Prof. Sebastian Giebel o maseczkach. Kogo zapytać o maseczki, jak nie słynnego lekarza? Zakładanie maski, kichanie, swędzenie nosa...

W ramach cyklu #czaskwarantanny - rozmów długich, krótkich, poważnych i mniej poważnych - rzadko poruszałem tematy zdrowotne, jednak moje Szanowne Koleżanki często odpytywały wielkie figury świata medycyny. I jak to z wielkimi nazwiskami - było raczej dostojnie. Dziś zapis niedługiej rozmowy z niezwykle ważną postacią nie tylko polskiej medycyny, ale rozmowy w formie - jak Państwo zobaczą - raczej lekkiej. Choć temat ważny!

Postanowiłem zapytać o maseczki ochronne (obowiązek zakrywania twarzy od czwartku, 16 kwietnia) lekarza, bo właśnie lekarz używa ich na co dzień. I to jakiego lekarza. Oto prof. Sebastian Giebel, kierownik Kliniki Transplantacji Szpiku i Onkohematologii oraz wicedyrektor ds. medycznych Narodowego Instytutu Onkologii w Gliwicach.

Jest zresztą nie tylko słynnym onkohematologiem, ale i liderem zespołu, który dobrze radzi sobie na listach przebojów. Niedawno wraz z grupą Autentikos nagrał pieśń "Katedra w Mediolanie" - hymn na czas zarazy. Świetny rockowy numer pojawił się na YouTube i już rozchodzi się w sieci.

***

***

Zadam Panu proste pytania, jakie stawiają sobie ludzie, którzy zasłaniali w ten sposób twarz jedynie w dzieciństwie, podczas zabaw w doktora, dobrze?

Dobrze.

Jak długo zdarza się Panu nosić maseczkę, np. przy operacji albo podczas badań? Bo mnie to męczy już po 30 minutach.

Moja działalność na sali operacyjnej jest ograniczona do zabiegów pobrania szpiku do transplantacji, które nie trwają zwykle dłużej niż godzinę. I taką sytuację wytrzymuję bez problemu. Jest to też lekcja powstrzymywania się od dotykania już założonej maseczki (rękawiczki muszą pozostać sterylne), co w odniesieniu do zachowań w czasie pandemii powinno być regułą. Jeśli zachodzi potrzeba wymiany maseczki w czasie operacji, musi się to odbywać rękoma osoby niezaangażowanej bezpośrednio w zabieg.

Ja wciąż ziewam w takiej maseczce, brakuje mi tlenu. Powinienem ją co jakiś czas odchylać, żeby odsapnąć?

Może to raczej zmęczenie wiosenne… Ja z kolei ziewam niezależnie od noszenia maseczki, choć może to być kwestia niedospania. Tak naprawdę, nie będąc w miejscu publicznym i nie mając kontaktu z innymi osobami, możemy maseczkę zdjąć i zrobić sobie przerwę, otworzyć okno i zrobić kilka głębszych oddechów. Nikt nie wytrzyma w maseczce całego dnia.

Powtórzmy, przecież przeciętny człowiek nie ma na ogół o tym pojęcia: jak ma wyglądać czynność nakładania i zdejmowania maseczki?

Noszenie maseczki ma przede wszystkim chronić innych przed nami (bo nigdy nie wiadomo, czy nie jesteśmy akurat zakażeni). Gdy mamy wrażenie, że jest ona wilgotna od wewnątrz, powinniśmy ją wymienić, bo przestaje pełnić swoją funkcję. Z drugiej strony, na zewnętrznej powierzchni, mogą osadzać się kropelki śliny naszych rozmówców (potencjalnie zakażone), a nasze ręce czy rękawiczki też nie są sterylne. Nie powinniśmy więc pod żadnym pozorem dotykać zewnętrznej powierzchni, a wszelkie manipulacje ograniczyć do gumek czy tasiemek, które stanowią mocowanie maseczki. Zużyte maseczki jednorazowe muszą natychmiast trafić do kosza.

Mam już nałożoną maskę i swędzi mnie nos jak diabli. Co robić? Przecież lekarzy też niekiedy swędzi nos. Co robią? Podobnie z kichnięciem. Lekarze mają jakieś sztuczki, jak nie kichnąć w masce?

U mnie zazwyczaj działa masowanie grzbietu nosa. Ale jak już trzeba kichnąć, należy to zrobić kierując nos w stronę łokcia (bez dotykania), a maseczkę następnie wymienić. Co do swędzenia - da się to przezwyciężyć. To rodzaj walki psychologicznej. Gdy kilka razy pokonamy pokusę podrapania się, głowa zacznie "odpuszczać" i swędzenie przestanie być dużym problemem.

No i jeszcze pytanie od okularników: czy w masce zawsze muszą parować okulary? Co robi w takie sytuacji lekarz-okularnik?

W temperaturze pokojowej okulary rzadko parują. W czasie chłodnych poranków to może się zdarzać. Pamiętajmy jednak, że okulary to też rodzaj ochrony przed zakażaniem. Okularnicy mają tu nawet pewną przewagę.

Moja koleżanka śmiała się wczoraj, że wszystkim teraz będą odstawać uszy od tych naciągniętych na uszy gumek z maseczek. Czy mam się przyzwyczaić do bólu z tyłu uszu?

Problem mają osoby, którym uszy odstają naturalnie. Wtedy maseczka może po prostu spadać. Proponuję w tej sytuacji zmienić model na maseczkę wiązaną z tyłu głowy za pomocą tasiemek.

Nie wierzę... W ogóle nie przeszkadza Panu maseczka? A da się w niej śpiewać?

Zawodowo - na przykład w studiu nagraniowym - jest to raczej niemożliwe. Ale amatorsko pewnie tak - muszę spróbować.

Proste pytania zadawał: Marek Twaróg

***

Prof. Sebastan Giebel został profesorem medycyny w wieku 41 lat. Jego klinika jest jedną z największych klinik transplantacji szpiku i onkohematologii w Europie. Jest też prezesem Polskiej Grupy ds. Leczenia Białaczek u Dorosłych oraz Polskiej Grupy Badawczej Chłoniaków. Ostatnio zasłynął złożonym przeszczepem tkankowym w obrębie głowy i szyi połączonym z transplantacją szpiku - zespół lekarzy prowadzili prof. Adam Maciejewski i właśnie prof. Sebastian Giebel. Na początku tego roku natomiast profesor jako drugi w Polsce przeprowadził zabieg leczenia chłoniaka za pomocą nowatorskiej metody CAR-T cells - to zaawansowana forma immunoterapii.