Rak prostaty – gdy pojawiają się przerzuty

Rak prostaty – garść faktów i mitów

Rak stercza, znany również jako rak prostaty czy rak gruczołu krokowego, jest drugim co do częstości nowotworem złośliwym, na który cierpią polscy mężczyźni. Pod względem liczby zdiagnozowanych przypadków, ustępuje jedynie rakowi płuc. Nowotwór stercza pojawia się u mężczyzn po 40. roku życia: dużym problemem diagnostycznym jest jego nieregularny i nietypowy przebieg. Choroba przez wiele lat może rozwijać się bezobjawowo, a chory nie ma pojęcia o własnych problemach ze zdrowiem. Dopiero na zaawansowanym etapie rozwoju nowotworu, pojawiają się problemy z oddawaniem moczu, parcie na pęcherz, ból podczas załatwiania się, zaleganie moczu lub nawet jego całkowite zatrzymanie. Bywa jednak i tak, że pierwszym objawem są dopiero bóle związane z przerzutami do kości. Niestety wówczas metody leczenia samej prostaty są z reguły ograniczone. Szacuje się obecnie, że aż u 50 proc. mężczyzn powyżej 80. roku życia na całym świecie można zaobserwować ogniska raka stercza, choć nie wszystkie dają widoczne objawy. Często pacjent umiera śmiercią naturalną nim choroba zdąży się rozwinąć. Obecnie, diagnozowanie choroby odbywa się o pięć lat wcześniej niż jeszcze kilka dekad temu. Specjaliści zauważają jednak, że wciąż spora część pacjentów zgłasza się do lekarza zbyt późno. To niepokojące, bowiem raka prostaty można niekiedy zdiagnozować już prostym badaniem per rectum, a także pomiarem stężenia PSA w surowicy krwi. Z reguły, w ramach potwierdzenia choroby, wykonuje się również ultrasonografię i biopsję.

Rak prostaty a przerzuty do kości

W przypadku raka prostaty, wyjątkowo często następują przerzuty do kości. Niektóre dane mówią nawet o 85 proc. przypadków, w których nastąpił przerzut do tkanki kostnej. Rozwój choroby nowotworowej może niestety spowodować unieruchomienie chorego, stąd niezbędna jest walka z dalszym jej postępem. Przerzuty do kości mogą mieć dwojaki rodzaj: mamy do czynienia zarówno z resorpcją kości, jak i nadbudową tkanki kostnej. Najczęściej rozpoznanie odbywa się dzięki metodom radiologicznym. Często to ogromny ból jest czynnikiem alarmującym lekarza i pacjenta. Wybór odpowiedniej metody leczenia powinien należeć do specjalisty i chorego i uwzględniać zarówno stan zdrowia, jak i możliwości pacjenta oraz możliwie najlepsze jego funkcjonowanie. Więcej o konieczności walki z przerzutami przeczytasz tu: Rak prostaty i przerzuty do kości.

Metody leczenia przerzutów do kości

Istnieje wiele metod terapii przerzutów choroby nowotworowej do układu kostnego. Zazwyczaj są to metody nieoperacyjne, wybierane w trosce o zachowanie jak najlepszego stanu zdrowia pacjenta. Najczęściej jest to chemioterapia, radioterapia, hormonoterapia lub termoablacja. Leczenie przerzutów do kości ma na celu przede wszystkim ograniczenie postępu choroby, zapewnienie możliwości sprawnego poruszania się przez chorego, zmniejszenie dolegliwości bólowych, zniwelowanie ryzyka złamań i innego rodzaju powikłań. Według szacunku naukowców, zaledwie jedna czwarta wszystkich przypadków przerzutów do kości powinna być leczona chirurgicznie. W pozostałych należy zastosować leczenie paliatywne. Obecnie najczęściej stosuje się radioterapię wspomaganą farmakoterapią przeciwbólową: pomaga ona w redukcji odczucia bólu u tych pacjentów, u których jest on umiejscowiony w konkretnych obszarach układu kostnego. Nie należy jednak stosować jej u chorych na chorobę nowotworową, u których doszło już do patologicznych złamań – radioterapia może bowiem opóźnić proces gojenia się kości, a tym samym, skutecznie utrudnić codzienne funkcjonowanie pacjenta.

Soma i psyche – równie ważne

Radioterapia jest cenioną metodą w przypadku osób, u których przerzuty do kości są na początkowym etapie i które mają duże szanse na przeżycie. Jednak terapia dolegliwości bólowych powinna być wzbogacona również terapią psychologiczną. Specjaliści podkreślają, że w przypadku tak zaawansowanego etapu nowotworu jak przerzuty raka prostaty, niezbędne jest odpowiednie radzenie sobie ze stresem, aby móc zmobilizować organizm do walki z chorobą. Tym właśnie powinna zająć się psychoterapia prowadzona wspólnie z radioterapią. Oddziaływanie psychologiczne w przypadku leczenia przerzutów raka prostaty obejmuje więc redukcję lęku, napięcia, stresu i poczucia winy za obarczanie bliskich swoją chorobą, a także uzewnętrzniania emocji i pogodzenia się z własnymi dysfunkcjami ruchowymi. Wzrastająca motywacja chorego sprawia, że ból znacznie łatwiej jest znieść; przestaje być dominującym uczuciem w życiu danej osoby. Dzięki temu, pacjent ma dużo większą szansę, by w pełni sił psychicznych stanąć do walki z samym rakiem oraz zakończyć ją sukcesem.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Źródła: - Cytokines as markers of osteolysis in the diagnostics of patients with bone metastases Magdalena Groblewska, Barbara Mroczko, Małgorzata Czygier, Maciej Szmitkowski; Postepy Hig Med Dosw. (online), 2008; 62: 668-675 - Orthopaedic ailments in metastatic lung cancer – a case study. Specificity of the approach Marcin Nowak, Ilona Bidzan, Konrad Śniegowski, Paweł Cieśla; Psychoonkologia 2014, 2: 73–81 - Diagnostic and treatment errors in management of the bone metastases Pawlicki, Marek; Rolski, Janusz. Wspólczesna Onkologia; Poznan Vol. 8, Iss. 1, (2004): 25. - Ways of Coping with Cancer and Feeling of Depression and Pain Intensity in Patients Receiving Palliative Care; Barbara Szwat1, Wojciech Słupski2, Dominik Krzyżanowski3, Piel. Zdr. Publ. 2011, 1, 1, 35–41