Sanktuarium w Rudach Raciborskich bazyliką mniejszą

Nuncjusz apostolski arcybiskup Józef Kowalczyk w towarzystwie ks. kardynała Stanisława Dziwisza oraz arcybiskupów i biskupów całej metropolii śląskiej, odczytał w niedzielę w rudzkim kościele pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny bullę papieża Benedykta XVI podnoszącą sanktuarium do rangi bazyliki mniejszej. W uroczystej mszy świętej, podczas której dokonano tego obrzędu, uczestniczyło kilka tysięcy mieszkańców Rud i turystów, odwiedzających całymi rodzinami urokliwy zespół klasztorno-parkowy, którego sanktuarium jest częścią.

Kościelna uroczystość była połączona z zakończeniem obchodów roku jubileuszowego z okazji 750-lecia założenia opactwa cysterskiego w Rudach. Była też okazją do zaprezentowania efektów trwającego dwa lata potężnego remontu zabytku, na który 10 milionów złotych wyłożyła Unia Europejska.

- Dawny klasztor wygląda teraz bardzo okazale. To była prawdziwa ruina, a dzisiaj możemy być dumni z takiej perełki - mówią Agnieszka i Jan Wojtasowie, mieszkańcy Raciborza, którzy często przyjeżdżają pospacerować w rudzkim parku.

Anna Belkius, mieszkanka samych Rud, obserwowała, jak piękny, ale zrujnowany obiekt powoli wraca do świetności. - Duża w tym zasługa naszego księdza Rośka, który od wielu lat starał się tu robić, co tylko się dało z datków zebranych od wiernych i sponsorów. A gdy projekt dostał dofinansowanie z Unii Europejskiej, widzieliśmy księdza, jak sam, we flanelowej koszuli, pomagał w pracach. Takiego człowieka tu było trzeba - mówi rudzianka.
Ksiądz Jan Rosiek jest dyrektorem Ośrodka Formacyjno-Edukacyjnego Diecezji Gliwickiej w Rudach i dyrektorem ds. odbudowy klasztoru. Prace ruszyły z kopyta dwa lata temu. Efekty, choć remont w dalszym ciągu trwa, są oszałamiające. W odnowionych klasztornych komnatach, gdzie utworzono Dom Pielgrzyma i nowy ośrodek formacyjno-edukacyjny oraz sale wystawowe, stanęły zabytki przywiezione z kościołów z całej diecezji gliwickiej. Wnętrza dawnej siedziby cystersów zimą będzie ogrzewać ciepło ze środka ziemi, bo zainstalowano tu tak zwane ogrzewanie geotermalne. Mimo tych nowości, w korytarzach pozostawiono całe fragmenty nieotynkowanych ceglanych ścian, by zachować cysterskiego ducha zabytku.

Udało się też odnowić elewację całej pierzei zachodniej klasztoru, choć na to nie starczyło już unijnych pieniędzy. - Na remont elewacji potrzebujemy około 20 milionów. Tych prac nie obejmował już unijny projekt. Nie chcieliśmy czekać, aż ktoś da nam pieniądze, więc sami zaczęliśmy odnawiać ściany zewnętrzne - mówi ks. Rosiek.

Mieszkańcy Rud liczą, że teraz ich miejscowość będzie odwiedzać jeszcze więcej turystów niż do tej pory. - Będzie ich przyciągał nie tylko piękny park, ale i odnowiony klasztor, w którym będą prezentowane ciekawe ekspozycje i zabytki sztuki sakralnej. Do kościoła, który został podniesiony do rangi bazyliki, będzie pielgrzymować jeszcze więcej ludzi niż wcześniej. Nasza Matka Boska Pokorna będzie się cieszyć - mówi starsza mieszkanka.

Klasztor w Rudach został założony w 1258 roku przez cystersów, których sprowadzono tu z podkrakowskiego Jędrzejowa. Mnisi przyczynili się do ogromnego rozwoju gospodarczego i kulturalnego tego terenu. Konsekrowany w 1303 r. kościół w stylu gotyckim, który zbudowali, zachował się do dnia dzisiejszego i jest jednym z najcenniejszych zabytków architektury na terenie diecezji gliwickiej. 1 lipca 1812 r. dobra stały się własnością księcia von Hessen-Kassel. Cystersi musieli opuścić klasztor. W 1820 r. przejęła go rodzina książąt von Ratibor. Najtragiczniejsza karta w historii zabytku to rok 1945, kiedy Armia Czerwona splądrowała i podpaliła pałac. Po II wojnie został odrestaurowany. 28 maja 1995 roku kościół podniesiono do rangi Diecezjalnego Sanktuarium Matki Boskiej Rudzkiej.