Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Szlak Dziedzictwa Kulturowego Paulinów stworzy Jasna Góra i województwo śląskie. Docelowo ma objąć całą Europę [ZDJĘCIA]

BR/BPJG/o. dr Grzegorz Prus
Biuro Prasowe Jasnej Góry/ M. Kępiński
W środę, 27 marca, w klasztorze jasnogórskim został podpisany list intencyjny dotyczący utworzenia paulińskiego szlaku dziedzictwa kulturowego w województwie śląskim.

Pauliński szlak dziedzictwa kulturowego w województwie śląskim ma stanowić część międzynarodowego projektu Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Kulturowego Paulinów. W ramach szlaku oprócz Jasnogórskiego Sanktuarium Maryjnego ma wchodzić również klasztor w Leśniowie oraz kompleks klasztorny św. Barbary w Częstochowie.

List intencyjny podpisali marszałek Województwa Śląskiego Jakub Chełstowski oraz O. Arnold Chrapkowski – Przełożony Generalny Zakonu św. Pawła Pierwszego Pustelnika.

- Deklaracja dotyczy podjęcia wspólnego działania zmierzającego do realizacji międzynarodowego projektu Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Kulturowego Paulinów. Pierwszy etap dotyczyłby województwa śląskiego jako punktu centralnego. Jego najważniejszym miejscem będzie umiejscowione w województwie śląskim - Jasnogórskiego Sanktuarium. Stanie się ono nie tylko przyczynkiem do wpisania w europejski obieg kulturowy także innych pereł kultury paulińskiej z terenu województwa śląskiego – klasztoru w Leśniowie oraz kompleksu klasztornego św. Barbary w Częstochowie. Ma to być impuls do rozbudowy szlaku w następnych etapach na inne regiony i poza granice - informuje o. Mariusz Tabulski, dyrektor Jasnogórskiego Instytutu Maryjnego.

Z treści listu intencyjnego wynika, że "Zakon św. Pawła Pierwszego Pustelnik i Województwo Śląskie oświadczają, że działając wspólnie, podejmą stosowne czynności zmierzające do realizacji fragmentu międzynarodowego projektu Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Kulturowego Paulinów na terenie województwa śląskiego."

"Tworzenie Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Kulturowego Paulinów, którego centralnym i najważniejszym punktem będzie umiejscowione w województwie śląskim Jasnogórskie Sanktuarium Maryjne, stanie się nie tylko przyczynkiem do wpisania w europejski obieg kulturowy innych pereł kultury paulińskiej z terenu województwa śląskiego – klasztoru w Leśniowie oraz kompleksu klasztornego św. Barbary w Częstochowie, lecz także istotnym impulsem wspierającym działania na rzecz jak najpełniejszego poznania i upowszechniania dziedzictwa kulturowego województwa śląskiego" - czytam dalej w liście intencyjnym.

Zdaniem obydwu stron, udział w tworzeniu Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Kulturowego Paulinów realizuje cele strategiczne określone w Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020+”, Strategii rozwoju kultury w województwie śląskim na lata 2006-2020 i Wojewódzkim Programie Opieki nad Zabytkami w województwie śląskim na lata 2018 – 2021.

"Dla wykonania założeń niniejszego listu Strony deklarują zgodną współpracę na rzecz przygotowania i promocji idei Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Kulturowego Paulinów w zakresie społecznym, materialnym, informacyjnym i prawnym. Podmiotem odpowiedzialnym ze strony Zakonu św. Pawła Pierwszego Pustelnika jest Jasnogórski Instytut Maryjny, ze strony Województwa Śląskiego podmiotem odpowiedzialnym jest Regionalny Instytut Kultury w Katowicach. Strony deklarują chęć współpracy z wszystkimi podmiotami, w szczególności z jednostkami samorządu terytorialnego z terenu województwa śląskiego, zainteresowanymi realizacją Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Kulturowego Paulinów"

- deklarują w liście intencyjnym obydwie strony.

Paulińskie dziedzictwo kulturowe

Zakon Paulinów powstał w XIII wieku, w puszczach naddunajskich na ziemi węgierskiej. Za założycieli zakonu uważa się biskupa Bartłomieja, ordynariusza Pięciu Kościołów oraz bł. Euzebiusza z Ostrzychomia. Patronem zakonu jest św. Paweł z Teb, żyjący na przełomie III i IV w. w Egipcie uznawany za pierwszego historycznie mnicha. Stad też zakon przyjął nazwę Zakonu Św. Pawła Pierwszego Pustelnika (inaczej Zakonu Paulinów). Polska prowincja paulinów powstała w XIV w. stanowiła historycznie jedną z części tego zakonu.

Organizacyjnie wspólnota zakonna składała się z kilku prowincji. W wieku XVII były to już: najstarsza - węgierska, polska, szwabska oraz istryjska. W roku 1701 utworzono prowincję chorwacko - austriacką. W roku 1710 powstały dwie oddzielne prowincje chorwacka i austriacka. Liczba klasztorów paulińskich do czasów kasat dokonanych przez władców poszczególnych państw w okresie XVIII – XIX w. prawdopodobnie przedstawiała się następująco: na Węgrzech 113 (ze Słowacją), w Siedmiogrodzie 13, w Slawonii 11, w Dalmacji 4, w Istrii 10, na Morawach i w Czechach 2, w Austrii 3, w Styrii, Szwabii i Szwajcarii 32, w Polsce 22.

Istniała ponadto osobna gałąź zakonu w Portugalii. W okresie rozkwitu posiadała 15 klasztorów. Paulini mieli również swoją gałąź na terenie Francji. W Rzymie paulini mieli w sumie 4 siedziby (zmieniały się co jakiś czas) oraz jeden klasztor w ziemi świętej na Górze Tabor. Do najważniejszych, historycznych, klasztorów paulińskich należały następujące: na Węgrzech: św. Jakuba na górze Patach, św. Krzyża k. Pilis, św. Wawrzyńca pod Budą, Najświętszej Maryi Panny w Nosztre (Marianosztra) oraz w Thall (Marianka) k. Bratysławy; w Chorwacji w Remete, w Slawonii w Lepoglawie, w Austrii w Neustadt, w Polsce na Jasnej Górze.

Kulturowe dziedzictwo paulinów sięga wieku XIII. Wraz z rozwojem zakonu wzrastała liczba klasztorów i kościołów paulińskich. Paulini wytworzyli swój styl założeń architektonicznych oraz wystrojów wznoszonych przez siebie siedzib oraz miejsc kultu. Na poszczególnych terenach powstawały budowle, których sporo, mimo ogromnych zniszczeń dokonanych przez Turków w wieku XVI na Węgrzech i innych zawieruch wojennych, zachowało się do naszych czasów.

O wysokiej kulturze materialnej paulinów świadczą liczne zabytki ruchome stanowiące spuściznę pokoleń mnichów tego zakonu. Należą do nich: archiwalia, rękopisy, starodruki, malarstwo, rzeźba, meble, paramenty liturgiczne (złotnictwo i tkaniny). Osobną dziedziną, w której kultura paulińska posiada szczególne osiągniecia jest muzyka kościelna a jej materialnym śladem są liczne archiwalia muzyczne zachowane do dziś, w tym zabytkowe księgi liturgiczne oraz dawne instrumenty muzyczne.

(Autorem historii zakonu jest o. dr Grzegorz Prus)

Jak będzie działała ustawa frankowa

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wideo