MIERZENIE CZASU

Ślązoki już od dawna nie liczyły czasu przy pomocy „zdrowasiek”, czyli odcinkami przybliżonymi do trwania modlitwy „Zdrowaś Maryjo”, bowiem uprzemysłowienie tego regionu sprawiło, że najpóźniej w XIX wieku upowszechniły się zegary na kościołach, dworcach kolejowych i fabrykach, a nieco później wielkie wiszące zegary trafiły do domów.

Do wyjazdu do Norwegii ze 12 lat temu nie byłem świadom swojej śląskiej tożsamości. Nie wiedziałem nic, nie pojmowałem swoich rozterek tożsamościowych. Dlaczego z kolegami w Radlinie mogłem swobodnie godać, a w liceum tylko po polsku, bo śląski to coś niegodnego, gorszego. W Norwegii zacząłem czytać, odkrywać własne korzenie i historię Śląska, o której nikt nie opowiedział mi w szkole - mówi Łukasz Kohut, śląski europoseł Wiosny i Lewicy, w rozmowie z Marcinem Zasadą.

Parlament Europejski zdecydowaną większością głosów poparł tzw. Pakiet Bezpieczeństwa dla Mniejszości, który – jak sama nazwa wskazuje – ma w przyszłości zabezpieczać prawa mniejszości narodowych i etnicznych na terenie UE. Z woj. śląskiego rezolucję poparło tylko dwóch posłów lewicy.

Prawdziwo ślónsko baba to kobieta rzadko już spotykana. Nie spodziewamy się, że jeszcze jakaś została na tym świecie, ale może masz choć kilka albo kilkanaście promili ślónskiej baby w sobie? Zabawmy się i sprawdźmy to.

Jak sie kochają Ślązacy? Rozwiąż quiz o seksie na Śląsku. Jak robią TO Ślązacy? Najlepiej uchwycił TO znakomity Lech Majewski. „O ty mojo królowo asyryjsko! O! O! O ty mój dziubecku! O jerunie!” - wykrzykiwał w scenie łóżkowej jeden z bohaterów niezapomnianego „Angelusa”. Twarze Greya i czy fantazje pani Blanki Lipińskiej to przy tym gra w kapsle. Więc sprawdź TO. Twoje życie erotyczne zaczyna się dziś.

A więc posyłasz, szanowny gorolu, swoje dzieci do śląskiej szkoły. Sam nie wiesz, dla kogo większa szkoła to będzie: dla ciebie, czy dziecka. Dziecko da sobie radę, spokojnie. Ale ty lepiej sprawdź, czy jesteś dobrze przygotowany do nowego roku szkolnego. Uwaga: quiz trudny i tylko dla odważnych.

Czy Ślązak zrobi karierę w polityce? To nie takie proste. „Jaka zakamuflowana opcja, jak to wszystko na wierzchu?” - pytał główny bohater „Ucha prezesa”, gdy wizytę złożyli mu dwaj Ślązacy. To jest ten problem. Braku zrozumienia, wzajemnej podejrzliwości, nieufności i nieprzezwyciężalnych odrębności. I jak w takich warunkach Ślązak ma robić polityczną karierę w Warszawie? Jak partia ma go zrozumieć, okiełznać, spożytkować jego energię? Oto quiz, który przynosi odpowiedzi.

Język śląski jest tak bogaty, że język śląski za nim nie nadąża. Jak to? No tak to. Oto test na znajomość śląskich słów wyjątkowych, takich, które nie mają odpowiedników w polszczyźnie. Takich, które trzeba wytłumaczyć opisowo, czasem nawet całym zdaniem. Czasem opisujące rzeczy, stany i zjawiska znane tylko Ślązakom. Wiecie, że Włosi mają określenie na mokry ślad, jaki na stole zostawia kieliszek z winem? No właśnie. A kto powiedział, że śląski gorszy od tego jak godają Italoki?

Może ty lekarzu jesteś swój, nawet jeśli żeś przyjechał z Łomży czy Nakła. Ale wyobraź sobie, że przychodzi do ciebie baba i to śląska. Żeby poradzić sobie ze śląskimi chorobami przydałby się dodatkowy rok studiów medycznych. Albo przynajmniej 12/12 w tym quizie.

Wyzwiska, choć są mało kulturalne, zdarza się używać wszystkim. Bo każdy ma granice cierpliwości. Dlatego nie dziwota, że wyzwiska wykształciły się nie tylko w każdym języku narodowym, ale też w gwarach i językach lokalnych. W śląskiej godce również nie brakuje słów, którymi Ślązacy się wzajemnie okładają, kiedy tracą do kogoś cierpliwość, lub zwyczajnie chcą kogoś obrazić. Oto śląskie wyzwiska. Choć obecnie większość z nich brzmi jak niewinne docinki, kiedyś te słowo mogły gorszyć.

Wybory 2020. Kandydat na prezydenta Władysław Kosiniak-Kamysz zapowiedział, że jak zostanie prezydentem podpisze ustawę wprowadzającą śląski język regionalny. Niejako uprzedził tym samym udzielenie odpowiedzi na list senatora Marka Plury, który zwrócił się do sześciu wiodących w sondażach kandydatów na prezydenta z listą pytań dotyczących śląskiego języka regionalnego.

Ślązacy wiedzą, kto wynalazł koło? Nie chodzi o to, żeby się wywyższać, choć wszyscy mamy w pamięci słowa premier Ewy Kopacz, która 5 lat temu stwierdziła w Katowicach, że "Ślązacy są mądrym narodem". Rozchodzi się o nieporozumienia. Innymi słowy: są takie tematy, w których Ślązacy i Polacy się nigdy nie dogadają. Są dowody.

Senator Marek Plura zwrócił się do sześciu wiodących w sondażach kandydatów na prezydenta z listą pytań dotyczących śląskiego języka regionalnego. – Uważam, że Prezydent Polski powinien wspierać różnorodność i bogactwo kulturowe Polski, dlatego powinien stanąć po stronie tych, którzy zabiegają o objęcie etnolektu śląskiego ochroną i wsparciem poprzez nadanie mu statusu języka regionalnego, takiego jaki ma mowa kaszubska – przekonuje parlamentarzysta ze Śląska.

Śląskie memy poprawią humor absolutnie każdemu. Czy jesteś w stanie zrozumieć każdy napis z obrazka? Przekonaj się, jak wiele łączy język polski oraz język śląski. Jeśli masz zły humor, czujesz się przybity - spójrz na te obrazki, z pewnością Twoje samopoczucie się poprawi. Przestawiamy śląskie memy w ich najzabawniejszej odsłonie!

Dziś nowo powołany Parlamentarny Zespół ds. Języka Śląskiego i Kultury Śląskiej organizuje w Sejmie pierwszą debatę. Złożony zostanie także projekt ustawy o nadaniu statusu języka regionalnego językowi śląskiemu. Nie może być tak, że rząd lekką ręką wydaje 50 milionów złotych na projektowany katowicki panteon, a na żywą kulturę języka śląskiego nie wydaje ani złotówki.

Gdy poznasz te 15 słów i zwrotów w języku śląskim, życie na Śląsku stanie się łatwiejsze. Śląska godka może sprawić problemy, zwłaszcza osobom, które na Śląsku są pierwszy raz. Szokująca może być rozmowa już ze sprzedawcami w sklepikach na dworcu. Przygotowaliśmy dla Was 15 słów i zwrotów, które ułatwią Wam życie na Górnym Śląsku. Warto zapamiętać, zanim wybierzecie się np. do Rudy Śląskiej albo Bytomia czy Pszczyny.

"Łowce moje łowce, niych je pasie fto chce, jo ich paść niy byda do Betlyjem ida..." śpiywała bes Świynta Bożego Narodzynia moja oma Hyjdla - pisze Krzysztof Gilecki, mieszkaniec Bełku, autor cyklu "Po ślonsku".

Śląsk ma swoich ludzi. Śląski staje się modny. Śląsk jest wykorzystywany w reklamach. Śląsk ma potencjał. Nie ma za to dwóch rzeczy: wspólnoty oraz siły do zmiany filozofii państwa - pisze w DZ Monika Rosa, posłanka Nowoczesnej z Katowic.

Doba ma tylko czy aż 24 godziny? To zależy od tego, jak je wykorzystujesz! Wydaje ci się, że masz za dużo rzeczy do zrobienia i za mało czasu? Z zazdrością patrzysz na znajomych, którzy z powodzeniem łączą pracę, życie rodzinne i prywatne aktywności? Tym, co mówisz najczęściej, jest „nie mam czasu”? Jeśli tak jest, możliwe, że rzeczywiście nie masz czasu – bo źle nim zarządzasz. Zobacz, jak wydłużyć dobę dobrą organizacją!

Jubileuszowy nastrój towarzyszył 30. Konkursowi „Po naszymu czyli po śląsku”, którego finał odbył się w Zabrzu. Poziom był wyrównany i sięgał gwiazd. Ślązokiem na medal 2019 roku został inżynier elektryk Jerzy Kiolbasa z Rudy Śląskiej. Do łez rozbawił publiczność opowieścią o swoim psie i o tym, że wolność jest w nas, jest stanem naszego serca.

Ile trwa wizyta u lekarza? Większość Polaków z pewnością powie, że za mało. Najpierw miesiącami czekamy na wizytę u lekarza specjalisty, a gdy już do niej dojdzie, ani się nie obejrzymy, a już wychodzimy z gabinetu. Sami lekarze także zwracają uwagę na to, że nie mają wystarczającej ilości czasu dla pacjentów. Z zazdrością spoglądamy w kierunku innych europejskich krajów, ale czy naprawdę jest czego zazdrościć? Zobaczcie, jak długo trwa wizyta u lekarza w Polsce, a ile czasu zajmuje w innych krajach. To was zaskoczy!

Podobno język śląski nie istnieje. Podobno to gwara, dialekt czy inne narzecze. Podobno to taka śmiesznie brzmiąca odmiana polszczyzny. Prawda jest dużo ciekawsza i bardziej skomplikowana. Śmiemy podejrzewać, że śląska godka narodziła się dawno temu pod wieżą Babel. I to również Ślązakom Pan w niebiosach pomieszał języki.