Medycyna i zdrowie w PRL-u: Służba zdrowia i pacjenci - biednie, szaro-biało i zapach lizolu. Boli od patrzenia. Zobaczcie ZDJĘCIA

Nadeszła jesień, a wraz z nią coraz niższe temperatury, mgły, a także deszczowe oraz wietrzne dni. Niestabilna pogoda, serwująca słoneczne i cieplejsze momenty na przemian z chłodem czy opadami deszczu bardzo często staje się przyczyną przeziębień, chorób, a także osłabienia oraz pogorszenia ogólnej kondycji organizmu wraz z samopoczuciem. W związku z tym, do łask wracają cieplejsze ubrania, a nieodłącznym towarzyszem wyjść z domu staje się parasol. Wraca ochota na częste i gorące herbatki oraz profilaktyczne metody wspomagania układu odpornościowego. W sytuacji, gdy przeziębienie lub inne objawy chorobowe zaczynają dawać się we znaki, dobrze jest zastosować domowe sposoby na ich zwalczanie. W przypadku dużego postępowania choroby, nie pozostaje już nic innego jak zgłoszenie się po pomoc do lekarza – obecnie zazwyczaj szybką i skuteczną, co w okresie PRL-u stanowiło poważny problem.

W obecnych czasach możliwości skorzystania z opieki medycznej znacznie różnią się od tych, z jakimi Polacy mieli do czynienia w latach PRL-u. Dzisiaj lekarzy odwiedza się też znacznie częściej niż kilkadziesiąt lat temu, zaś stosowane dawniej z większą intensywnością domowe metody na przeziębienie, obecnie są w dużej mierze zastępowane środkami farmakologicznymi, których działanie przynosi niestety wiele niekorzystnych efektów. Nieporównywalnie lepsze i nowocześniejsze narzędzia oraz urządzenia dają dziś znacznie większe szanse na zdiagnozowanie czy wyleczenie choroby, a profesjonalnie wyszkolona kadra medyczna przeprowadza wiele niewiarygodnych operacji, zabiegów oraz realizuje niezwykle skuteczne procesy leczenia. We współczesnej służbie zdrowia przybyło lekarzy, wysoko wykwalifikowanych pielęgniarek, ratowników medycznych, fizjoterapeutów, rehabilitantów czy farmaceutów. Jest też więcej szpitali – także tych specjalistycznych – i miejsc na salach szpitalnych, a znakiem naszych czasów są wyrastające jak grzyby po deszczu placówki prywatne.

Chociaż medycyna przeszła ogromną metamorfozę i dzisiaj jest na nieporównywalnie wyższym poziomie niż przed kilkudziesięcioma laty, to niekiedy można mieć jednak wrażenie, że niektóre „zwyczaje” służby zdrowia z lat PRL-u przeniknęły do czasów współczesnych. Szczególne mogą się z tym kojarzyć długie kolejki w publicznych przychodniach i szpitalach, a także bardzo szybkie oraz pobieżne przyjmowanie pacjentów – bez prób szczegółowej wnikliwości w ich problemy zdrowotne. Proces odsyłania pacjenta od jednego lekarza do kolejnego ciągnie się nieraz bardzo długo, a czas biegnie na niekorzyść chorego. Tego typu sytuacje nie dotyczą prywatnych placówek medycznych, gdzie szanuje się pacjenta, a lekarz poświęca mu więcej uwagi niż w przychodniach refundowanych. Niestety, za takie usługi trzeba dodatkowo zapłacić.

Wyboru pomiędzy publiczną a prywatną służbą zdrowia nie mieli natomiast Polacy w czasach PRL-u. Panowała wówczas powszechna bylejakość i pośpiech, w związku z czym pacjenci byli leczeni bardzo szybko i nieefektywnie. Stan zdrowia w wielu przypadkach oceniano „na oko”, zaś każdemu choremu przepisywano te same leki. Jeszcze bardziej skomplikowana sytuacja panowała w szpitalach, gdzie brakowało miejsc na salach. W wyniku tego, pacjentów wywożono z łóżkami na korytarze, gdzie mijano ich jak przedmioty. Warunki leczenia w czasach PRL-u były więc nieporównywalnie gorsze niż obecnie, a kolejki w przychodniach oraz szpitalach znacznie dłuższe. Ponadto, funkcjonowała wówczas karygodna praktyka, dzięki której niektórzy obywatele wykupywali sobie miejsca w kolejkach, salach szpitalnych czy u dentysty. Powszechne w PRL-u łapówki stały się niestety jednym z głównych znaków rozpoznawczych tamtej epoki – nie tylko w służbie zdrowia.

W załączonej galerii prezentujemy wybrane fotografie prezentujące rzeczywistość szpitalną sprzed kilkudziesięciu lat, udostępnione przez Narodowe Archiwum Cyfrowe. Zobacz zdjęcia archiwalne, przedstawiające służbę zdrowia i pacjentów w czasach PRL-u.