Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Szołtysek: Wrazidlato filozofia

Marek Szołtysek
W śląskiej mowie jest słowo „wrazić”, czyli - włożyć. Przykładowo można powiedzieć: Do rolady trza wrazić cebula. A jak coś się gdzieś wrazi, to jest to tam - wrażone, czyli: Cebula wrażono jest w roladzie. Tylko nie wszystko wszędzie trzeba wrazić albo wrażać. I tu się przestrzega, by nie wrażać w cudze sprawy swoich pięciu groszy albo kichola, czyli nosa. A ten, co wrazi swój kichol w cudze gyszefty, to jest - wrazidlaty. Ten śląski przymiotnik funkcjonuje we wszystkich trzech rodzajach. Zatem w rodzaju męskim - Hynio je wrazidlaty, w żeńskim - Ana je wrazidlato, a w nijakim - Dziycia je wrazidlate. A jak ktoś taki jest, to mówimy o nim - wrazidlok.

A jak w kulturze śląskiej traktowane są wrazidloki. Czy być wrazidlatym wrazidlokiem to jest dobrze czy źle? To naprawdę ciekawe pytanie, bo to zależy od filozofii, czyli sposobu myślenia tego czy tamtego Ślązoka. To zależy od rodzaju śląskiej filozofii, która najogólniej mówiąc ma dwie odmiany.

PIERWSZA jest filozofia niemieckiego ordnungu. Liczne pokolenia Ślązoków były i są ciągle wychowywane w śląskich domach według zasady - Ordnung muss sein, czyli porządek musi być. Zatem dla tak wyszkolonych, każdy wrazidlok to anarchista i leber, który nie tam, gdzie trzeba, wpycha swój nos, ma jakieś inne, a nieznane dotąd pomysły, chce coś zmieniać, dopytuje się o to albo o tamto, zastanawia się, czy coś ma sens - zamiast wykonywać zalecenia, rozkazy i respektować zasady tradycji. Według takiej filozofii budowania społeczno-wychowawczego ładu, wrazidloków trzeba tępić jak chroboki, czyli robactwo.

Ale jest też na Śląsku DRUGA filozofia polskiego wynokwiania i bajzlu, czyli fantazji i anarchii. Według tego wrazidlok, to człowiek ciekawy świata, racjonalizator, człowiek z roztomajtymi pomysłami, samodzielnie myślący i zmieniający świat przez robienie twórczego bałaganu. Bo takiemu wrazidlokowi nie wystarczy powiedzieć: Zrób to na jutro! On bowiem chce wiedzieć - Dlaczego to zrobić właśnie tak i czemu nie na pojutrze?

Tak sobie myślę, że we współczesnej śląskiej duszy funkcjonują obie te filozofie. A ponieważ one w gruncie rzeczy są sprzeczne, to też pewnie dlatego śląskość jest czasami tak bardzo skomplikowana. Bo chyba tylko Ślązok potrafi jednocześnie wrazidloków akceptować i nie znosić. A ponieważ w tym momencie ktoś może moje rozważania uznać jako aluzje do aktualnej sytuacji w polskiej polityce - więc kończę.

Historyczne kontrowersje wokół kampanii piwa "Tyskie". Marka...

Wolne miejsca w przedszkolach. Sprawdź swoje miasto. Rekruta...

Na zdjęciu: sierż. Marta MysurCo piąty funkcjonariusz Policji jest kobietą. Policjantka zatrzymująca pojazd do kontroli drogowej, patrolująca ulice, to w dzisiejszych czasach widok, który nikogo nie dziwi. W korpusie służby cywilnej większość stanowią panie, bez których niemożliwe byłoby funkcjonowanie policyjnej administracji.

Policjantki i ich pasje. Zobaczcie piękniejszą twarz policji [ZDJĘCIA]

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!