Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Szołtysek: Ślązacy i cała reszta: Poloki, Gorole, Kargule, Chadziaje, Zagłymbioki

Marek Szołtysek
Marek Szołtysek
Marek Szołtysek
Każda społeczność ma słowa na nazwanie ludzi przybyłych spoza swojego kręgu kulturowego. Na Kaszubach spotkałem się z określeniem „bose Antki”, jak mówiono tam na migrantów z centralnej Polski, często biednych i bosych, którzy szukali pracy. Zajmijmy się nazwami bliższymi kulturze śląskiej: POLOKI albo LUDZIE Z POLSKI - tak jeszcze dziś nazywa się na Śląsku mieszkańców Polski.

RUSKIE POLOKI - tak przed pierwszą wojną, kiedy spora część ziem polskich była pod zaborem rosyjskim, nazywano Polaków, będących wtedy poddanymi rosyjskiego cara. Było to analogiczne do określenia „pruskie Poloki” - jak Józef Lompa w tamtych czasach nazywał Ślązoków.

GOROLE - początkowo na Górnym Śląsku nazywano tak biednych górali żywieckich, którzy chodzili po domach i handlowali. Z czasem określenie przeszło na wszystkich nie-Ślązoków.

KARGULE - to słowo w latach 70. XX wieku było używane na przyjezdnych. Wzięło się od bohaterów filmów „Sami swoi” i „Nie ma mocnych” o Kargulach i Pawlakach, którzy byli kresowymi migrantami.

CHADZIAJE - słowo używane do dziś na przyjezdnych ze Wschodu na opolskiej części Śląska. Wzięło się od kresowego określenia „chazjaj”, czyli gospodarz.

ZAGŁYMBIOKI - tak mówi się na mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego, którzy wprawdzie dzisiaj są częścią woj. śląskiego, ale to nie region etnicznie śląski.

Jest jeszcze śląskie określenie MEDALIKORZE - czyli mieszkańcy Częstochowy.

KUFERKORZE - z tym określeniem spotkałem się na czeskiej części Śląska, w Karwinie albo Jabłonkowie. Przyjezdnych nazywano tak, bo z kuferkami, czyli walizkami, sprowadzali się na stałe do pracy w tamtejszych kopalniach.

Jak zaś idzie o nazywanie mieszkańców Górnego Śląska, to znam określenia:

  • ŚLĄZAKI - co wynika ze złej odmiany słowa „Ślązacy”.
  • HANYSY - nazwa odnosząca się do wersji imienia „Jan”, które na Śląsku pod wpływem języka czeskiego i niemieckiego przyjmowały dawniej formy: Hanys, Hanysek, Hanusek, Johanek czy Hanzlik.
  • GUSTLIKI - takiej nazwy na Ślązaków używano w Polsce od 1966, bo na ekrany wszedł serial „Czterej pancerni i pies”, gdzie Franciszek Pieczka - śląski aktor - fantastycznie grał śląskiego żołnierza o imieniu Gustlik. Jednak takie określenie nie utrwaliło się na tyle, by powszechnie przetrwać.

Sylwester: noc zabawy i tragedii

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wideo

Materiał oryginalny: Szołtysek: Ślązacy i cała reszta: Poloki, Gorole, Kargule, Chadziaje, Zagłymbioki - Dziennik Zachodni