Rok Gierka. Jak oceniasz dekadę Gierka? Mówią specjaliści i mieszkańcy [WIDEO]

DEKADA GIERKA - SUKCES GOSPODARCZY, CZY TRYUMF ZAMORDYZMU? OCENIA PROF. MAREK BARAŃSKI

Z pomysłem wyszli działacze sosnowieckiej Federacji Młodych Socjaldemokratów. Władze SLD poparły pomysł i chcą go przedstawić w Sejmie. Czy Edward Gierek, były I sekretarz Komitetu Centralnego PZPR, zasługuje na taki honor? Poprosiliśmy dziś kilku specjalistów i zwykłych mieszkańców Sosnowca - rodzinnego miasta Edwarda Gierka - o ocenę jego działań. ZOBACZ WIDEO

1 Teza: polityka, czyli zamordyzm czy poluzowanie?
Prof. Marek Barański, politolog z Uniwersytetu Śląskiego: Polityczna poprawność nakazuje krytykowanie okresu PRL-u. I to nie pozwala na obiektywną ocenę. Tymczasem niewątpliwie lata 70., czyli epoka Gierka, bardzo różniły się od poprzednich. Nastąpiły duże zmiany w sposobie funkcjonowania państwa. Odeszło ono od modelu siermiężnej gospodarki, która produkowała jedynie tory, parowozy i elektrownie. Zaczęła się konsumpcja. Pojawiły się pralki automatyczne, kolorowe telewizory, auta osobowe. I niewątpliwie, mimo wydarzeń 1976 roku, czyli strajków w Radomiu i Ursusie, była to pewna poprawa. Rozluźniono gorset państwa. Obywatele, którzy wcześniej zmuszani byli do poprawnego politycznie myślenia, za Gierka zaczęli wyjeżdżać na Zachód, nie wspominając już o ruchu wewnątrz krajów socjalistycznych. Ale lata 70. to był pewien etap państwa autorytarnego, które przecież krytykujemy.

2 Teza: czy Gierek wybudował nam drogi?
Andrzej Sadowski, wiceprezydent Centrum im. Adama Smitha, ekonomista, komentator gospodarczy: Myślę, że najczęstszym mitem jest patrzenie na Polskę epoki Gierka z perspektywy jego poprzedników i gloryfikowanie tego, co działo się później. A wystarczy spojrzeć na inne kraje, które po II wojnie światowej były na podobnym etapie co Polska, a jednak do ich rozwoju nie był potrzebny ustrój komunistyczny. U nas to urzędnicy decydowali, co, gdzie, jak i za pomocą jakiej technologii ma coś powstać. Tak zbudowano "gierkówkę", czy wiadukt pod Legionowem, ale te inwestycje były w dużej mierze przeprowadzane głównie pod kątem poprawienia komfortu życia i podróżowania klasy rządzącej, zwłaszcza że te inwestycje powstawały w kilku wybranych miejscach, a reszta Polski żyła bez tych udogodnień. Edward Gierek nie budował dróg za własne pieniądze, a kosztem ciężkiej, źle opłacanej pracy obywateli. MANO

3 Teza: Edward Gierek zmotoryzował Polskę.
Jakub Faryś, prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego: Nie do końca. Decyzja o uruchomieniu w Polsce produkcji dużego fiata zapadła już w roku 1967. Także w innych krajach bloku wschodniego rządzący zauważyli rosnące ambicje społeczeństw w zakresie motoryzacji. Przecież nawet w Związku Radzieckim rozpoczęto wówczas produkcję łady. Ekipa Gierka dała zielone światło do tego, by Polska szła tą drogą. Nie było grzechu zaniechania. Decyzja o rozpoczęciu produkcji "malucha", który był dużo tańszy od dużego fiata, ułatwiła zmotoryzowanie Polski, choć nie w stopniu odpowiadającym potrzebom społeczeństwa. Jak na ówczesne realia, pod względem rozwoju motoryzacji znaleźliśmy się w awangardzie krajów bloku wschodniego. Nasz przemysł motoryzacyjny był jednym z bardziej nowoczesnych, produkował samochody o przyzwoitej jakości i pomogło nam to w latach 90. MIW

4 Teza: Miliony Polaków dzięki Edwardowi Gierkowi mają gdzie mieszkać.
Dawid Piekarz, wiceprezes Polskiej Izby Pracodawców Budownictwa: Rozwój kraju w epoce komunizmu wynika bardziej z ogólnego postępu na świecie niż ze starań sekretarzy. Gierek, owszem, przyczynił się do rozwiązania problemu, jakim był głód mieszkań, jednak stworzył dwa inne problemy. Potężnie zadłużył kraj i zabudował całe miasta kiepskimi blokowiskami z wielkiej płyty. Rozwiązał problem tylko doraźnie. Choć i tego nie traktowałbym jako jego zasługi. To nie on bowiem znalazł "cudowne" rozwiązanie, blokowiska z wielkiej płyty powstawały we wszystkich krajach bloku socjalistycznego. Taka technologia została z góry wybrana jako szybka i tania. Patrząc na nią z perspektywy 40 lat: nie ma się czym chwalić. MCH

5 Teza: lata 70. złotym okresem kultury?
Prof. Zygmunt Woźniczka, historyk z Uniwersytetu Śląskiego: Epoka Gierka to daleko idące rozluźnienie gorsetu komunistycznego. To doprowadziło do sytuacji, w której można było przestać się bać. Były też pieniądze, które poszły na partyjną propagandę, ale też na kulturę. Pojawiły się kolorowa telewizja, drugi i trzeci program, rozwijały się lokalne ośrodki. Były wielkie produkcje filmowe, na które wcześniej nie było pieniędzy, na dobrej kolorowej taśmie, zrobione przez dobrych reżyserów i z dobrymi aktorami. Artyści wyjeżdżali na Zachód na staże i stypendia. W porównaniu z siermiężnym Gomułką był to skok jakościowy. To wszystko wpływało na podniesienie intelektualnej roli kultury. Poprzez Polskę Zachodu uczyli się ludzie z innych krajów demokracji ludowej. Dla mnie Gierek to Gorbaczow, który chciał komunizm zmodernizować. Mogło być lepiej, ale tamten ustrój warunkował też kulturę. TOS

*Zachwycający pokaz fajerwerków na Nowy Rok w Katowicach ZOBACZ ZDJĘCIA
*Horoskop na 2013 rok ZOBACZ, CO MÓWIĄ KARTY
*Morderstwo w Grodźcu: Syn zabił swoich rodziców i uciekł. Trwa pościg ZOBACZ TWARZ ZABÓJCY
*Akt oskarżenia wobec matki Madzi z Sosnowca TRZY ZARZUTY