Pszczyna: W Łące ma stanąć zamknięte osiedle, mieszkańcy protestują. Pod topór pójdą 300-letnie drzewa?

Deweloperskie inwestycje już nie raz były przyczyną protestów, ale ta naprawdę wzbudza ogromne kontrowersje. Ulica, o której mowa, mieści się w małym sołectwie Łąka pod Pszczyną, nie bez przyczyny nazywaną perłą Górnego Śląska. I choć dla wielu mieszkańców naszego regionu Pszczyna to po prostu ładne, zadbane miasteczko, to ta niepozorna gmina ma do zaoferowania o wiele więcej niż skansen, zamek i park. Jej zielone malownicze okolice są chlubą całego powiatu, to stąd czerpiemy wodę, która leci w naszych kranach. A Ulica Łukasiewicza jest właśnie m.in. drogą dojazdową do Jeziora Goczałkowickiego.

- Są to tereny wiejskie z polami, łąkami, gospodarstwami rolnymi, zagrodami, stodołami, kapliczkami, domami jednorodzinnymi, społecznością lokalną (rodziny zamieszkujące tu od pokoleń) i tego typu inwestycja zaburzy harmonię tego miejsca – czytamy w proteście mieszkańców, który odczytano na ostatniej sesji Rady Miejskiej w Pszczynie. Mieszkańcy otrzymali poparcie radnych: Marty Wojciechowskiej-Smolarz i Michała Ziebury, a także sołtysa Dariusza Grajcarka. Popiera ich również burmistrz Pszczyny Dariusz Skrobol.

W połowie września wszyscy mieszkańcy ulicy, którzy graniczą z działką, gdzie ma powstać nowa inwestycja, otrzymali zawiadomienie o planowanych tu działaniach. W sprawie ustalenia warunków dla inwestycji do Urzędu Miasta w Pszczynie wystąpił pełnomocnik spadkobierców działki. Jak udało się nam nieoficjalnie dowiedzieć, potencjalny inwestor nie jest jeszcze znany, teren podobno należy do osoby prywatnej, a majątek będzie trzeba podzielić między kilkunastu spadkobierców. Dla mieszkańców ul. Łukasiewicza to dobra wiadomość, gdyż formalności związane ze sprzedażą działki pozwolą im na pewno zyskać cenny czas na walkę o miejsce i harmonię, w której dziś żyją.

Przegrana może bowiem zakończyć się fatalnie. Pomijając fakt, że nowa inwestycja raczej nie wpisze się w obecny krajobraz ulicy, mieszkańcy zwracają uwagę na jeszcze kilka ważnych aspektów.

- Ulica Łukasiewicza jest terenem pośrednim ochrony wód Jeziora Goczałkowickiego, zbiornika wody pitnej, a inwestycja taka zagraża utrzymaniem optymalnego stanu jej ochrony. Dodatkowo ulica Łukasiewicza jest granicą obszaru ochrony przyrody Natura 2000 Dolina Górnej Wisty. Ponadto, jak zaznaczają mieszkańcy — z prostego założenia wynika, że 12 budynków dwulokalowych to 24 mieszkania, co średnio daje 100 nowych mieszkańców z 24 samochodami (przy założeniu, iż rodzina posiada tylko jedno auto) oraz około 50 samochodów (przy założeniu 2 samochodów w rodzinie).

- Nie zmieniajmy tego, chrońmy ten krajobraz naszą małą ojczyznę, nasz dom – dodają w proteście, pod którym podpisało się już ponad 100 osób.

Domy bezdomne
Ulica Łukasiewicza w Łące stanowi wyjątkowo malownicze miejsce a lokalni twórcy, artyści wielokrotnie wykorzystywali krajobrazy właśnie stąd. Zdjęcia starego ceglanego domu wśród starodrzewu, który znajduje się na terenie działek planowanych pod nową inwestycję można było podziwiać na wystawie Doroty Brauntsch w pszczyńskim skansenie. O ulicy można też przeczytać w jej książce „Domy bezdomne". Pszczyńska reportażystka w konkursie na Najlepszą Książkę Reporterską 2019 roku otrzymała za „Domy bezdomne” Kryształową Kartę Polskiego Reportażu w kategorii Nagroda Publiczności.

- Mamy na ulicy Łukasińskiego coś bardzo cennego. Mamy historyczny układ urbanistyczny, stare drzewa, wiejskie domy. Co więcej – mamy lokalną społeczność, która ­- sprzeciwiając się tej inwestycji - nie walczy bezrefleksyjnie w obronie starego. Walczy o harmonijny rozwój tego miejsca. To oczywiste, że budowa osiedla deweloperskiego na tej ulicy, stoi w całkowitej sprzeczności z ochroną tutejszego krajobrazu, dziedzictwa kulturowego i przyrody. To oczywiste, że łamie wszelkie racjonalne zasady kształtowania ładu przestrzennego. Nic nie wnosi, oprócz niezgody. Brzmi ta inwestycja jak kiepski żart. Dlatego trudno mi uwierzyć, że urzędnicy pszczyńscy, którzy winni dbać o naszą przestrzeń i stać na straży lokalnego dziedzictwa, pozwolą na wybudowanie tego osiedla - mówi Dorota Brauntsch.

Pełna treść protestu mieszkańców
_PROTEST
Dotyczy: zawiadomienia UiA 6730.1.181.2020
Jako mieszkańcy Łąki w bliskim sąsiedztwie działek, o których mowa w piśmie, wyrażamy sprzeciw wobec inwestycji „ Budowa 12 budynków mieszkalnych jednorodzinnych dwulokalowych w zabudowie bliźniaczej na działkach nr 4818/280; 4820/280 położonych w Łące przy ulicy Łukasiewicza”.
Ulica Łukasiewicza w Łące jest przykładem historycznego założenia urbanistycznego, które datuje się na okres późnego średniowiecza. To jeden z nielicznych przykładów na ziemi pszczyńskiej, gdzie zachowały się fragmenty zabudowy wiejskiej, z historycznymi budynkami oraz starodrzewiem. Jest to element dziedzictwa kulturowego ziemi pszczyńskiej, które winno się za wszelką cenę chronić. W wyniku inwestycji i budowy zostanie bezpowrotnie zniszczony krajobraz kulturowy, który stanowi element naszego dziedzictwa kulturowego.
Ulica Łukasiewicza jest drogą dojazdową do Jeziora Goczałkowickiego ( zakaz wjazdu za wyjątkiem dojazdu do posesji), są to tereny wiejskie z polami, łąkami, gospodarstwami rolnymi, zagrodami, stodołami, kapliczkami, domami jednorodzinnymi, społecznością lokalną ( rodziny zamieszkujące tu od pokoleń) i tego typu inwestycja zaburzy harmonię tego miejsca.
Uwzględniając infrastrukturę tj. droga ulicy Łukasiewicza o szerokości jezdni 3 metrów z dojazdem do Gospodarstwa Rybackiego GWP gdzie ruch samochodowy jest z tego względu już znacznie zwiększony ww. inwestycja spowoduje znaczne zwiększenie natężenia samochodowego na ulicy i znaczne utrudnienie dla mieszkańców.
Tradycyjna zabudowa wiejska na ulicy Łukasiewicza to nie zamknięte osiedla wielorodzinne, to nie domy dwulokalowe z własną infrastrukturą parkingami i uliczkami…to 100 letnie sady, gospodarstwa i ludzie. To rolnicy uprawiający swoją ziemię.
Inwestycja, której dotyczy postępowanie administracyjne nie wpisuje się w krajobraz terenu ulicy Łukasiewicza, może jedynie zniszczyć wyjątkowość tego miejsca.
Dwustu, trzystuletnie dostojne drzewa rosnące na terenie ww. działek powinny zostać objęte ochroną a taka inwestycja nie zakłada tego typu działań.
Teren ten jest wyjątkowo malowniczy, piękny stanowi skarb naszej wsi, pod wieloma względami zwłaszcza etnograficznym, przyrodniczym. Na ulicy słychać koguta, kury, kaczki, można zobaczyć gęsi, krowy, dzięcioły na starych drzewach. Mieszkańcy to ludzie z własną tożsamością, tradycjami, obyczajami i prostym życiem w zgodzie z naturą.
Tego typu inwestycja oprócz tego, że nie jest spójna ze stylem życia na naszej ulicy, zaburzy go, 12 budynków 2 lokalowych to 24 mieszkania, co średnio daje 100 nowych mieszkańców z 50 samochodami, które znacznie zwiększą ruch na ulicy a tym samym zanieczyszczenie środowiska.
W dzisiejszych czasach obserwować można tendencje dbałości o tradycje, zachowanie terenów wiejskich, tworzenie obszarów objętych ochroną ( mam tu na myśli nasze drzewa, architekturę) a tego typu zabudowa w żaden sposób nie pasuje do działań związanych z ochroną lokalnej kultury, krajobrazu, tradycji, historii.
Biorąc pod uwagę aspekty ekologiczne inwestycja ta również nie jest zgodna z naszymi oczekiwaniami – spaliny z samochodów na drodze wśród pól, sama budowa i infrastruktura z tym związana.
Ulica Łukasiewicza w Łące stanowi wyjątkowo malownicze miejsce a lokalni twórcy, artyści wielokrotnie wykorzystywali krajobrazy właśnie stąd. Zdjęcia starego ceglanego domu wśród starodrzewu, który znajduje się na terenie działek planowanych pod ww inwestycję można było podziwiać na wystawie Doroty Brauntsch w pszczyńskim skansenie, o ulicy można też przeczytać w książce Pni Doroty „Domy bezdomne”.
Nie zmieniajmy tego, chrońmy ten krajobraz naszą małą ojczyznę, nasz dom.
W szczególności chcielibyśmy zwrócić uwagę na następujące aspekty:-
1. Aspekt kulturowy. Cała wieś Łąka, a szczególnie ulica Łukasiewicza jest przykładem doskonale zachowanych śladów historycznego układu osadniczego, można odczytać dawną, charakterystyczną organizację przestrzenną. Zawiera ona wiele elementów symbolicznych (układ zabudowy, lokalizacja sadów i ogrodów, rozkładad ulic i cieków wodnych), które poprzez inwestycje zostaną zniszczone. (pełen opis tematu w książce „Śląskie prace etnograficzne. Ziemia pszczyńska” pod red. Marii Lipok-Bierwiaczonek). Dodatkowo inwestycja taka jest sprzeczna z ochroną dziedzictwa kultury w przestrzeni wiejskiej albowiem:
- nie zachowuje zwartego charakteru zabudowy i wkracza na obszar dolin rzecznych i ekspo- nowanych wzniesień oraz nie utrzymuje dominacji terenów otwartych nad terenami zabudowanym.
- nie jest harmonijnym kształtowaniem nowej architektury na podstawie indywidualnych, spójnych koncepcji obejmujących całe jednostki bądź układy osadnicze, z uwzględnieniem cech tradycyjnej architektury lokalnej, w tym formy i skali obiektów, kolorystyki, rodzimych materiałów budowlanych oraz rodzaju ogrodzenia.

- nie chroni zachowanych obiektów zabytkowych, w tym małej architektury, wraz z ich otoczeniem oraz nie przywraca im utraconych wartości historycznych, architektonicznych i krajobrazowych.
- nie jest utrzymywaniem, utrwalaniem oraz przywracaniem czytelność historycznych układów zabudowy wraz z wiejskimi stawami oraz zielenią towarzyszącą, przy jednoczesnym
dostosowaniu ich do istniejących potrzeb zależnych od czynników społecznych i gospodarczych
2. Aspekt przyrodniczy. Ulica Łukasiewicza jest terenem pośrednim ochrony wód Jeziora Goczałkowickiego, zbiornika wody pitnej, a inwestycja taka zagraża utrzymaniem optymalnego stanu jej ochrony. Dodatkowo ulica Łukasiewicza jest granicą obszaru ochrony przyrody Natura 2000 Dolina Górnej Wisły - Przeglądanie danych - Obszar Natura 2000 strona info o obszar Geoserwis GDOŚ mapa obszaru;

Na terenie inwestycji występują starodrzewa o charakterze przyszłych pomników przyrody (główne gatunki drzew: klon pospolity, dąb szypułkowy, kasztanowiec) oraz jest to obszar lęgowy ptactwa będącego pod ochroną. Udokumentowane jest występowanie na tym obszarze następujących gatunków rzadkich ptaków: sowa uszatka, dzięcioł zielony, dzięcioł duży, drozd śpiewak, pustułka, zaganiacz, kowalik, mysikrólik (dane na podstawie strony xeno-canto.org)
3. Aspekt infrastruktury. Ulica Łukasiewicza posiada ograniczoną przepustowość, a liczba samochodów, które będą mieli domniemani przyszli mieszkańcy jest zbyt wielka, aby sprostać wielkości jezdni i braku chodnika. Z prostego założenia wynika, że 12 budynków 2 lokalowych to 24 mieszkania, co średnio daje 100 nowych mieszkańców z 24 samochodami (przy założeniu, iż rodzina posiada tylko jedno auto) oraz około 50 samochodów (przy założeniu 2 samochodów w rodzinie) optymistyczny wariant.
Mieszkańcy ulicy Łukasiewicza w Łące
Niniejszy protest jest wyrazem opinii mieszkańców ulicy Łukasiewicza, mieszkańców Łąki z poparciem Burmistrza Miasta Pszczyna – Dariusza Skrobola, sołtysa Łąki – Dariusza Grajcarka, radnych Michała Ziebury oraz Marty Wojciechowskiej-Smolarz._