Sala Witrażowa w Zabrzu po restauracji. To był ostatni moment na renowację pomieszczenia - mówi Rajner Smolorz, zabrzański rzemieślnik

Podczas spotkania w odrestaurowanej Sali Witrażowej 29 grudnia, Małgorzata Mańka-Szulik, prezydent Zabrza, podkreślała, że miasto dba o swoje dziedzictwo kulturowe.

- Konsekwentnie rewitalizujemy obiekty poprzemysłowe, przywracając je mieszkańcom. Tak jest również z Salą Witrażową w budynku pierwszego starostwa powiatowego w Zabrzu. Myślę, że jest to prawdziwa wisienka na torcie, która zachwyca i która uświadamia, że Zabrze to bardzo interesujące miasto. Ten przepiękny budynek dziś ponownie jest wyjątkowym miejscem – mówi prezydent Zabrza.

W gmachu przy ul. 3 Maja 19 znajduje się siedziba Muzeum Górnictwa Węglowego.

Rajner Smolorz, który podjął się renowacji Sali Witrażowej, zwraca uwagę, że pomieszczenie faktycznie jest unikatowe. Stworzył je Arnold Hartmann, berliński architekt, który co prawda inspirował się stylem secesyjnym, ale zawsze tworzył coś własnego i niepowtarzalnego. Rzemieślnik podkreślił ponadto, że pomieszczenie zostało uratowane niemal w ostatniej chwili.

- Witraż jest bardzo cienki, konieczne było założenie szyb na zewnątrz zapewniających izolację cieplną – tłumaczy zabrzański rzemieślnik.

Wyjaśnia, że przez lata drewniana boazeria, sufit i parkiet zabytkowej sali były narażone na niszczenie właśnie z powodu dużych różnic temperatur w ciągu roku.

- Drewno tego nie lubi. Kiedy jest ciepło – wysycha, a kiedy wilgotno – pęcznieje. Najlepiej służą mu łagodne zmiany temperatury – wyjaśnia fachowiec.

Rajner Smolorz dodaje, że jednym z największych wyzwań podczas odnawiania sali było zdjęcie wielu warstw czarnej, olejnej farby, którą na przestrzeni lat ukrywano ubytki i pęknięcia w drewnie. Wyjaśnia, że część polichromii zachowała się w bardzo dobrym stanie i dodaje, że najwięcej pracy było przy sklepieniu sali. Około połowa zdobień musiała zostać całkowicie odtworzona.

- Był pewien moment zawahania, gdy trzeba było wejść na strop. Nie był ruszany od 120 lat, nie wiedzieliśmy czy nas utrzyma – mówi z przymrużeniem oka Rajner Smolorz.

Jak dodaje, okazało się, że strop był w dobrej kondycji, mimo mnóstwa pęknięć.

Prace w Sali Witrażowej nadzorował Aleksander Harkawy, konserwator dzieł sztuki. Zabrzański rzemieślnik podkreśla, że dokumentacja przygotowana przez konserwatora była bardzo pomocna w trakcie prac. W miejscach, w których polichromie zostały nieodwracalnie zniszczone, odwzorowano je na podstawie zdjęć z dokumentacji.

- To jest żmudna robota – mówi Rajner Smolorz – Przede wszystkim trzeba kochać to, co się robi – dodaje.

Kilka lat temu zabytkowy budynek Starostwa Powiatowego został poważnie uszkodzony w wyniku pożaru i przeprowadzonej akcji gaśniczej. Doprowadzenie go do stanu obecnego kosztowało łącznie 34,2 mln zł. Na ten cel miasto pozyskało dofinansowanie z Unii Europejskiej w wysokości 23,7 mln zł. Odnowienie Sali Witrażowej kosztowało ponad 2,3 mln zł i trwało ponad rok.

Wysiłek i środki włożone w odnowienie całego budynku oraz Sali Witrażowej z pewnością się opłaciły. 10 listopada wręczone zostały nagrody i wyróżnienia Marszałka Województwa Śląskiego za wydarzenie muzealne roku 2021. Do konkursu wpłynęło w sumie 35 zgłoszeń z 15 muzeów z terenu naszego województwa. Główną nagrodę w kategorii „Dokonania z zakresu konserwacji” otrzymało Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu. Doceniony został remont budynku przy ul. 3 Maja ze szczególnym uwzględnieniem Sali Witrażowej.