Resort finansów szykuje 5 proc. podwyżkę akcyzy na papierosy. Zdaniem ekspertów rynek uniósłby nawet większą

Jak wynika z najnowszych szacunków Instytutu Doradztwa i Badań Rynku Almares, wykonanych na zlecenie czterech międzynarodowych koncernów tytoniowych działających w Polsce, udział szarej strefy w polskim rynku tytoniowym spadł do najniższego poziomu w historii prowadzonych badań.

W drugim kwartale 2021 roku wyniósł on 5,5 procenta, a szacować można, że każdy procent rynku odzyskany dla legalnej sprzedaży papierosów to około 250 milionów złotych więcej w budżecie państwa.

Spadek udziału szarej strefy w polskim rynku tytoniowym zauważalny jest od 2015 roku, kiedy to jej udział sięgał aż 18,3 procent rynku. W I kwartale 2021 roku wyniósł już tylko 6,3 procent, natomiast w kolejnym kwartale spadł do poziomu 5,5 procent.

Warto nadmienić, że połowa udziału szarej strefy w polskim rynku pochodzi z przemytu z Białorusi. 0,6 procenta papierosów przemycanych do Polski jest z Ukrainy. Wzmożone akcje Straży Granicznej, Centralnego Biura Śledczego Policji Krajowej Administracji Skarbowej i innych polskich służb pozwoliły w stopniu znacznym ograniczyć poziom szarej strefy.

Jak wynika z danych opublikowanych przez Komendę Główną Straży Granicznej kluczowe dla poprawy sytuacji na rynku tytoniowym miało uszczelnienie przejść granicznych z Białorusią, z której jeszcze na początku 2021 roku do Polski trafiało 30 procent całości rynku szarej strefy.

- Historycznie niski poziom udziału szarej strefy w rynku to korzystny moment na wdrożenie takich zmian w systemie akcyzy, które z jednej strony realizowałyby cele fiskalne, a z drugiej zdrowotne. Podniesieniu akcyzy sprzyja również korzystne kształtowanie się wskaźników makroekonomicznych - mówi Bohdan Wyżnikiewicz prezes zarządu Instytutu Prognoz i Analiz Gospodarczych.

Wzrost średniego poziomu wynagrodzeń Polaków o około 32,5 procent w ostatnich 5 latach, czy wzrost przystępności cenowej papierosów o około 24 procent, dzięki nikłym wahaniom ich cen, powoduje wzrost sprzedaży papierosów i stabilizuje rynek.

Według szacunków IPAG Ministerstwo Finansów powinno rozważyć podwyżkę minimalnej stawki akcyzy o 10 procent, co w pierwszym roku obowiązywania takiej stawki pozwoliłoby zasilić budżet państwa o około 1 miliarda złotych.

Jak przyznaje rzecznik prasowy Centralnego Biura Śledczego Policji, Iwona Jurkiewicz, działania podjęte przez funkcjonariuszy CBŚP doprowadziły do rekordowego przejęcia nielegalnych papierosów. Od 1 stycznia do 30 września 2021 roku zabezpieczono ponad 232 milionów sztuk papierosów. Na czarny rynek nie trafiło dzięki temu blisko 470 ton tytoniu, z którego można by wyprodukować około 470 mln sztuk nielegalnych papierosów.

Obserwowana jest ponadto tendencja do przenoszenia przez zorganizowane grupy przestępcze produkcji wyrobów tytoniowych poza granice Polski, co jest efektem działań CBŚP oraz innych służb w zakresie rozpoznania i zwalczania tego typu przestępczości, a także współpracy z partnerami z innych państw, często przy wsparciu Europolu.

Jak rynek tytoniowy zareaguje na podwyżki szykowane przez Ministerstwo Finansów? Wiele wskazuje na to, że wzrost minimalnej stawki akcyzowej o 5 procent nieznacznie wpłynie na sytuację rynku, zaś tendencja spadkowa udziału szarej strefy powinna tylko ten rynek wzmocnić.