Smolorz: Śląska miłość pragmatyczna

Trudno sobie wyobrazić, by miało być inaczej; już choćby dlatego, że w wielu śląskich domach, w których losy nie były zawsze powiązane z Polską albo powiązane były częściowo, patriotyzm oparty na historycznych losach narodu polskiego i jego bohaterach przelewających krew za ojczyznę, nie zawsze miał warunki do rozkwitu. Być może Ślązacy nie mają nawet do niego prawa. I nie chodzi tu wcale o dziadków z Wehrmachtu.

Śląska przygoda z tradycją polskiego patriotyzmu romantycznego przybrała na znaczeniu w okresie przedplebiscytowym i dojrzewała w towarzystwie wielkiej polityki międzynarodowej.
Jednak już sama idea śląskiej autonomii w granicach II RP świadczyła o tym, że przywódca polskiego ruchu na Górnym Śląsku, Wojciech Korfanty, zdawał sobie sprawę z dyskomfortu, w jakim mogą znaleźć się jego ziomkowie i że misja budzenia polskiej świadomości narodowej w tym regionie, oparta po części na obietnicach socjalnych, może nie być wystarczająca.

Rzeczywistość szybko to zweryfikowała, bo w polityce nie ma miejsca na romantyzm; obietnice pozostały niespełnione, a sam Korfanty za swoją misję zapłacił najwyższą cenę.

Być może dlatego ten patriotyzm na Górnym Śląsku, nawet w rodzinach o polskiej tożsamości, przybrał formę zdystansowanej afirmacji - co przez piewców romantycznej Polski może być niezrozumiałe.

Gadżeciarski - przesycony pełnymi krwi symbolami, cmentarzami, wojnami, wielkimi słowami i marzeniami - patriotyzm, ale też ideami, które czasem obierają formy nacjonalizmu, za którymi nie idzie troska o postawy obywatelskie, poszanowanie różnorodności, kultury, języków i narodów, na Górnym Śląsku będzie frazesem; do czasu, kiedy nie wymrze samowiedza Górnoślązaków.

Pozostaje czekać na ostatnie tchnienie albo na wzajemny obywatelski szacunek - patriotyzm dojrzały.