Student w mieście, czyli co można zyskać mając u siebie studentów i szkoły wyższe. Okazuje się, że bardzo wiele

Nie da się ukryć, że obecność studentów wpływa na rozwój miast, w których siedziby mają szkoły wyższe. Bez uczelni nie byłoby nie tylko ważnych inwestycji, wydarzeń dla mieszkańców, ale i odnowionych zabytkowych budynków czy nawet zrewitalizowanych całych dzielnic. Zyskują na tym wszyscy. Nic dziwnego, że i samorządy, i szkoły wyższe wyjątkowo prężnie ze sobą współpracują.

Co roku w aglomeracji katowickiej uczelnie opuszcza 25 tys. absolwentów. Rozwój drobnych usług, handlu, rynku wynajmu mieszkań, komunikacji czy wzrost zatrudnienia w firmach i centrach usług wspólnych - to tylko niektóre "efekty" obecności studentów i absolwentów w gminach.

Tomasz Janocha, przewodniczący Samorządu Studenckiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, a także przewodniczący Forum Uniwersytetów Polskich studiuje prawo. Jest na piątym roku studiów dziennych, pochodzi z Zabrza.

- To prawda, że miasta bez uczelni nie rozwijałyby się na takim poziomie, jak widoczne jest to wtedy, gdy siedziby mają u nich szkoły wyższe - uważa Tomasz Janocha. - Od początku studiów obserwuję inwestycje w miastach. Teraz na przykład priorytetem jest rewitalizacja obszaru wokół Rawy w trójkącie: campus Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Ekonomicznego oraz Rynku. Powstanie zielony, przyjazny teren nie tylko dla studentów, ale i mieszkańców Katowic. Poza tym miasta i uczelnie łączy wiele wydarzeń, jak Śląski Festiwal Nauki czy Europejski Kongres Gospodarczy. Na tym ostatnim także występowało wielu przedstawicieli szkół wyższych, a rektor Uniwersytetu Śląskiego, prof. Ryszard Koziołek otrzymał podczas wydarzenia tytuł „Promotora Polski” - podkreśla.

Najwięcej szkół wyższych ma siedziby w Katowicach.

- Środowisko akademickie jest ważną częścią miasta. Współpraca w obszarze nauka-biznes-samorząd pozwala nam wszystkim realizować działania dostrzegane na całym świecie. Katowice są dziś uznawane są za silną markę, na którą składa się szereg czynników, takich jak np.: dostęp do wykwalifikowanej kadry, doskonała lokalizacja i rozbudowany system wsparcia. To właśnie śląskie uczelnie skupiają w Katowicach około 60 tys. studentów, a każdego roku na rynek pracy wchodzi ponad 13 tys. dobrze wykwalifikowanych osób – wśród nich absolwenci Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Ekonomicznego, Politechniki Śląskiej, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, Akademii Wychowania Fizycznego czy szeregu prywatnych uczelni. Prawie połowa studentów kształci się na kierunkach, po których najczęściej otrzymuje się zatrudnienie w branży nowoczesnych usług biznesowych - podkreśla Marcin Krupa, prezydent Katowic.

W grudniu 2021 roku podczas konferencji prasowej ogłoszono przyznanie Katowicom tytułu Europejskiego Miasta Nauki 2024. Katowice są pierwszym w historii miastem z Europy Środkowo-Wschodniej uhonorowanym tym tytułem. W 2024 r. Katowice będą organizatorem konferencji naukowej EuroScience Open Forum 2024. To bardzo prestiżowe wydarzenie o charakterze naukowym i technologicznym, które przyciąga największe autorytety ze świata nauki.

Od 2016 roku organizowany jest Śląski Festiwal Nauki, który jest jednym z największych wydarzeń popularnonaukowych w kraju i Europie. Festiwal także jest organizowany w ramach współpracy na linii miasto – uczelnie wyższe.

- Współpraca Katowic z uczelniami wyższymi odbywa się na wielu poziomach. Razem pochylamy się nad wyzwaniami dla miasta. Na przykład w 2020 roku miasto Katowice przeprowadziło studenckie warsztaty studialno-projektowe na opracowanie koncepcji architektoniczno - urbanistycznej dla zagospodarowania poprzemysłowych terenów w sąsiedztwie Szybu Poniatowski. Organizatorem warsztatów był prezydent Katowic we współpracy z Politechniką Śląską oraz Wyższą Szkołą Techniczną. Celem warsztatów było uzyskanie szczegółowej koncepcji urbanistyczno-architektonicznej zagospodarowania pokopalnianych terenów otaczających dawny szyb Poniatowski, a także wyznaczenie najbardziej realnego i wykonalnego połączenia pieszo-rowerowego historycznej zabudowy Nikiszowca z powstającym wówczas w ramach programu „Mieszkanie Plus” osiedlem mieszkaniowym. Wspólnie z uczelniami także pracujemy nad stworzeniem Zielonej Strefy Nauki, która powstać ma w wyniku zrewitalizowania śródmiejskiego odcinka doliny rzeki Rawy mówi Sandra Hajduk, rzecznik prasowy UM Katowice. - Miasto angażuje się także w pomysły i projekty realizowane stricte na uczelniach wyższych. Wraz z Politechniką Śląską pracujemy nad zmianą oblicza ulicy Krasińskiego. W 2022 roku miasto włączyło się również w utworzenia „Katowice Multi-Lab for Future” - Katowickiego Laboratorium Przyszłości Transportu, Architektury, Urbanistyki, Budownictwa Designu i Sztuk Planistycznych na Politechnice Śląskiej. Wspieramy także uczelnie artystyczne – tu za przykład można uznać budowę nowego obiektu Akademii Muzycznej, położonego przy ul. Wojewódzkiej 56 - Akademickiej Strefy Sztuki Scenicznej. Także inne zadania inwestycyjne realizowane są przy wsparciu miasta – nie sposób tu pominąć chociażby Akademii Wychowania Fizycznego i budowy hali lekkoatletycznej ze strzelnicą sportową i stadionem lekkoatletycznym w obrębie ulic Kościuszki i Zgrzebnioka - dodaje.

Obecność uczelni ma wpływ nawet na architekturę miasta. Przykład? Wydział Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego mieści się w kwartale ulic Pawła - Wodna - Górnicza, uważanym dotąd za niezbyt ciekawy do życia i mieszkania. Nikt nie ma wątpliwości, że zaproszenie tam studentów wpłynęło na pozytywne postrzeganie tej części Katowic. Podobnie stało się w sosnowieckiej dzielnicy - Pogoń. Wybudowanie tam nowej siedziby Instytutu Neofilologii Wydziału Filologicznego UŚ nadało dzielnicy nowy format. Wystarczy spojrzeć na ul. Żytnią. Czy byłoby tam tyle kafejek, knajpek i drobnych usług, gdyby nie studenci?

- Rozwój współpracy, nawiązanie partnerstw strategicznych z otoczeniem społeczno-gospodarczym i wsparcie rozwoju przedsiębiorczości to zadania, które ujęliśmy w strategii rozwoju Politechniki Śląskiej realizowanej od 2016 r. Dla społeczeństwa oraz gospodarki Politechnika jest inicjatorem wdrażania innowacyjnych rozwiązań technicznych i biznesowych, popularyzatorem nauki, a także aktywnym partnerem w procesie rozwoju kraju, regionu i społeczności lokalnej. Nasz udział w kreowaniu społeczno-gospodarczego rozwoju odbywa się m.in. poprzez współpracę z organami administracji samorządowej i partnerami społecznymi. Jako uczelnia badawcza rozwijamy naukę i dzielimy się doświadczeniem w zakresie sześciu priorytetowych obszarów badawczych. Wśród nich są m.in. ochrona klimatu i środowiska, nowoczesna energetyka oraz inteligentne miasta i mobilność przyszłości. Współpracujemy ze wszystkimi jednostkami samorządowymi w regionie. Są to zarówno największe ośrodki województwa śląskiego, w których Politechnika ma swoją siedzibę – Gliwice, Katowice, Zabrze czy Rybnik, jak i miasta, gdzie realizujemy projekty podnoszące jakość życia mieszkańców, czego przykładem jest Bytom i nasz wspólny projekt rewitalizacji terenów pogórniczych - mówi rektor Politechniki Śląskiej prof. Arkadiusz Mężyk.

W Zabrzu funkcjonuje Wydział Lekarski Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, który ma siedzibę w dwóch dzielnicach: Rokitnicy, gdzie zlokalizowany jest kampus oraz w centrum miasta, gdzie powstało nowoczesne Centrum Symulacji Medycznej. W mieście zlokalizowane są także dwa wydziały Politechniki Śląskiej. Wydział Organizacji i Zarządzania oraz Wydział Inżynierii Biomedycznej.

- Mieszczące się przy ul. Roosevelta budynki przed laty służyły jako koszary. Dziś, dzięki współpracy Politechniki Śląskiej i Miasta Zabrze, funkcjonuje tutaj wypełniony studentami i pracownikami naukowymi kampus. Ponadto uczelnia oraz miasto zostały wsparte przez firmę Philips, dzięki czemu Zabrze może pochwalić się nowoczesnym ośrodkiem naukowym, jaki powstał przy Wydziale Inżynierii Biomedycznej – to Europejskie Centrum Innowacyjnych Technologii dla Zdrowia. Również Wyższa Szkoła Techniczna uruchomiła w naszym mieście kierunek lekarski - mówi Małgorzata Mańka-Szulik, prezydent Zabrza. - Uczelnie realizując swoją misję podejmują ambitne wyzwania przekładające się na to, że Zabrze postrzegane jest jako innowacyjny ośrodek nauki oraz transferu nowoczesnych technologii. Współdziałanie podejmujemy na wielu płaszczyznach. W zakresie rewitalizacji przestrzeni miejskiej studenci przygotowują koncepcje rozwiązań, które warto zastosować. Wspólnie przygotowujemy konferencje dotyczące m.in. zarządzania zasobami ludzkimi czy telemedycyny, przyczyniające się do wdrażania koncepcji Zabrzańskiej Startupowej Doliny Medycznej. Od kilku lat studenci zapraszają mieszkańców również do wspólnej zabawy. Dzień otwarty uczelni, podczas którego uczniowie szkół mogą poznać ofertę studiów połączony jest z koncertami. Efekty współpracy przyczyniają się do podwyższenia kapitału społecznego oraz potencjału naukowego i edukacyjnego Zabrza i regionu – dodaje.

- Jednym z elementów misji Politechniki Śląskiej jest aktywne wpływanie na rozwój regionu i społeczności lokalnych. Nasza uczelnia od samego początku jest ściśle związana z regionem, który obecnie konsekwentnie buduje swoją markę jako prężny ośrodek, w którym rodzą się i są stosowane nowoczesne technologie. Zdajemy sobie sprawę, że rozwój innowacyjności w regionie w dużym stopniu zależy od aktywności środowiska akademickiego, dlatego właśnie staramy się ściśle współpracować z samorządami miast, w których uczelnia jest obecna - mówi prof. Bogusław Łazarz, prorektor ds. ogólnych Politechniki Śląskiej. - Politechnika Śląska wspólnie z samorządami miast angażuje się w organizację projektów edukacyjnych, a także wielu wydarzeń nie tylko dla studentów, ale również dla mieszkańców, m.in. Festiwal Innowacji i Technologii w Gliwicach czy Śląski Festiwal Nauki w Katowicach.

Uniwersytet Śląski ma teraz w planach budowę Śląskiego Interdyscyplinarnego Centrum Chemii. Będzie to kolejny ważny i interesujący obiekt na mapie miasta. Budynek powstanie w katowickim kampusie UŚ przy ulicy Moniuszki. Na dachu obiektu będzie park dostępny dla wszystkich mieszkańców. Panele fotowoltaiczne przepuszczające częściowo światło będą miały kształt sześciokąta, a elewacja ma symbolizować pokłady węgla. Budowa ma zakończyć się do grudnia 2027 roku.