Śląskie. Przy linii kolejowej do lotniska ma powstać węzeł przesiadkowy m.in. z wąskotorówką

Jak wynika z poniedziałkowej informacji Stowarzyszenia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych (SGKW), które jest operatorem popularnej kolejki z Bytomia przez Tarnowskie Góry do Miasteczka Śląskiego, centrum przesiadkowe w tym ostatnim mieście to jedna z dwóch spodziewanych w tym roku inwestycji związanych z infrastrukturą kolejki. Drugim będzie budowa peronu w Tarnowskich Górach.

SGKW co roku uruchamia kursy według wakacyjnego rozkładu jazdy na liczącej 21 km trasie. To jedyny zachowany odcinek górnośląskiej sieci wąskotorowej, która powstała 170 lat temu, a w najlepszych czasach (ok. połowy XX w.) liczyła, bez bocznic, ponad 200 km.

Wzdłuż istniejącej do dziś linii znajdują się m.in.: stacja Bytom Karb Wąskotorowy, zabytkowa Elektrociepłownia Szombierki, stary kamieniołom i rezerwat bukowy na pograniczu Bytomia i Tarnowskich Gór, wpisane na listę UNESCO inne tarnogórskie podziemia pogórnicze czy zalew rekreacyjny Nakło-Chechło.

Aby budować jak najszerszą ofertę, SGKW – przy współpracy lokalnych samorządowców i zaangażowaniu firm i instytucji (również państwowych) - dba o tabor i zaplecze oraz stara się utrzymać w jak najlepszym stanie torowisko. W poniedziałek Paweł Niemczuk ze Stowarzyszenia rozesłał informację z podsumowaniem ubiegłorocznych prac oraz planami na ten rok.

Jak ocenił, istotnym przedsięwzięciem, które może rozpocząć się w tym roku, będzie przebudowa stacji Miasteczko Śląskie Wąskotorowe. W ramach tej przygotowywanej przez lokalny samorząd inwestycji stacja wąskotorowa stanie się częścią centrum przesiadkowego – przy linii kolejowej z Tarnowskich Gór do Zawiercia przez lotnisko Katowice, której odbudowa powinna zakończyć się w połowie br.

„Będzie to jedyne w Polsce miejsce, gdzie podróżni będą mogli łatwo i wygodnie przesiąść się z wąskotorówki do pociągu kolei normalnotorowej czy autobusu miejskiego, a turyści korzystający z samochodów będą mieli możliwość zostawienia swoich pojazdów na dogodnie zlokalizowanym i bezpiecznym parkingu” – zaznaczył Niemczuk.

Cytowany przez SGKW burmistrz Miasteczka Śląskiego Michał Skrzydło podkreślił, że rozbudowa stacji wąskotorowej w ramach centrum przesiadkowego pozwoli wykorzystać ogromny potencjał turystyczny kolejki.

„W połączeniu z komunikacją kolejową, autobusową, a nawet lotniczą (pierwszy przystanek kolejowy od lotniska w Pyrzowicach), istniejącymi i planowanymi szlakami rowerowymi oraz atrakcjami historycznymi i przyrodniczymi naszego miasta, daje to szansę na stworzenie naprawdę ciekawego produktu turystycznego” – uznał Skrzydło.

„Jesteśmy co prawda dopiero na początku drogi, ale nowa stacja wąskotorowa to duży krok naprzód w budowaniu atrakcyjności turystycznej Miasteczka Śląskiego i okolicznych miejscowości” – dodał burmistrz Miasteczka Śląskiego.

Drugą z planowanych inwestycji jest nowy peron w Tarnowskich Górach. „Wspieranie wąskotorówki to dla nas obowiązek i powód do niezwykłej dumy - tylko u nas najstarsza kolej tego typu w Europie istnieje i działa do dziś, w dodatku dowozi gości do Zabytkowej Kopalni Srebra czy innych – jedynych w regionie - zabytków wpisanych na Listę światowego dziedzictwa UNESCO” – wskazał, cytowany przez SGKW burmistrz Tarnowskich Gór Arkadiusz Czech.

Czech zaznaczył, że używana od niedawna przez SGKW parowa lokomotywa Ryś wpisuje się w tarnogórskie dziedzictwo. „Druga rewolucja przemysłowa w naszym mieście pod koniec XVIII wieku zaczęła się od sprowadzenia do nas maszyny parowej. Teraz po latach przerwy gościmy u nas znowu parowóz. Jak się z tego nie cieszyć?” – podkreślił Czech.

Uruchomienie Rysia – po 40-letniej przerwie na górnośląskiej kolei wąskotorowej – było jednym z najważniejszych wydarzeń w SGKW w ub. roku. Przywrócenie 70-letniego parowozu do ruchu było możliwe dzięki wsparciu władz Bytomia, Fundacji Orlen, SGKW, przeszło dwustu indywidualnych darczyńców (w internetowej składce) oraz kilku górnośląskich firm. Ryś poprowadził 118 z 328 ubiegłorocznych pociągów Stowarzyszenia.

Ponadto w ub. roku dzięki środkom Bytomskiego Budżetu Obywatelskiego udało się wyremontować kolejne 550 metrów toru w tym mieście (sama gmina wspiera SGKW dotacjami, inwestuje w tabor i infrastrukturę oraz współfinansuje przewozy dzieci i młodzieży), a dzięki samorządowi Tarnowskich Gór wyremontowano przeszło 300 metrów toru, pamietającego jeszcze lata 70. ub. wieku.

Oprócz samorządów wąskotorówkę wsparło wiele firm. Największymi darczyńcami były Polskie Linie Kolejowe, które przekazały kilkadziesiąt ton szyn kolejowych i elementów mocujących oraz Spółka Restrukturyzacji Kopalń, która podarowała kilkanaście unikatowych przemysłowych wagonów, kilka kopalnianych lokomotyw oraz kilometr toru.

W 2022 r. pociągi SGKW kursowały od końca stycznia do drugiej połowy października. W tym czasie wąskotorówka przewiozła ok. 20 tys. podróżnych, jej pociągi pokonały ok. 5,5 tys. km, było także 41 dni kiedy kursował parowóz Ryś. Obecnie pociągi nie kursują ze względu na remonty torów i budowę tunelu pieszo–rowerowego na ul. Częstochowskiej w Tarnowskich Górach.

Górnośląskie Koleje Wąskotorowe to najstarsza nieprzerwanie czynna kolej wąskotorowa na świecie – powstała w 1853 r. Przez ponad 140 lat służyła przemysłowi, przewożąc węgiel, rudy metali czy kamień. Gęsta sieć wąskich torów o rozstawie 785 mm łączyła większość górnośląskich hut i kopalń rozciągała się od Raciborza na południowym zachodzie po Szopienice na wschodzie oraz Bibielę na północy. (PAP)

autor: Mateusz Babak

mtb/ akub/