Rybnik: Rewitalizacja ulic Powstańców i Sobieskiego i pl. Jana Pawła II [WIDEO]

Koncepcja rewitalizacji ulic Powstańców Śląskich, Sobieskiego i placu Jana Pawła II w Rybniku, która powstała powstała w roku 2012, jest próbą przeciwstawienia się odpływowi konsumentów z obszaru uznawanego niegdyś za ścisłe centrum Rybnika. Opracowanie powstało w ścisłej współpracy z Wydziałami Dróg i Komunikacji UM Rybnika oraz Rybnickimi Służbami Komunalnymi. Jego celem jest zahamowanie procesów degradacji omawianego obszaru i wytyczenie zasad postępowania mających doprowadzić do jego ponownej aktywizacji.

Podstawowym zadaniem stało się opracowanie strategii, w wyniku której nastąpiłoby przyciągnięcie do rewitalizowanej części miasta jak największej ilości mieszkańców i osób przyjezdnych i ponowne zainteresowanie prywatnych inwestorów tym obszarem.

Po wstępnej analizie w zakres opracowania postanowiono wciągnąć ulicę Św. Jana z dojściem do Kampusu oraz skwer przy Placu Jana Pawła II.

Planowane działania podzielić można umownie na tak zwaną „część twardą”, obejmującą swym zakresem przebudowę układu komunikacyjnego w omawianej części miasta, zamianę ciągu ulic Sobieskiego - Powstańców na deptak, przebudowę placu Jana Pawła II, remont i wzmocnienie infrastruktury i modernizację skweru przy Bazylice, oraz na „część miękką” polegającą na organizowaniu w tym miejscu szeregu imprez i iwentów przyciągających jak największą liczbę uczestników. Ta część strategii realizowana ma być przy wsparciu organizacji pozarządowych i części instytucji miejskich. Jak mówią doświadczenia z innych programów rewitalizacyjnych bez szerokiej partycypacji społecznej i aktywnego włączenia się mieszkańców i zainteresowanych podmiotów gospodarczych w kompleksowe działania na opracowywanym obszarze, nawet najkosztowniejsze działania w „części twardej” mogą nie przynieść spodziewanych rezultatów, a nawyki poruszania się mieszkańców po mieście się nie zmieniają.
Zmiany w układzie komunikacyjnym

Punktem wyjścia dla części technicznej rewitalizacji jest nowy układ komunikacyjny podporządkowany zasadzie preferującej w śródmieściu transport pieszy, rowerowy i publiczny z dopuszczeniem ograniczonego indywidualnego transportu samochodowego i eliminowaniem ruchu tranzytowego.

Najistotniejszą decyzją była zmiana kierunku ruch na odcinku ulicy Mikołowskiej przebiegającej po północnej stronie Bazyliki św. Antoniego i przywrócenie ruchu dwukierunkowego na ulicy Byłych Więźniów Politycznych. Dzięki temu pojazdy z ulicy Na Górze i Mikołowskiej zmierzające w kierunku centrum i w kierunku Żor skierowane zostały bezpośrednio na ulicę Powstańców Śląskich. Na ulicach Św. Jana, Sobieskiego i Powstańców oraz placu Jana Pawła II ruch dopuszczony ma być, w określonych godzinach, tylko dla samochodów zaopatrzenia i jako niezbędny dojazd do posesji. W ten sposób plac i skwer przy Bazylice włączony zostanie w obszar ruchu pieszego obejmujący dotąd Rynek i ulice do niego przylegające.

Na skrzyżowaniach Byłych więźniów Politycznych - Powstańców Śl. oraz Kościuszki - Hutnicza zaprojektowane zostały dodatkowe pasy ruchu i sygnalizacja świetlna. Na skrzyżowaniu Mikołowska, Piasta – rondo kompaktowe..

Kwartały na północ i południe od ulicy Powstańców stanowić mają strefy ruchu ograniczonego z całkowitym wyeliminowaniem przejazdów tranzytowych. Zakłada się tu wprowadzanie elementów spowalniających ruch samochodowy i zwiększanie ilości miejsc postojowych. Koncepcja przewiduje także budowę dwóch parkingów wielopoziomowych, modernizację przystanków komunikacji miejskiej i przekierowanie części linii autobusowych z północnej części miasta tak, aby w drodze na Plac Wolności przebiegały w okolicy placu Jana Pawła II.

Sygnalizacja świetlna na trasie Powstańców Śląskich, Kościuszki wyposażona ma być w czujniki ułatwiające ruch autobusów komunikacji miejskiej. W wyniku korekt w czasach oczekiwania na światłach ruch samochodów prywatnych stopniowo przenosić się będzie na nową drogę prowadzącą przez dawne tereny RYFAMY, a w przyszłości, po domknięciu obwodnicy, w kierunku ronda Chwałowickiego.

Nowy układ komunikacyjny, porządkuje ruch w północno - zachodniej części śródmieścia i umożliwia stworzenie atrakcyjnego ciągu pieszego rozpoczynającego się na zachodzie Rynkiem i Kampusem, a kończącego na wschodzie Bazyliką Św. Antoniego. Zmodernizowany Plac Jana Pawła II i przylegający do niego skwer, wraz ze zlokalizowanymi przy nich zespołami parkingów i przystankami komunikacji miejskiej stanowić mają silny generator ruchu pieszego zasilającego deptak i centrum.
Deptak

Ulice Sobieskiego i Powstańców Śląskich mają około 10 m szerokości. Deptak podzielony został na trzy pasma. Pierwsze, północne o szerokości 4m stanowi ciąg pieszy z dopuszczonym okazjonalnie jednokierunkowym ruchem samochodów dostawczych, pojazdów służb miejskich i wozów ratunkowych. Pasmo środkowe, również 4-o metrowej szerokości stanowi tak zwaną strefę aktywności. W tym miejscu stawiane mają być ogródki letnie dla lokali gastronomicznych z obu stron deptaka.

Tutaj organizowane mają być imprezy i iwenty, jak np. kiermasze, okazjonalne wystawy itp., mające na celu ściągnięcie na deptak jak największej ilość osób. Pasmo południowe o szerokości 2 m jest przeznaczone tylko dla pieszych. Podział na pasma widoczny ma być w rysunku posadzki. Na granicy strefy aktywności i pasma południowego zlokalizowano ciąg specjalnie zaprojektowanych latarni ulicznych o wysokości ok 5.5m, stałe siedziska i skrzynki przyłączeniowe z mediami niezbędnymi do zasilania pasa aktywności. Rozpoczęto projekt budowy ciepłociągu, do którego będą mogły podłączać się posesje usytuowane przy deptaku.

W pięciu miejscach rysunek posadzki zmieniać będzie rytm wyznaczając „place” o funkcji i charakterze różnym od pozostałej części ciągu. Są to kolejno plac Wejścia, plac Światła, plac Przejścia, plac Opowieści i plac Wody. Nazwy nie mają znaczenia administracyjnego, a jedynie oddają cechy użytkowe i kompozycyjne tych przestrzeni.

Plac Wejścia

Plac przed kościołem Matki Boskiej Bolesnej stanowi drugi obok Rynku punkt zasilający deptak od strony zachodniej. W przyszłości planowane jest przedłużenie powierzchni placu w kierunku Kampusu. Wokół pomnika Św. Jana Nepomucena zaprojektowana została owalna ława, na której zbierać może się młodzież akademicka i inni mieszkańcy.
Plac Światła

Placyk u zbiegu ulic Sobieskiego i św Jana w ciągu dnia oświetlany jest z trzech kierunków: wschodniego, południowego i zachodniego przez promienie słońca wpadające pomiędzy okalającymi go wysokimi kamienicami. Daje to zmienne i niezwykle interesujące układy oświetlenia. W miejscu dobrze widocznym ze wszystkich kierunków, powstać ma tu kompozycja przestrzenna z przeźroczystych i refleksyjnych materiałów przepuszczających i odbijających promienie słoneczne. Po zapadnięciu zmroku uruchamiane mają być światła laserowe sprzężone z czujnikami ruchu. Istnieje możliwość zastosowania różnych sekwencji świateł, a nawet udostępnienie sterowania nimi przez internet.

Plac Przejścia

Trakt północ - południe (Gliwicka, Łony ) krzyżuje się z projektowanym deptakiem właśnie na placu Przejścia. Rozciągnięcie powierzchni ciągu pieszego na całe skrzyżowanie i wyniesienie go w stosunku do powierzchni jezdni, w połączeniu z korektą sygnalizacji świetlnej, zapewnić ma przede wszystkim bezpieczeństwo osobom poruszającym się po deptaku. Powinno to również mentalnie połączyć wschodni i zachodni odcinek traktu.

Plac Opowieści

W połowie drogi między placem Przejścia a Bazyliką zawężenie ulicy Powstańców nie pozwala na wydzielenie wystarczająco szerokiego pasa aktywności. Miejsce to wykorzystane ma być na potrzeby niezwykle interesującego, rozłożonego na wiele lat eksperymentu. W centralnej części zainstalowane ma być urządzenie multimedialne, za pomocą którego przechodnie zapoznać będą się mogli z krótkimi, mówionymi formami literackimi, radiowymi i multimedialnymi o szeroko rozumianej tematyce rybnickiej. Może to być historia miasta, dzielnic, grup zawodowych i narodowych, historie domowe, zwyczaje, tradycja i gwara, nagrania archiwalne głosów ludzi, muzyki itd. Wybór tematyki, grupy wiekowej odbiorcy i formy (od rzeczowej, popularnonaukowej formy po gawędę i anegdotę) dokonywany będzie za pomocą odpowiedniego klucza lub losowo. Zakres tematów miałby być stale rozszerzany i uzupełniany. „Opowieści Rybnickie” snute wprost na ulicy, w atrakcyjny i niezobowiązujący sposób stworzyć mają ciekawy i dynamiczny obraz miasta.
Plac Wody

Plac Jan Pawła II, który obecnie jest w praktyce dużym skrzyżowaniem dzięki zmianie organizacji ruchu stanie się jednym z najatrakcyjniejszych miejsc w Rybniku, a wraz ze zmodernizowanym, przylegającym do niego skwerem stanowić ma cel spacerów dla mieszkańców i turystów. Projekt wykorzystuje i podkreśla walory tego miejsca: monumentalną bazylikę z wieżą widokową, schody ze wspaniałym wglądem na miasto i charakterystyczne nachylenie powierzchni.

Obrys placu od strony południowej został uregulowany i domknięty przeźroczystą, amfiladą okalającą park. Na styku placu i parku zaprojektowano prawie 60-cio metrową ławę. W centrum w obniżeniu posadzki mieścić się ma fontanna sterowana komputerowo. Około 50 dysz w różnych sekwencjach emitować ma strumienie wody. Czujniki ruchu wygaszać będą dysze w przypadku kiedy ktoś zechciałby przejść w poprzek fontanny. Każdy ze strumieni ma być podświetlany, a całości dopełniać ma odpowiednie nagłośnienie.

Park

Skwer przylegający do placu ma zostać powiększony i całkowicie zmodernizowany. Pod okalającą go szklaną amfiladą zlokalizowane ma być szereg funkcji związanych z parkiem: kawiarenka, klub malucha, ogólnodostępne sanitariaty, siedziska, stoliki szachowe, ścianka wodna itp. Wnętrze parku ma być wielkim zielonym dywanem służącym do siedzenia i zabawy. Większość drzewostanu zostanie zachowana. Przy klubie malucha zaprojektowano placyk zabaw dla najmłodszych. Po tych zabiegach znacznie zwiększy się liczba osób korzystających z parku, a on sam wraz z placem wody stanie się punktem docelowym spacerów po deptaku.

Działania na deptaku wspomagać powinna stopniowa modernizacja całego obszaru. Alternatywne przejścia i pasaże, takie jak np. Dróżka Profesora Ligury oraz podwórka i zaułki przy głównym trakcie powinny zostać odnowione. W interesie właścicieli kamienic leży zakończenie ewentualnych prac remontowych przed oddaniem ciągu do użytku. Do tego czasu warto uruchomić program zwolnień podatkowych za przeprowadzane remonty.
Przedstawiony tu program „twardej” części projektu jest wizją docelową. Zasadnicza część realizowana ma być w latach 2013 – 2014. Prace nad projektami wykonawczymi już się rozpoczęły. Dotychczas na realizację zadania zabezpieczono w budżecie miasta 17 mln złotych.

Działania wspomagające

Nawet najkosztowniejsza modernizacja nie zapewni sukcesu w postaci powrotu rybniczan na stary szlak handlowy. Potrzebna jest zmiana struktury handlu i usług. Sklepy z tradycyjną ofertą najprawdopodobniej nie będą w stanie wytrzymać konkurencji. Dobrym kierunkiem wydają się być lokale gastronomiczne i wyspecjalizowane sklepiki z niestandardową ofertą. Wydłużeniu ulec muszą godziny handlu. Wielu przechodniów dopiero po zapadnięciu zmroku udawać się będzie w kierunku Placu Wody na spektakle światło i dźwięk.

Po stronie organizacji kupieckich i pozarządowych, a także niektórych instytucji miejskich leży zagospodarowanie możliwości jakie daje pasmo aktywności na deptaku. Z pomysłów jakie podsuwa koncepcja warto wymienić sezonowe wystawy kwiatów, kiermasze staroci, książek, lokalnych produktów rolnych i cukierniczych, akcje typu „night light shopping”, konkursy rzeźby lodowej itp. Przykłady można mnożyć.

Tylko kompleksowe i wielowątkowe działania mogą zapewnić sukces, dlatego tak ważne jest partycypowanie w programie rewitalizacji jak największej liczby osób i instytucji. Pierwsze spotkania prezentujące koncepcję już się odbyły. Niektóre zgłaszane pomysły jak np. mapka sklepów i usług zlokalizowanych przy deptaku wydają się być obiecujące.

*DŁUGOTERMINOWA PROGNOZA POGODY NA PAŹDZIERNIK 2013
*Grzyby jadalne i grzyby trujące. Jak je odróżnić? [ZOBACZ NA ZDJĘCIACH]
*Nowy towar w Lidlu, czyli szarża klientów w Sosnowcu [ZOBACZ WIDEO]
*Kalendarz Lindner 2014, czyli modelki w trumnach [ZDJĘCIA 18+]