Śląsk od zawsze był szczególnie ważny dla gospodarki. Przemysł ciężki, węgiel, etos pracy – z tym kojarzone jest to miejsce. Niestety, region ten zapłacił za to wszystko surową cenę. Zdegradowane tereny poprzemysłowe, zniszczone środowisko naturalne, miejscami przestarzała infrastruktura i zacofane technologicznie fabryki – to wszystko musi się zmienić.
Nowoczesny biznes na Śląsku
I zmienia się m.in. dzięki Programowi dla Śląska, którego celem jest szybkie przestawienie lokalnej gospodarki na nowoczesne tory.
„Chcielibyśmy, by w przyszłości Śląsk był kojarzony nie tylko z kopalniami, ale żeby był kopalnią innowacji” - podkreśla Jerzy Kwieciński, minister inwestycji i rozwoju.
Program dla Śląska jest największym realizowanym przez rząd przedsięwzięciem polityki regionalnej w kraju. To jeden z najważniejszych projektów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Na bardzo szeroki pakiet działań, który ma zwiększyć konkurencyjność regionu w oparciu o innowacje przeznaczono aż 55 mld złotych, z czego 42 mld zostały już rozdysponowane.
Pieniądze na walkę ze smogiem
Jednym z najistotniejszych problemów Śląska jest zły stan środowiska. Takie miasta jak Rybnik, Żywiec czy Pszczyna - choć przecież piękne - wciąż pojawiają się w niechlubnej pierwszej dziesiątce rankingów WHO w kategorii najbardziej zanieczyszczonych miast w Unii Europejskiej. Dym z przestarzałych pieców węglowych, wciąż trujący przemysł, sprawiają, że w niektórych miastach na Śląsku zimą zamykane są szkoły, a dzieci zostają w domach. Nie dziwi nikogo widok ludzi chodzących po ulicach w maskach antysmogowych.
Właśnie z takich powodów na poprawę jakości powietrza przekazano aż miliard złotych z Funduszy Europejskich (Program Infrastruktura i Środowisko). W zakończonych konkursach, samorządy, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe starały się o dofinansowanie na termomodernizację wielorodzinnych budynków mieszkaniowych, modernizację sieci ciepłowniczych oraz promowanie nowoczesnej produkcji energii elektrycznej i ciepła.
Choć do ideału jeszcze daleko, zmiany widać jak na dłoni – ocieplone osiedla, coraz więcej paneli fotowoltaicznych na dachach budynków. Zainteresowanie było ogromne. W zakończonych w czerwcu tego roku naborach złożono łącznie aż 102 wnioski na kwotę 686 mln zł, czyli ponaddwukrotnie większą, niż pierwotnie zakładano. Obecnie trwa ich ocena.
Jeszcze w tym roku swoją szansę dostaną przedsiębiorcy. Wytwórcy energii z odnawialnych źródeł będą mogli starać się o wsparcie na inwestycje związane z budową nowych lub przebudową instalacji wytwarzania energii wiatru, biomasę, biogaz, wodę, energię promieniowania słonecznego lub energię geotermalną. Nabór wniosków wystartuje już 19 września. Do rozdania jest 50 mln zł.
Innowacje w energetyce, medycynie i farmacji
Program dla Śląska to również inwestycje w innowacje w najważniejszych gałęziach gospodarki. Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju we współpracy z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju finansuje przy udziale funduszy unijnych (a konkretnie programu Inteligentny Rozwój) kwotą prawie 220 milionów złotych 42 innowacyjne projekty w przemyśle stalowym, energetyce, motoryzacji, medycynie i farmacji.
Jedną z ciekawszych innowacji, która pośrednio również ma wpływ na jakość śląskiego środowiska jest budowa pilotażowej instalacji do przetwarzania odpadów z tzw. kotłów fluidalnych do produkcji zamiennika cementu. Prościej rzecz ujmując popioły, które powstają w wyniku spalania, będą wykorzystane do produkcji np. betonu lub kompozytów, którymi np. można wypełniać stare wyrobiska górnicze. Projekt prowadzony jest przez Tauron Wytwarzanie S.A. oraz Biomasa Grupa Tauron.
W dziedzinie medycyny natomiast spółka Evertop prowadzi dofinansowane badania nad systemem wspomagającym niszczenie zmian nowotworowych w jamie brzusznej technikami małoinwazyjnymi.
Te przykłady jasno pokazują, że pieniądze zainwestowane na Śląsku rozwiną gospodarczo region, a jednocześnie każdy z nich ma konkretny wpływ na jakość życia jego mieszkańców.
Drogowe rewolucje na autostradach i drogach lokalnych
Równie ważnym obszarem, którego rozwój cieszy zarówno przedsiębiorców, jak i każdego mieszkańca regionu jest transport, w tym drogi.
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w województwie śląskim realizuje 26 projektów na drogach krajowych o łącznej wartości 318 milionów złotych. 7 projektów zostało już zakończonych, np. w Sosnowcu zmodernizowana została estakada drogi ekspresowej S1, w Nakle przebudowano wiadukt nad PKP w ciągu drogi krajowej 46.
Trwają także prace na autostradzie A1. Od sierpnia 2019 można już jeździć nowym, 33-kilometrowym odcinkiem autostrady od węzła Pyrzowice do węzła Częstochowa Południe.
W województwie śląskim powstaje też mnóstwo dróg lokalnych. Pieniądze pochodzą ze specjalnego rządowego programu rozbudowy dróg lokalnych. Dzięki nim w latach 2016-2018, sfinansowano budowę 165 odcinków dróg, głównie powiatowych i gminnych. Łączna wartość tych inwestycji to prawie 460 milionów złotych. Zakończono realizację 157 projektów, 8 jest jeszcze w realizacji.
Inwestycja w edukację i młodzież
28 tysięcy osób podjęło już pracę po zakończeniu udziału w projektach finansowanych z w ramach programu Wiedza Edukacja Rozwój, a konkretnie z projektu – „Młodzi na rynku pracy”.
Dofinansowanie dostało też 8 śląskich uczelni (m.in. Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach, Akademia Polonijna w Częstochowie czy, Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu). Niebagatelną kwotę prawie 40 milionów złotych przeznaczą między innymi na nowe kierunki studiów, których absolwenci są potrzebni gospodarce regionu. Chodzi na przykład o kierunki informatyczne, medyczne, związane z energetyką i cyberbezpieczeństwem. Kierunki te będą realizowane już od roku akademickiego 2019/20.
Będzie więcej inwestycji na Śląsku
- Program dla Śląska ma charakter otwarty – powtarza często minister Kwieciński. Oznacza to tyle, że katalog inicjatyw i przedsięwzięć nie jest zamknięty. Jest on modyfikowany i dostosowywany do potrzeb. Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju pracuje obecnie nad aktualizacją dokumentu. Na początku października zaprezentowana zostanie nowa wersja Programu, uzupełniona o kolejne inicjatywy przyczyniające się do poprawy jakości życia w regionie.
Program dla Śląska w liczbach
- energetyka – 16,3 mld zł
- transport – 13,2 mld zł
- innowacje – 8 mld zł
- rozwój miast – 2,5 mld zł
- środowisko 1,4 mld zł
- zatrudnienie i szkolnictwo 0,6 mld zł
Dane: Śląski Urząd Wojewódzki
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?