Praca górników jest wciąż potrzebna. Rozmowa z Grzegorzem Tobiszowskim

Jesteśmy w przededniu Barbórki. To dobry czas, żeby pomyśleć o roli jaką pełni węgiel kamienny w Europie i Polsce?

Głosy mówiące o tym, że trzeba natychmiast zamknąć kopalnie i zapomnieć o węglu są w Europie, a także i w Polsce coraz głośniejsze. Niestety często są pozbawione spojrzenia zdroworozsądkowego. Na przykład system ciepłowniczy. Nie da zmienić go zmienić w ciągu kilku lat. W Parlamencie Europejskim rozpoczęły się prace nad dyrektywą dotyczącą odnawialnych źródeł energii (tzw. RED II). Nie mieliśmy czasu porządnie wdrożyć w życie poprzedniej, a już pojawia się propozycja kolejnej zmiany. Dotyczy ona między innymi przyspieszenia odejścia od węgla kamiennego i zwiększania udziału OZE w systemie ciepłowniczym. W takim tempie te propozycje są po prostu niemożliwe do spełnienia. Nie tylko w przypadku Polski.

A energia elektryczna? Prowadzone i planowane są ogromne inwestycje w farmy wiatrowe na lądzie i morzu.

Te inwestycje w Polsce wyglądają naprawdę imponująco, ale moce zainstalowane są wciąż niewystarczające. Przed nami kolejne wyzwanie związane z przejściem na elektryczny transport. Polska gospodarka rozwija się i potrzebuje tej energii coraz więcej, a zaostrzanie unijnych norm będzie skutkowało tym, że wiele elektrowni w Polsce za kilka lat będzie odłączanych od systemu elektroenergetycznego. Do tego czasu nie da się realnie zbudować tylu OZE czy bloków elektrowni atomowych, żeby tę lukę uzupełnić. W związku z tym będziemy skazani na zakup energii z zagranicy - na przykład z Niemiec.

Czy to może oznaczać podwyżki cen prądu?

Kryzys energetyczny który pojawił się 2 miesiące temu w Unii spowodował istotny wzrost cen energii, a istnieje realne zagrożenie, że energia będzie jeszcze drożeć. Na ceny energii, w krajach takich jak Polska, ma również duży wpływ cena wykupu uprawnień do emisji w ramach systemu ETS. Aktualnie kształtuje się ona na poziomie niemal 80 euro za tonę CO2 i stanowi ok. 60% kosztu wytworzenia energii. Już od paru lat w moich wystąpieniach podkreślam kwestie dotyczące systemu handlu uprawnieniami do emisji, który przeradza się w mechanizm w istocie spekulacyjny. Komisja Europejska podzieliła moje uwagi i zleciła Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych zbadanie praktyk handlowych na rynku uprawnień do emisji CO2. Analiza ma zostać opublikowana na początku przyszłego roku. Nie musimy przekonywać, że w każdej działalności energia elektryczna jest istotnym kosztem, który firmy będą rekompensowały w cenach. Wzrost cen energii jest zawsze bardzo niepokojącym scenariuszem z punktu widzenia gospodarki.

Uważa Pan, że powinniśmy więc nadal korzystać z węgla jako paliwa?

Ten proekologiczny kierunek w energetyce jest potrzebny, ale musimy je przeprowadzać rozsądnie, zapewniając alternatywne źródła energii. Głośno mówię o tym w Parlamencie Europejskim. Ta transformacja musi być dostosowana do specyfiki kraju i regionu. Mamy technologie pozwalające na ekologiczne użycie węgla jako paliwa. Potrzebujemy ponadpartyjnego głosu w Unii Europejskiej, że nasze bezpieczeństwo energetyczne, nasza niezależność w tym zakresie – jest wartością nadrzędną. Dbając o środowisko musimy też zadbać o przyszłość naszej gospodarki. W przypadku niedoborów energii i ciepła skutki społeczne i gospodarcze będą nie do oszacowania. Chciałbym dziś – w przededniu Barbórki podkreślić jeszcze raz, że dla polskiej energetyki, dla polskiej gospodarki, Wasza praca Drodzy Górnicy – wciąż jest ważna i niezwykle potrzebna.