Tłusty czwartek 2021. Czy tłusty czwartek może być fit? Oto przepisy dietetyczek Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. PRZEPISY NA PĄCZKI

W tym roku tłusty czwartek wypada 11 lutego. Święto łasuchów wywodzi się z tradycji pogańskiej, kiedy świętowano zakończenie zimy i przyjście wiosny. Wtedy tańczono, bawiono się, objadano tłustymi potrawami i zakąszano tłustymi pączkami. Jedne źródła mówią, że początki tłustego czwartku w Polsce sięgają XVI wieku, inne, że dopiero XIX wieku. W kulturze słowiańskiej, w czasach przedchrześcijańskich, był zwyczaj jadania tłustych wypieków z okazji ważnych uroczystości, np. pogrzebowych. Później pampuchy jadano z okazji Bożego Narodzenia i zwyczaj ten przetrwał w niektórych rejonach do dziś. Tłusty czwartek inicjował czas zapustów zwanych mięsopustami, który kończył się we wtorek zwany w Polsce „śledzikiem” i rozpoczynał 40 dniowy post.

- Tłusty czwartek zwany niegdyś był mięsopustem, ponieważ na czas Wielkiego Postu „ mięso opuszczało człeka na długie tygodnie”. Nazwa ta nawiązuje do nazwy karnawał co z łaciny carne vale oraz carne levare” dosłownie oznacza rozstanie z mięsem – wyjaśnia dr n. med. Agnieszka Bielaszka z Wydziału Nauk o Zdrowiu w Bytomiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

Jak dodaje specjalistka: - O tłustym czwartku mówi również legenda. Związana ona jest z pewnym okrutnym krakowskim burmistrzem o nazwisku Combr, który dał się we znaki kobietom, handlującym na rynku krakowskim. Na wieść o śmierci, a umarł czwartek przed Środą Popielcową, kobiety zamiast opłakiwać go, urządziły zabawę z pijatyką i tańcami, krzycząc, że umarł Combr. Krakowskie przekupki z radości, że uwolniły się od okrutnika, postanowiły świętować rocznicę jego śmierci właśnie w tłusty czwartek, a zabawę nazwano babskim combrem.

- Za autorkę współczesnej odmiany pączka często uważana jest Cecylia Krapf, która pod koniec XVII wieku w swojej węgierskiej cukierni serwowała nadziewane owocami ciasto drożdżowe w kształcie kuli. Inna teoria wskazuje na pewnego berlińczyka, marzącego o karierze w pruskiej armii, który postanowił wyrazić swoją miłość do wojska,  poprzez wypiekanie pączków nadziewanych owocami – wyjaśnia dr n. med. Agnieszka Bielaszka.

Czy pączki w tłusty czwartek mogą być fit?

- Pamiętajmy, że jeden pączek zjedzony w tłusty czwartek nie wpłynie znacząco na nasze zdrowie. Najważniejsze jest przestrzeganie codziennej prawidłowej diety bogatej w warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste, orzechy, ryby, pozbawiona produktów wysoko przetworzonych, bogatych w cukier oraz kwasy tłuszczowe trans stosowana przez cały rok – ocenia dr n. med. Agnieszka Białek – Dratwa.

- W trosce o nasze zdrowie warto w tłusty czwartek zadbać też o odpowiednią ilość aktywności fizycznej. A tradycyjne pączki smażone w głębokim tłuszczu, smalcu czy oleju wymienić na pączki w wersji fit pieczone w piekarniku, ze zdrowymi dodatkami np. domową marmoladą, z ksylitolem lub erytrolem zamiast cukru i mąką z większą ilością błonnika np. orkiszową, owsianą lub pełnoziarnistą.

TŁUSTY CZWARTEK 2021. Przepisy na pączki z okazji tłustego czwartku.

Pączki możemy przygotować na różne sposoby. Oto przepisy dietetyczek z Wydziału Nauk o Zdrowiu w Bytomiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

Fit pączki z mąki orkiszowej:
Składniki:

• 630 g mąki orkiszowej typ 750,
• 250 g miękkiego masła,
• 70 g świeżych drożdży,
• 5 jajek,
• 50 g erytrolu lub ksylitolu,
• 1 łyżeczka cukru
• 200 ml mleka,
• 3 g soli.

Dodatkowo:
1

• jajko do posmarowania,
• papilotki do muffinków,
• szklankę,
• domową marmoladę do nadzienia nr z żurawiny, z malin

Sposób przygotowania:

1. Mleko podgrzać w małym garnku, następnie pokruszyć do niego świeże drożdże i dodać 1 łyżeczkę cukru i 1 łyżkę mąki. Całość wymieszać i pozostawić na około 10 minut.
2. Do miski przesiać mąkę, dodać sól, erytrol lub ksylitol oraz resztę mleka. Przełożyć wyrośnięty zaczyn, następnie wymieszać drewnianą łyżką. Mieszając dodawać stopniowo jajka.
3. Gdy ciasto będzie miało gładką konsystencję należy dodawać masło. Nadal wyrabiać.
4. Po wyrobieniu ciasto oprószyć mąką, przykryć czystą ściereczką i odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia na około 1 godzinę.
5. Po tym czasie przełożyć ciasto na oprószoną mąką stolnicę lub blat.
6. Z ciasta uformować prostokąt o wysokości około 1 cm. Następnie wykrawać szklanką kółka, na środek nakładać marmoladę i zaklejać ciasto.
7. Przełożyć do papilotek od muffinek.
8. Ułożyć je na blasze i odstawić na około 30-60 minut do ponownego wyrośnięcia. Przed wstawieniem do piekarnika pączki posmarować delikatnie roztrzepanym jajkiem.
9. Piec w rozgrzanym piekarniku w temperaturze 180 stopni C przez 15-20 minut.

Przykładowy przepis na tradycyjne pączki pochodzący z dawnej kuchni polskiej
Składniki:

• 1 kg mąki
• 10 dkg drożdży
• 10-15 dkg cukru
• ok ½ l mleka
• 7 żółtek
• 1 jajko
• 10 dkg masła
• ½ laski wanilii
• 1 kieliszek spirytusu
• Sok i skórka z 1 cytryny
• 1-1½ tłuszczu do smażenia (smalec)
• 10 dkg cukru pudru do posypania
• 40 dkg marmolady, lub konfitur

Sposób przygotowania:

1. Mąkę przesiać na stolnice. Tłuszcz do smażenia pączków stopić w rondlu.
2. Deseczki do układania pączków oprószyć mąką.
3. Przesiewamy cukier puder razem z utłuczoną wanilią.
4. Przygotowujemy rozczyn z roztartych drożdży z 1 łyżką cukru mąki i z częścią podgrzanego mleka. Gęstość rozczynu powinna odpowiadać gęstości gęstej śmietany. Zostawiamy w ciepłym miejscu do wyrośnięcia.
5. Jajko i żółtka ucieramy z cukrem dodajemy mąkę, wyrośnięty rozczyn, wanilię, sok z cytryny i skórkę, resztę mleka, szczyptę soli i alkohol.
6. Wyrabiamy do momentu jak ciasto będzie gładkie, lśniące, będzie odstawać od ręki i ukażą się na powierzchni ciasta pęcherzyki powietrza. Ciasto powinno być niezbyt gęste ale też nie za luźne. Następnie należy wlewać po trochu roztopiony tłuszcz i jeszcze wyrabiać. Zostawić w cieple do wyrośnięcia aż zwiększy objętość o 100%. Stolnicę posypujemy mąką, wykładamy ciasto.
7. Ciasto lekko wałkujemy na grubość ok 1½ -2 cm. Z ciasta wykrawamy koła o średnicy ok 4cm, następnie nakładamy łyżeczką przygotowane nadzienie (konfiturę, marmoladę lub inne) i zlepiamy dokładnie, formujemy kule, zlepieniem kładziemy na spód. Pączki można nadziewać również po upieczeniu za pomocą specjalnej końcówki i rękawa cukierniczego, wtedy wykrawamy tylko koła i pozostawiamy do wyrośnięcia.
8. Uformowane pączki przykrywamy ściereczką, pozostawiamy do wyrośnięcia.
9. Sprawdzamy czy tłuszcz jest odpowiednio nagrzany, poprzez wrzucenie kawałka ciasta, gdy szybko wypłynie i szybko zrumieni się, możemy piec pączki.
10. Wyrośnięte pączki kolejno bierzemy na rękę, pędzelkiem omiatamy z maki i kładziemy na gorący tłuszcz. Pączki powinny swobodnie pływać. Przykrywamy pokrywą i smażymy. Gdy się zrumienią od dołu, obracamy szpikulcem do góry i dosmażamy bez przykrycia z drugiej strony.
11. Usmażone wyjmujemy na ręcznik papierowy aby odsączyć z tłuszczu. Posypujemy cukrem pudrem lub polewamy lukrem przygotowanym z cukru pudru, soku z cytryny.