Świętochłowice: prace budowlane na stawie Kalina ruszą już w połowie marca. To już drugi etap remediacji stawu Kalina w dzielnicy Zgoda

Staw Kalina w Świętochłowicach zostanie oczyszczony. Prace budowlane rozpoczną się wcześniej niż zakładano. Właśnie trwa końcówka pierwszego etapu remediacji stawu, czyli uzgodnienia dokumentacji techniczno-środowiskowej. Według umowy termin wykonania dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem prawomocnego pozwolenia na budowę mija dopiero 7 lipca 2021 roku.

We wtorek, 23 lutego, prezydent Świętochłowic Daniel Beger i zastępca prezydenta Sławomir Pośpiech rozmawiali na ten temat z przedstawicielami konsorcjum Remea i Menard - Jakubem Saloni, dyrektorem generalnym oraz Norbertem Kurkiem, zastępcą dyrektora generalnego.

- Z harmonogramu kolejnych działań wynika, że w połowie marca firma przystąpi do etapu II, czyli prac budowlanych. W pierwszej kolejności nastąpi odgrodzenie konstrukcją żelbetową hałdy od stawu. W następnej pojawi się refuler. Jesteśmy na dobrej drodze, by prace na wodzie rozpoczęły się wcześniej niż w lipcu – mówi Daniel Beger, prezydent Świętochłowic.

Teren przy stawie już wcześniej został zabezpieczony ogradzaniem. Wkrótce jednak nie będzie możliwości przejścia wzdłuż wschodniego brzegu stawu, czyli tam, gdzie ułożone są płyty betonowe. Inwestor zapowiedział, że ze względu na przygotowania do rozpoczęcia robót budowlanych będzie konieczność zamknięcia dwóch odcinków terenu - chodnika z płyt betonowych przebiegającego wzdłuż wschodniego brzegu stawu Kalina, łączącego ulice Nową/Plebiscytową z ulicą Lipową oraz terenu znajdującego się pomiędzy stawem Kalina a hałdą.

Mieszkańcy, którzy korzystali do tej pory z łącznika ulicy Lipowej z ul. Nową będą mogli przejść ulicami Nową i Wiśniową.

- Ponadto, od 2 marca zostanie także wprowadzona niewielka zmiana w organizacji ruchu – na skrzyżowaniu ulicy Nowej z Plebiscytową zostanie postawiony znak STOP. To kosmetyczna zmiana, związana z tym, by kierowcy zachowali większą ostrożność na drodze, na której wkrótce pojawi się sprzęt budowlany - zaznacz Patryk Kosela, rzecznik prasowy Urzędu Miejskiego w Świętochłowicach.

W ostatnich dniach została wykonana inwentaryzacja stanu nawierzchni ulic i chodników wzdłuż ul. Wiśniowej, ul. Nowej i ul. Plebiscytowej, która ma na cel określenie stanu nawierzchni przed rozpoczęciem prac budowlanych na projekcie Kalina. Trzeba będzie wykonać też odpowiednie pomiary, sporządzić dokumentację zajęciową, a uszkodzenia nanieść na specjalną mapę. To najbliższe zadania, jakie czekają wykonawców robót.

Przypomnijmy, że termin wykonania prac jest wyznaczony na 7 sierpnia 2023 roku. Staw Kalina ma nie tylko zostać oczyszczony, ale także ma stać się miejscem rekreacji i wypoczynku. Kalina zostanie podzielona na trzy groble, przez które przebiegać będą ścieżki piesze. Da to możliwość skutecznego oczyszczenia wód zbiornika. Przestrzeń wokół stawu uzupełniona zostanie dodatkowymi ścieżkami pieszymi i rowerowymi oraz małą architekturą.

Wybudowane zostaną chodniki, ścieżki, boiska, budynki techniczne i posadzona zostanie zieleń wysoka. Powierzchnia parków miejskich wyniesie około 1,8 ha, w tym powierzchnia nawierzchni utwardzonych około 1,0 ha, powierzchnia biologicznie czynna - 0,8 ha. Na zieleńce, czyli trawniki, łąki, zieleń brzegową i zieleń szuwarową przewidziano około 3,4911 ha.

W okolicy stawu będzie:

• plac zabaw,
• boisko do piłki nożnej,
• boisko wielofunkcyjnego,
• siłownia terenowa,
• wybieg dla psów,
• oraz skatepark.

Najważniejszym aspektem inwestycji jest jednak oczyszczenie stawu Kalina z chemikaliów i przywrócenie biologicznej aktywności na stawie. Po zakończeniu zadania, staw Kalina ma pełnić rolę zbiornika retencyjnego wód opadowych. Zostanie wykonana bariera przeciwinfiltracyjna wokół hałdy tak, aby nic już nie przedostało się poprzez wody gruntowe do stawu. Przy stawie wybudowana zostanie też kaskady, które będzie powodowała ciągłe napowietrzanie i filtrację wody. Kaskady będą zasilane z instalacji fotowoltaicznej oraz solarnej.

Czym jest remediacja?
To działania zmierzające do usunięcia lub zmniejszenia ilości zanieczyszczeń powierzchni ziemi, wprowadzonych do niej w wyniku działalności człowieka. Celem remediacji jest przywrócenie środowisku – glebie, leżącej pod nią ziemi i wodom gruntowym – jego wcześniejszych wartości użytkowych.

Na początku 2020 roku miasto podpisało nową umowę na oczyszczenie stawu Kalina w Świętochłowicach. Wykonawcą zadania jest konsorcjum firm: Remea i Menard, natomiast inżynierem kontraktu jest firma Inwest-Cimplex. Całkowity koszt inwestycji szacuje się na kwotę 69 889 790,34 zł. Środki na realizację zadania (do roku 2023) zostały zabezpieczone w Wieloletniej Prognozie Finansowej Miasta Świętochłowice na lata 2020-2031.

Do początku lat 50. XX wieku staw Kalina był czysty. Można było tu spotkać wędkarzy i wypoczywające nas stawem rodziny. Z pobliskiej hałdy do stawu zaczęły jednak dostawać się zanieczyszczenia. To właśnie tutaj przez kilkadziesiąt lat składowane były odpady produkcyjne z Zakładów Chemicznych „Hajduki”. Teraz staw Kalina zanieczyszczony jest m.in. fenolami czy węglowodorami aromatycznymi.

Chorzowskie zakłady „Hajduki” były popularnym producentem farb i lakierów. Powstały w 1888 r. jako mała destylarnia smoły koksowniczej. Zdolność przerobowa fabryki w 1913 roku wynosiła 150 ton smoły i 75 ton olejów na dobę, natomiast produkcja osiągnęła wartość 30 ton benzolu motorowego, 3 tony fenolu, 5 ton krezoli i 2 tony toulenu na dobę.

W 1945 r. po II wojnie światowej wznowiono produkcję w zakładach. W latach 50. XX wieku uruchomiono pierwszą w kraju instalację do ciągłej destylacji smoły. W tym czasie zakłady „Hajduki” były największym producentem benzolu w Polsce. Wybudowano tu także pierwszą w Polsce fenolownię.

Zakłady przerabiały olej karbolowy jak również fenolany z koksowni z wszystkich zakładów koksowniczych w Polsce.

W latach 80. XX wieku zaczęto produkować żywice fenolowo-formaldehydowe oraz pokosty i sykatywy dla branży lakierniczej. W latach 90. XX wieku „Hajduki” zostały wpisane na listę najbardziej uciążliwych dla środowiska zakładów w kraju („Lista 80”).