Szczepański: Odczytywanie Wielkiej Nocy

Post, Triduum Paschalne i Wielka Niedziela to najważniejszy czas w kalendarzu Kościoła katolickiego. Wielki Post to jednocześnie moment przygotowania do świąt Zmartwychwstania. Jest on ustanowiony na pamiątkę 40-dniowego postu Chrystusa na pustyni, który był kuszony przez szatana. Triduum Paschalne to z kolei określenie, które wywodzi się z języka łacińskiego i znaczy tyle co „trzy dni”. Chodzi zatem o Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielką Sobotę.

Przymiotnik „Paschalny” wskazuje, zgodnie ze słowami Ewangelii, związek uroczystości z hebrajskim świętem Paschy, podczas którego miały miejsce najważniejsze zdarzenia związane z ofiarą Jezusa, czyli Ostatnia Wieczerza, męka oraz śmierć Chrystusa na krzyżu. Ostatni dzień Triduum Paschalnego nazywany jest Wigilią Zmartwychwstania.

Następująca po nim niedziela nazywana Wielką bądź Zmartwychwstania Pana, kończy okres wielkiego smutku w Kościele katolickim, a rozpoczyna czas radości, który każdemu chrześcijaninowi przynosi nadzieję ostatecznego triumfu życia nad śmiercią. Jest to teologiczny wymiar świąt Wielkiej Nocy.

Nie jest to wymiar jedyny, gdyż wiąże się z nim wiele tradycji, które do dzisiaj są kultywowane. Jedne mają zasięg ogólnopolski, inne regionalny. Najważniejszą tradycją, ulubioną przez dzieci, jest uroczystość święcenia pokarmów.

W Wielką Sobotę rzesze Polaków udają się do kościołów bądź na rynek miasta, gdzie ksiądz uroczyście święci przyniesione pokarmy, które winny być spożywane w czasie uroczystego śniadania wielkanocnego. Ta tradycja jest podtrzymywana nie tylko w Polsce, ale i wśród Polaków mieszkających w USA czy Kanadzie. Kiedyś związany z nią był także inny obyczaj - przynoszenie pokarmów - jajek, pieczywa - i pozostawianie ich w kościele dla ludzi ubogich.

Dziś dzieje się to już rzadko, a kiedy przyjrzymy się zawartości koszyczków, widzimy, że komercja zagościła także w nich.

Wszystko tam jest coraz bardziej wymyślne. Jest kolorowo i wesoło. Nie znaczy to, że tradycyjne pokarmy odeszły do lamusa. Święcenie pokarmów to tradycja powszechna, ale nie jedyna.

Tuż po Dniu Zmartwychwstania jest Poniedziałek Wielkanocny i związany z nim śmigus-dyngus. Pierwotnie zwyczaj słowiański, stał się dziś raczej zabawą i dowcipkowaniem. Święta Wielkanocne to też budząca się do życia przyroda, dająca ludziom nadzieję pozytywnych zmian i radości z nadchodzącego czasu.