
Historia pewnego wypadku. Felieton Marka Szołtyska, historyka, znawcy Śląska
Udało mi się zebrać informacje o zdarzeni sprzed prawie 85 lat. Było to we wtorkowe popołudnie 7 grudnia 1937 roku. Zaczęło się wszystko od tego, że na...

Felieton. Szwejk na prima aprilis! Dla DZ pisze Marek Szołtysek, historyk, znawca Śląska
Starożytny mędrzec Diogenes z Synopy zauważył, że przechodnie nie są zainteresowani jego mowami na temat mądrych rzeczy i nie chcą nawet na chwilę przystanąć....

Śląska mowa to gwara czy język regionalny? Szołtysek: Sejm powinien zamknąć dyskusję, zezwalając na naukę śląskiego w szkołach
W latach 1922-1939 przez środek Górnego Śląska biegła granica polsko-niemiecka. Przykładowo Rybnik, Katowice, Tarnowskie Góry czy Lubliniec były po polskiej...

Marek Szołtysek: Przełom XIX i XX wieku był złotym okresem handlu śledziami na Śląsku. Podcast o śledziach i tradycji ich jedzenia na Śląsku
Już tysiąc lat temu szlaki handlowe znad Bałtyku do Czech, Austrii i dalej na południe, wiodły przez Śląsk i pełne były cuchnących wozów, wiozących beczki z...

Marek Szołtysek o podręcznikach szkolnych, które o Śląsku uczą w standardach kolonialnych. PODCAST
Oto zwyczajna domowa scena. Czytam gazetę, żona czyta książkę, ale ją odkłada, idąc do pokoju córki, pomóc jej przygotować się do sprawdzianu z historii. Ja też...

Marek Szołtysek o hamstrowaniu, które zanika. Dzisiaj statystycznie każdy z nas marnuje kilogram jedzenia dziennie PODCAST
Większość ludzi po świąteczno-karnawałowych spotkaniach boi się wejść na wagę. Ktoś rzekł, że jest nienormalny, bo trochę więcej jedząc, zaraz tyje. Jest...

Marek Szołtysek: Mamy w tym roku 750-lecie udokumentowanej otyłości na Śląsku PODCAST
W tym roku możemy na Śląsku obchodzić kilka okrągłych rocznic. Przykładowo 100 lat drugiego powstania śląskiego, 1030 lat odbicia Śląska od Czech i przyłączenie...

Marek Szołtysek: Jestem pod wrażeniem Zbrosławic. Historyk i znawca Śląska odkrywa gminę w powiecie tarnogórskim PODCAST
Wielokrotnie przejeżdżałem przez Zbrosławice koło Tarnowskich Gór. W nizinnej części wsi, gdzie płynie rzeczka Drama, jest ponoć zdrowy mikroklimat. Może...

Marek Szołtysek: Ślązoki przy żłobie. Nie zróbcie w święta haje, czyli awantury
Ślązoki to fajne dziołchy i karlusy - ileż to już razy słyszałem? Bo kto jak kto, ale my Ślązoki zawsze się dogadamy. Ta nasza regionalna zgoda i szczęśliwości,...

Marek Szołtysek: raj w rajchu. Takie były czasy! FELIETON
Wic mówi, że śląskie dziecko zapytane o karę dla Adama i Ewy po zerwaniu jabłka, odpowiedziało: zostali wygnani z Rajchu! Nie dziwmy się, bo w czasie słusznie...

Marek Szołtysek pisze w DZ: Skąd się biorą dzieci
Głupotą jest twierdzić, że wychowanie seksualne to prosta sprawa i należy je tak z marszu wprowadzać od przedszkola. Bo problem jest złożony moralnie,...
Marek Szołtysek dla DZ: „Fanzolenie" FELIETON
Słowo śląskie - fandzolić znaczy gadać bzdury, mówić coś bez sensu. Niektórzy sądzą, że fandzolić znaczy kłamać. Z tym się nie zgodzę, bo kłamanie ma na celu...

Marek Szołtysek: hiszpański krupniok, czyli o podobieństwach kultur
Jeżeli nawet jakiś Ślązok ma alergię na Warszawę czy kulturę środkowopolską, to jednak nie może zaprzeczyć naukowo potwierdzonemu faktowi, że kultura śląska i...

Marek Szołtysek: Definicja regionu. Kto dziś wie, o co chodzi?
Przed tygodniem starałem się powiedzieć, że słowo REGION jest dzisiaj tak roztomajcie rozumiane, że ta wieloznaczność pokazuje, iż w zasadzie nie wiadomo o co...

Marek Szołtysek: Region, słowo, w którym nie wiadomo o co chodzi
Uważam słowo REGION za tak wieloznaczne, że już w zasadzie nie wiadomo, o co chodzi. Mówimy, że Grupa Wyszehradzka, tworzona przez Polskę, Węgry, Czechy i...

Marek Szołtysek: Makówki i gańba
Może to kogoś zaboli, ale powiem brutalnie i szczerze: Jeżeli w jakiejś rodzinie podczas wigilijnej wieczerzy na stół nie są podawane makówki, to w sensie...

Marek Szołtysek: Jarmark na Nikiszu
W niedzielę śląscy chrześcijanie, a konkretnie katolicy i ewangelicy, rozpoczynają okres adwentu. Nazwa ta pochodzi od języka łacińskiego, w którym słowo...

Marek Szołtysek. Muł dla kolekcjonerów
W latach 70. i 80. XX wieku ludzie na Śląsku nie chcieli już zimą grzać się tylko w kuchni przy malutkim piecu-żeleźnioku. W każdym śląskim domu chcieli mieć...

Marek Szołtysek: Wice i Gorole
Na opolskiej części Górnego Śląska (tak, Opolszczyzna to zachodnia część Górnego Śląska!), która do 1945 była częścią Niemiec i gdzie po wojnie trafiło sporo...

Jechać do badów
Często spotykam się z opiniami, że dzisiaj ludzie - jak idzie o śląską mowę - nie mówią już tak samo dobrze i pięknie, jak to było dawniej za czasów babć i...

Szołtysek: Hamstrowanie to cecha niektórych Ślązoków
Kiedy chodziłem do szkoły podstawowej, koleżanka z klasy powiedziała na lekcji, że ma hamstera (czyli chomika). Pani od przyrody, chcąc jakoś ukryć fakt, że nie...

Królewskie spacery
Jest takie miejsce na ziemi, które każdy kilka razy dziennie musi odwiedzać. Mowa o ubikacji, nazywanej na Śląsku: haziel, srocz, antek, przybytek, wychodek,...
Najpopularniejsze