Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Solidarności nie podoba się sowiecka gwiazda

Bartłomiej Romanek
Pomnik żołnierzy radzieckich w Dąbrowie Górniczej  Łosieniu jest jednym z symboli ustroju, który zmieniono 25 lat temu
Pomnik żołnierzy radzieckich w Dąbrowie Górniczej Łosieniu jest jednym z symboli ustroju, który zmieniono 25 lat temu
Pod Jasną Górą znów powróciła dyskusja o dekomunizacji. Kością niezgody jest tym razem pomnik żołnierzy radzieckich.

"Pomimo upływu niemal okrągłego ćwierćwiecza od przełomu z roku 1989, w którym państwo oficjalnie odeszło od zbrodniczej ideologii komunistycznej, jej symbolika nie zniknęła całkowicie z miejsc publicznych" - o tym wspólnym oświadczeniu informują przedstawiciele częstochowskiej Solidarności, stowarzyszeń Solidarność i Niezawisłość, WIR, Oddziału Konspiracyjnego Wojska Polskiego oraz Fundacji Orzeł Biały.

Wskazują też miejsca, w których dekomunizacja nie została zakończona: "Pozostały tablica na budynku Politechniki Częstochowskiej, eksponująca sierp i młot, miejsce pamięci (...) przy Skwerze Solidarności (..) gloryfikujące zdrajców z Polskiej Partii Robotniczej, pomnik na cmentarzu Kule z sowiecką gwiazdą oraz sierpem i młotem, "wyzwolenie" w nazwie jednej z głównych arterii miasta."

Solidarność podkreśla, że pod Jasną Górą data 16 stycznia w ogóle nie powinna być traktowana jako dzień wyzwolenia, bo bilans przebywania w Częstochowie przez 190 dni żołnierzy Armii Czerwonej jest tragiczny. Według badań historyka Sławomira Maślikowskiego z IPN-u, doszło wtedy do 22 zabójstw, 36 napadów, 136 kradzieży oraz 11 gwałtów. Największe kontrowersje budzi sprawa pomnika na cmentarzu Kule. Jak tłumaczy Mirosław Kowalik, przewodniczący częstochowskiej Solidarności, celem wydanego oświadczenia nie jest wywoływanie konfliktu, ale dyskusja o rozwiązaniu problemu.

- Nie podważamy poświęcenia i przelanej krwi radzieckich żołnierzy, ale na pomniku są symbole ustroju totalitarnego, które są zakazane. Trzeba usiąść i spokojnie znaleźć odpowiednie rozwiązanie tego problemu - mówi Kowalik.

Oświadczenie Solidarności wzburzyło lidera SLD w województwie śląskim, Marka Balta.

- Ocenę tamtego czasu mam już odpowiednią, ale to historia. Ci ludzie zginęli po to, aby wyzwolić nasze miasto. Walczyli, przelewali krew. Takich rzeczy się nie robi, to jest po prostu fanatyzm. Ja z takimi rzeczami się nie zgadzam - mówi Balt.
Pomnik stoi na cmentarzu parafialnym, ale na zlecenie wojewody opiekę nad nim sprawuje Urząd Miasta w Częstochowie.
- Nie jesteśmy stroną, która mogłaby cokolwiek zdecydować w tej sprawie. Konieczne są konsultacje z Radą Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz przede wszystkim ze stroną rosyjską, - tłumaczy Włodzimierz Tutaj, rzecznik UM.

W regionie wciąż nie usunięto wszystkich pamiątek po #PRL-u. W Katowicach nadal stoi Pomnik Wdzięcznośći Armii Radzieckiej (podobno wkrótce ma zniknąć), w Sosnowcu w peryferyjnej dzielnicy Ostrowy Górnicze zdobrze się mają pomnik i mogiła żołnierzy radzieckich.

Komunistyczne nazwy zachowało również wiele ulic np. XX-Lecia PRL w Kochanowi- cach czy 22 Lipca w Sierakowie Śląskim. Tam o zmiany nikt nie postuluje, bo to duże koszty dla gmin, a mieszkańcy chcą uniknąć problemów i wydatków związanych z wymianą dokumentów.

Z Wojciechem Rotarskim rozmawia Bartłomiej Romanek

Co pan sądzi o pomyśle zakończenia dekomunizacji?
Zaznaczając, że wypowiadam się jako historyk, a nie w imieniu IPN, zgadzam się, że dekomunizacja powinna zostać dokończona. W 1990 roku mieliśmy dużą akcję dekomunizacyjną w Częstochowie, usunięto dwa pomniki Armii Czerwonej i zmieniono nazwy wielu ulic. Aleja Wyzwolenia była na liście ulic, których nazwy miały być zmienione, ale nie wiadomo, czemu tego nie dokonano. Warto to zrobić, bo "wyzwolenie Częstochowy" w 1945 r. dla wielu często- chowian było początkiem nowego zniewolenia. Także tablicę z placu Solidarności, która opisuje komunistów nie zasługujących na dobrą pamięć, należy usunąć i przekazać do któregoś z muzeów.

Kontrowersje budzi sprawa pomnika na cmentarzu Kule.
W tej sprawie nie chciałbym się wypowiadać. W naszej tradycji jest zakorzeniony szacunek dla grobów, nawet wrogów ojczyzny, ale rozumiem irytację, jaką u wielu osób wywołuje ten górujący nad cmentarzem pomnik (nie groby!) poświęcony armii sowieckiej. Warto dodać natomiast, że do dziś nie ma grobów wielu polskich patriotów, jak chociażby Stanisława Sojczyńskiego "Warszyca". Jest to jeden z efektów działania w myśl tzw. grubej kreski z początku lat 90.

KLIKNIJ I PRZEJDŹ DO GŁOSOWANIA NA:
WYDARZENIE ROKU 2013 W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM


*Zimy w styczniu nie będzie [PROGNOZA POGODY NA STYCZEŃ 2014]
*Abonament RTV 2014 [OPŁATY, TERMINY, ULGI]
*Urlop macierzyński i urlop rodzicielski 2014 [ZASADY I TERMINY]

Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!