Świętochłowice. W Szkole Podstawowej nr 1 odsłonięto mural z podobiznami prezydentów RP na uchodźstwie. Zaprojektowały go uczennice. ZOBACZ

2 marca w Szkole Podstawowej numer 1 w Świętochłowicach odsłonięto mural przedstawiający prezydentów RP na uchodźstwie. Dwie uczennice tej placówki: Natalia Dudek oraz Zuzanna Jagiełło wykonały projekt muralu, który pojawił się na jednym z korytarzy. Mural powstał w ramach konkursu Misji Wolnej Polski, który to dziewczyny wygrały. To nie lada wyczyn, ponieważ jury musiało wyłonić zwycięską pracę spośród aż 600 zapisanych.

— Inspirowałyśmy się informacjami na stronie Misji Wolnej Polski i nie tylko. Chciałyśmy przedstawić te fakty historyczne, o których dowiedziałyśmy się ze strony kampanii i dlatego nasza praca zawiera portrety prezydentów, a także tła związane z ich działalnością. Jesteśmy zadowolone, że zostawimy coś naszej szkole - tym bardziej, że za niedługo ją opuszczamy. Jesteśmy dumne z tego, że jakaś cząstka z nas może pozostać tutaj – podzieliły się z nami Natalia Dudek i Zuzanna Jagiełło z ósmej klasy.

Przykładowo w tle fragmentu przedstawiającego prezydenta Kaczorowskiego zobaczymy czerwone maki, które rosły na Monte Cassino – miejscu, gdzie walczył w czasie II Wojny Światowej. Obok pierwszego prezydenta na uchodźstwie Władysława Raczkiewicza stoi budynek Château de Pignerolle w Angers, gdzie znajdowały się władze Polski po ewakuacji z Paryża.

Co ciekawe – to nie pierwsze tego typu dzieło, które znajduje się w tej szkole. Na ścianach znajdują się ciekawe graffiti, a na podłodze np. plansze do gry w klasy. Na uroczystość przyjechał m.in. prezydent Świętochłowic, radni, przedstawiciel kancelarii premiera oraz katowickiego IPN-u. Szkole przekazano replikę proporca prezydenta RP na uchodźstwie, która przykrywała trumnę prezydenta Stanisława Ostrowskiego w drodze z Anglii do Polski.

— Zwrócę się do was w murach Szkoły Podstawowej numer 1. Przewrotnie, nawiązując do tematyki dzisiejszego spotkania, za patronów mającej miłośników ziemi śląskiej. Ten mariaż pokazuje, że my tutaj na Śląsku jesteśmy dumnymi Polakami – mówił do przybyłych na uroczystość odsłonięcia muralu prezydent Świętochłowic Daniel Beger.

Mural na podstawie projektu uczennic wykonał znany twórca. Zajęło mu to około czterech dni. Malowidło zostało odpowiednio zabezpieczone, aby nie uległo zniszczeniu w szkolnych murach.

— Zawsze artyście łatwiej maluje się własne projekty, a tutaj była praca typowo rzemieślnicza, czyli przeniesienie projektu od dziewczyn prosto na ścianę. Prosto nie było, ponieważ wykonały projekt ołówkiem. Razem z moim przyjacielem Wojciechem stworzyliśmy mural przy pomocy farb akrylowych odpornych na warunki, jakie mogą zaistnieć w szkole – opowiada Łukasz Zasadnik.

Po ataku Niemców i Sowietów na Polskę w 1939 roku władze państwa wyjechały z kraju i starały się spoza granic kierować działaniami, których celem było odzyskanie niepodległości. Celem było także zachowanie ciągłości państwowej Polski. List na uroczystość wysłał Jan Dziedziczak. Odśpiewano hymn AK. Po wbiciu noża w plecy przez Sowietów w połowie września 1939 roku prezydent RP Ignacy Mościcki przekroczył granicę z Rumunią, gdzie został internowany. Władzę przekazał Władysławowi Raczkiewiczowi (choć początkowo prezydentem miał zostać Bolesław Wieniawa-Długoszewski).

Poza III Rzeszą, jej sojusznikami oraz ZSRR do 1945 rząd na uchodźstwie był uznawany na arenie międzynarodowej. Starał się koordynować i kierować działaniami (w tym zbrojnymi), których celem było odzyskanie wolności. Początkowo działał we Francji, a po zajęciu jej przez III Rzeszę - w Londynie. Po dojściu do władzy w kraju komunistów (m.in. przez sfałszowanie wyborów i represje) rząd na uchodźstwie nie zaprzestał działalności, lecz z wiadomych względów jego rola była zupełnie inna.

— Rola i misja naszych politycznych środowisk emigracyjnych po zakończeniu drugiej wojny światowej zmieniła się. Po pierwsze musiała się skoncentrować wokół tych, którzy zostali na Zachodzie i nie wracali do PRL-u - nie mieli takiej możliwości albo nie chcieli tego zrobić. Środowisko zyskało wtedy pole do popisu w nowych sferach - w pokazywaniu polskich racji i w zabieganiu o prawdę historyczną. Jako przykład mogę podać chociażby kwestię zbrodni katyńskiej. W tamtym czasie nasza elita emigracyjna i ludzie skupieni wokół prezydentów na uchodźstwie przede wszystkim przeciwdziałali kłamstwu katyńskiemu i sowieckiej propagandzie – twierdzi Mikołaj Falkowski z fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie imienia Jana Olszewskiego.

Dodaje także, że rząd londyński aktywnie wspierał Solidarność, opozycję antykomunistyczną w kraju oraz zabiegał o integrowanie środowisk nad Wisłą oraz za granicą. Symbol suwerenności trwał dalej i był znakiem, że komunistyczna władza w Polsce nie jest tą, wybraną prawdziwe przez naród. W 1990 roku ostatni prezydent RP na uchodźstwie, Ryszard Kaczorowski, przekazał insygnia władzy prezydenckiej wybranemu w powszechnych wyborach Lechowi Wałęsie. Tym samym zakończył historię władz Polski poza granicami kraju.