Rzeź wołyńska w Radymnie: W inscenizacji rzezi wołyńskiej spalą wioskę [WIDEO, INFOGRAFIKA]

Pomysł z paleniem budynków w trakcie inscenizacji rzezi wołyńskiej jest mocno kontrowersyjny. Epatowanie elementami rzezi wołyńskiej w trakcie inscenizacji upamiętniającej masakrę przypominać będzie makabreskę. Inscenizacja w Radymnie ma uczcić pamięć ofiar UPA na Wołyniu i Wschodniej Małopolsce.

Rekonstrukcja rzezi według organizatorów ma uzmysłowić Polakom wymiar tej tragedii. Pytanie czy palenie budynków jest dobrym pomysłem na upamiętnienie ofiar. Być może lepszym i zdecydowanie trwalszym byłoby wybudowanie pomnika upamiętniającego tę tragedie.

O kontrowersyjnej inscenizacji w Radymnie wypowiedziało się wielu historyków m.in. prof. Andrzej Paczkowski, który prosi o nieepatowanie makabrą. Zdaniem profesora, nie wyobraża on sobie sensu rekonstrukcji rzezi. Inscenizacje upamiętniające ofiary wojen i ludobójstwa odbywają się na całym świecie.

W większości jednak przypadków nie epatuje się symbolami tragedii. W Francuskiej miejscowości Oradur -sur-Glane 10 czerwca 1944 roku, odział niemiecki wojsk Wafen SS zamordował 642 osoby - dzieci, kobiety i mężczyzn. Niemcy zamknęli mężczyzn w stodole i rozstrzelali. Kobiety i dzieci zamknięto w kościele, który podpalili. Na miejscu masakry pozostały ruiny i pomnik z słowami "Souviens -Toi - Remember" czyli Pamiętaj.

Inscenizacja w Radymnie według założeń organizatorów ma być dosłowna i co za tym idzie pewnie kontrowersyjna. Trudno bowiem o większą dosłowność niż spalenie wioski. W inscenizacji weźmie udział 200 osób z Przemyskiego Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej X.D.O.K. Stowarzyszenie w trakcie pięciu lat swojego istnienia, zorganizowało kilkanaście dużych inscenizacji. Odtworzyli m.in "Operację Barbarossa - bitwa o Przemyśl" czy rekonstrukcję "Przemyśl 1939".
Inscenizacja w Radymnie odbędzie się p.t. "Wołyń 1943, nie o zemstę, lecz o pamięć wołają ofiary". Pytanie czy pamięć, przedstawiana w postaci makabreski jest dobrym sposobem na utrwalenie historii. Wokół inscenizacji zgromadziło się już dużo czarnych chmur. Rzeź Wołyńska powinna być zapamiętana. Historia o jej ofiarach zapisana i przekazywana dalej. Czy jednak nie ma innego sposobu na uczczenie pamięci ofiar, mniej krzyczącego a bardziej upamiętniającego?

Wołyń 1943 - rzeź wołyńska

Rzeź wołyńska trwała od lutego 1943 do lutego 1944 roku. W tym czasie z rąk oddziałów UPA według historyków zginęło od 50 000 do 60 000 ludzi. Kulminacja rzezi nastąpiła latem 1943 roku. O świecie 11 lipca 1943 roku UPA zaatakowało 99 polskich miejscowości, głównie w powiatach horochowskim, włodzimierskim.

Mapa Wołyń

Akcji przyświecało hasło "Śmierć Lachom". Oddziały UPA otaczały wsie, by uniemożliwić ucieczkę mieszkańcom. Polacy ginęli od kul, siekier, wideł, noży oraz innych narzędzi. Wsie napadnięte przez UPA były grabione a następnie palone. We wsi Gurów z 480 Polaków życie zachowało tylko 70 osób.

We wsi Sądowa na 600 Polaków ocalało tylko 20. 11 lipca 1943 roku nazwany został "Krwawą Niedzielą", główna akcja skończyła się 16 lipca. W lipcu 1943 roku oddziały UPA napadły na przynajmniej 530 wsi i osad polskich. Tylko w miesiącu lipcu wymordowano 17 tysięcy Polaków.

Rzeź wołyńska miała za zadanie eksterminacje Polaków i przepędzenie ich z Wołynia i ziem Małopolski Wschodniej. Jeden z dowódców UPA tak powiedział o podjętej decyzji ws. eksterminacji Polaków.

"Z dniem 1 marca 1943 r. przystępujemy do powstania zbrojnego. Jest to działanie wojskowe i jako takie skierowane jest przeciwko okupantowi. Obecny jednak okupant jest przejściowym, nie należy więc tracić sił w walce z nim. Właściwy okupant to ten, który nadchodzi [ZSRR]. Jeśli chodzi o sprawę polską, to nie jest to zagadnienie wojskowe, tylko mniejszościowe. Rozwiążemy je tak, jak Hitler sprawę żydowską. Chyba że usuną się sami"
Jednymi z głównych inspiratorów rzezi wołyńskiej byli Dmytro Klaczkiwski ps."Kłym Sawur" - dowódca okręgu UPA-Północ oraz jego współpracownicy Wasyl Iwachow i Iwan Łatwynczuk. Dyrektywa wydane przez UPA zakładała eksterminacje męskiej części populacji Polaków w wieku od 16 do 60 lat.

"Powinniśmy przeprowadzić wielką akcję likwidacji polskiego elementu. Przy odejściu wojsk niemieckich należy wykorzystać ten dogodny moment dla zlikwidowania całej ludności męskiej w wieku od 16 do 60 lat. [...] Tej walki nie możemy przegrać i za każdą cenę trzeba osłabić polskie siły. Leśne wsie oraz wioski położone obok leśnych masywów powinny zniknąć z powierzchni ziemi."

Rzeź wołyńska - Polacy się bronią

Polacy na początku byli zaskoczeni atakami z strony UPA. Ukraińska Powstańcza Armia atakowała z zaskoczenia kompletnie bezbronne miejscowości. Z początku opór Polaków wobec agresji UPA był znikomy. Oddziały samoobrony były słabo uzbrojone, nie posiadały żadnego militarnego wyszkolenia, stanowiły więc łatwy cel do ataku. W 1943 roku na terenie Wołynia powstało około 100 ośrodków samoobrony, kierowane były przede wszystkim przez władze cywilne. Bazy samoobrony powstały m.in we wsiach Głuszków, Moczlanka, Nowiny, Rudnia. Jedną z największych baz samoobrony znajdowała się w miejscowości Stara Huta, 14 wsi utworzyło tam wspólny system obrony przed oddziałami UPA.

Oprócz Starej Huty, dużym ośrodkiem samoobrony była wieś Przebraż, która w czasie rzezi wołyńskiej przeobrażono na obóz warowny. W przeszkoleniu ludności i jej uzbrojeniu w Przebrażu zawdzięcza się Inspektoratowi Łuck AK. Obrona wioski zapisała się na kartach historii jako jedna z najbardziej zaciekle prowadzonych obron przed oddziałami UPA.

Obrońcy Przebraża musieli trzykrotnie odpierać zmasowane ataki UPA. Obrona w Przebrażu powstała na wskutek obaw ludności słyszącej o mordach na ludności polskiej. Z początku w obronę wioski zaangażowanych było niewiele osób, bo tylko około 30. We wsiach w okolicach Przebraża tworzono również grupy bojowe oraz czujki, które miały stanowić ochronę przed oddziałami UPA.

Dowódcą obrony został podoficer Wojska Polskiego Henryk Cybulski ps. Harry. Od czasu eskalacji mordów organizowanych przez UPA do Przebraża zaczęła napływać ludność uciekająca z niebezpiecznych terenów. Oddział z Przebraża brał udział w konwoju wielu Polaków z zagrożonych terenów.
Według Henryka Cebulskiego w czerwcu 1943 roku we wsi zgromadzić się mogło nawet 18 tys. Polaków. Ataków przeprowadzonych przez UPA na wieś Przebraże było trzy. Pierwszy miał miejsce 5 lipca 1943 roku, na kilka dni przez "Krwawą Niedzielą". W ataku na wieś wzięło około 1000 ludzi UPA. Z początku oddziału Ukraińskiej Armii Powstańczej zaatakował 20 miejscowości położonych w pobliżu Przebraża. Następnie oddziały UPA przeniosły się w pobliże wsi i moździerzami zaatakowały Przebraże.

Obrona powiodła się, po pierwszym ataku nastąpiły dwa kolejne. Ostatni, trzeci atak był najbardziej zaciekły. Po stronie atakujących mogło znajdować się nawet 12 tys. osób. W obronie Przebraża udział wzięło ponad 1000 osób. Obrona okazała się skuteczna i oddziały UPA nigdy nie zdobyły tej wioski.

ZOBACZ KONIECZNIE:
W UKRAIŃSKICH SZKOŁACH WCIĄŻ CHWALA BOHATERÓW UPA
Komorowski zaatakowany jajkiem po mszy w Łucku. Sprawcę zatrzymano [VIDEO]
Zbrodnia wołyńska. To była ludobójcza czystka etniczna

*Superbudowa 2013. Najlepsza inwestycja woj. śląskiego ZOBACZ
*Marsz Autonomii 13 lipca 2013: ZDJĘCIA, WIDEO, KONTROWERSJE
*Groby wampirów odkryto w Gliwicach ZOBACZ ZDJĘCIA
*Jak zdać egzamin na prawo jazdy? ZOBACZ WIDEOTESTY i CZYTAJ PODPOWIEDZI