Sinice w województwie śląskim - gdzie zakwitły i czym grozi wejście do wody z sinicami? Które kąpieliska są zamknięte i czym są sinice?

Latem niektóre kąpieliska w województwie śląskim są zamykane z powodu zakwitu sinic. Jak obecnie wygląda sytuacja? Okazuje się, że, mimo wysokiej temperatury, sytuacja (na 23 lipca) jest dość dobra.

— Aktualnie w województwie śląskim ze względu na zakwit sinic wyłączone jest jedno kąpielisko, tj. „Ośrodek Wypoczynkowy Paprocany - Jezioro Paprocany” - mówi Beata Kempa, kierownik oddziału promocji zdrowia i komunikacji społecznej w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Katowicach.

Trudno przewidzieć, gdzie dokładnie zakwitną sinice. Dłużej utrzymują się w płytkich i nasłonecznionych zatoczkach. Beata Kempa z sanepidu podaje, że na nadmierne rozmnażanie się tych organizmów wpływ mają:

• temperatura wody powyżej 16-20 st. C (choć znane są zakwity sinic i w niższych temperaturach),
• dostępność soli biogenicznych (zwłaszcza fosforanów),
• słabe wiatry,
• niewielkie mieszanie kolumn wody,
• brak opadów.

Z reguły nagłe załamanie pogody, silne wiatry, falowanie i mieszanie wód powodują rozbicie zakwitu, a w konsekwencji obumieranie komórek i opadanie ich na dno zbiornika. Dlaczego jednak sanepid zakazuje kąpania się w zbiorniku, gdzie znajduje się wiele tego typu stworzeń? Powodem jest ryzyko zatrucia.

— Choroba wywołana przez toksyny sinic zależy od rodzaju toksyny oraz drogi, jaką doszło do zakażenia organizmu. Zazwyczaj toksyny sinicowe wywołują szereg objawów w tym: podrażnienie skóry, skurcze żołądka, wymioty, nudności, biegunkę, gorączkę, ból gardła, ból głowy, bóle mięśni, stawów. Ponadto osoby, które zetknęły się z toksycznymi sinicami w wodzie, mogą cierpieć na reakcje alergiczne, takie jak: astma, podrażnienie oczu, wysypkę - dodaje Beata Kempa.

Sanepid kontroluje kąpieliska nie mniej niż na 10 dni przed ich otwarciem oraz "w przypadku zaistnienia sytuacji mogącej powodować pogorszenie jakości wody w kąpielisku". Organizator kąpieliska musi w czasie sezonu kąpielowego minimum trzy razy przeprowadzić badania, (przerwa między badaniami nie może być mniejsza niż miesiąc), jeśli kąpieliska są czynne 8 tygodni, to próbki muszą być pobrane choć dwa razy.

— Organizator kąpieliska ma obowiązek informować organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej o wystąpieniu zmian, które mogłyby mieć wpływ na pogorszenie jakości wody, a kąpiących się, o jakości wody w kąpieliskach i zaleceniach Państwowej Inspekcji Sanitarnej w tym zakresie - dodaje przedstawicielka sanepidu.

Wiele się słyszy o sinicach i ich zakwitach. Czym jednak są te stworzenia? Zalicza się je do cyjanobakterii.

— W większości są samożywne i wytwarzają związki organiczne w procesie fotosyntezy tak jak rośliny. Najczęściej spotykamy je w wodach słodkich. Sinice obecne są we wszystkich zbiornikach wodnych i nie zagrażają osobom korzystającym np. z kąpielisk. Natomiast uwagi wymaga stan, kiedy ich liczba gwałtownie wzrasta, prowadząc z jednej strony do masowego namnażanie się sinic i z drugiej jednoczesnego obumierania ich komórek - mówi biolog z Uniwersytetu Śląskiego dr hab. Edyta Sierka.

Dodaje także, że z powodu zmian klimatu i zachwiania równowagi ekosystemów wodnych "zakwitów" sinic obserwuje się coraz więcej i coraz dłużej występują. Toksyny sinicowe wydzialane przez część gatunków są ponadto nie tylko groźne dla ludzi, ale także zwierząt.

— Masowe pojawienie się sinic to również ograniczenie dostępu światła do głębszych warstw zbiorników, prowadzące do eliminacji roślinności, czyli zaburzenia równowagi w ekosystemie. Regeneracja zbiorników jest procesem długim, zwłaszcza jeżeli mamy do czynienia ze akwenami płytkimi i niewielkimi a takich w naszym regionie jest najwięcej - wyjaśnia dr hab. Edyta Sierka.