Pszczyna. Uroczystość oznaczenia grobów powstańców śląskich znakiem pamięci "Tobie Polsko"

Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach wraz z Starostwem Powiatowym w Pszczynie zaprasza na uroczystość oznaczenia grobów powstańców śląskich śp. Jana Poloczka oraz śp. Ludwika Kędziora znakiem pamięci „Tobie Polsko”.

Wydarzenie z udziałem rodzin powstańców, władz samorządowych oraz przedstawicieli Instytutu Pamięci Narodowej, odbędzie się 15 września 2022 r. o godz. 10:00 na cmentarzu pw. Wszystkich Świętych w Pszczynie przy ul. Hallera.

Urodził się 29 października 1891 r. Brał udział w trzech powstaniach śląskich. Walczył m.in. pod Górą św. Anny. W latach 1919-1921 należał do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. W czasie II wojny światowej został aresztowany i osadzony w obozie KL Buchenwald (nr 10331). Został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi oraz Śląskim Krzyżem Powstańczym. Zmarł 16 maja 1949 r.

Urodził się 11 września 1890 r. w Piasku. Brał udział w I wojnie światowej. W sierpniu 1920 r. wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. Brał udział w akcji plebiscytowej oraz w III powstaniu śląskim, podczas którego dowodził 6 kompanią 2 baonu I pszczyńskiego pułku piechoty. Brał udział w walkach m.in. pod Starym Koźlem, Kędzierzynem oraz Górą św. Anny. Należał do Związku Powstańców Śląskich. Został odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi, Gwiazdą Śląską, Medalem „Polska Swemu Obrońcy”, Medalem X-lecia Niepodległości, Krzyżem POW oraz Medalem Niepodległości. Zmarł 13 maja 1967 r.

Akcja oznaczania grobów znakiem pamięci opracowanym przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach rozpoczęła się 5 lipca 2021 r w dzień setnej rocznicy zakończenia III powstania śląskiego. Znak pamięci „Tobie Polsko” ma formę proporczyka o rozmiarach ok. 20 x 8 cm wykonanego z porcelany nagrobnej. Umieszczono na nim inwokację „Tobie Polsko”, pod którą znajduje się wizerunek orła otoczonego datami powstań, a poniżej napisy „Grób Powstańca Śląskiego” i „Instytut Pamięci Narodowej”. Proporzec jest wzorowany na sztandarze powstańczym „Tobie Polsko”, który wykonano na początku 1920 r. w pracowni przy redakcji „Katolika” w Bytomiu i który obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny. Muzeum posiada także fotografię z uroczystości upamiętniającej uchwalenie Konstytucji 3 Maja, która przedstawia pochód mieszkańców wsi Osiek (pow. strzelecki, woj. opolskie) z tymże sztandarem niesionym przez A. Szulca do Rozmierzy. Uroczyści te obchodzono na całym Górnym Śląsku w niedzielę 2 maja 1920 r. i były to pierwsze legalne obchody tej rocznicy na tym terenie. Dzięki postanowieniom artykułu 88 Traktatu Wersalskiego o przeprowadzeniu plebiscytu, dla zapewnienia jego bezstronności, w lutym 1920 r. obszar plebiscytowy wyłączono z państwa niemieckiego i poddano kontroli wojsk alianckich, a pełnię władzy przejęła na nim Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa Górnego Śląska z gen. Henri Le Rondem na czele. Umożliwiło to Polakom legalne demonstrowanie swoich dążeń i używanie symboli narodowych.