Powódź stulecia na Śląsku. Mija 26 lat od kataklizmu. Zginęło aż 55 osób. Kalendarium zdarzeń z 1997 roku - tak woda zalewała Śląsk

Podczas powodzi stulecia w 1997 roku pod wodą znalazło się ponad 580 000 hektarów, 55 osób straciło życie, a ponad 60 tysięcy dach nad głową. Uległa zniszczeniu infrastruktura 35 miast i kilkuset kilkuset wsi, woda zerwała prawie 40 mostów, padło kilkadziesiąt tysięcy sztuk bydła. Straty spowodowane powodzią wyniosły 5 miliardów dolarów

Wielka woda zaskoczyła wszystkich: meteorologów sztaby, przeciwpowodziowe, nawet ludowych przepowiadaczy pogody. Pewne miasta znienacka zaatakowała dwumetrową falą inne chytrze podtapiała przez kilka tygodni. Jedno jest pewne – przez kilka dni warunki dyktowała woda – czytamy w specjalnym dodatku Dziennika Zachodniego ze zdjęciami dziennikarzy i fotoreporterów – którzy we 1997 roku dokumentowali w Raciborzu, a także innych śląskich miastach skutki potężnego kataklizmu.

Nie powinno się skracać biegu Odry o prawie jedną czwartą długości. Na skutek nieprzemyślany regulacji Odra stała się jedną z najniebezpieczniejszych rzek w Europie. Niektórym powodzianom woda pozwoliła zorganizować ewakuację, innych zmusiła do ucieczki nie dając szans na uratowanie dobytku. Woda potrafiła też uwięzić ludzi. W gminie Lubsza mieszkańcy kilku wsi uciekli na jedyne w okolicy wzgórze, po godzinie stało się ono ich więzieniem, wokół rozpościerało się wielkie brudne jezioro. Koczowali na wzgórzu prawie 2 tygodnie, a pierwsze transporty żywności dotarły do uwięzionych dopiero po trzech dniach.

Dziś już wiemy, że nie wolno budować miast i wiosek w pobliżu naturalnych rozlewisk. Wiemy że wielkie powodzie zdarzają się raz na kilkaset lat, ale w końcu wcześniej czy później staniemy przed tym problemem.

- Powódź przewartościowana opinie o nas samych, zdarzało się że osoby uchodzące za bojaźliwie wykazywały się wielką odwagą podczas akcji ratunkowej bywało też odwrotnie. Twardziele uciekali z miasta, kiedy woda sięgała jeszcze do kostek. Nasi reporterzy dokumentując powódź widzieli szabrowników grasujących ulicami Raciborza byli też świadkami sojuszu zawartego między kibicami dwóch skłóconych klubów piłkarskich, którzy podczas powodzi ramię w ramię nosili worki z piaskiem -czytamy w dodatku Dziennika Zachodniego “Wielka Woda”.

Powódź stulecia po raz kolejny pokazała że w sytuacjach kryzysowych Polacy potrafią być solidarni jak żaden inny naród na świecie w pierwszych dniach tragedii spontanicznie powstało kilkadziesiąt fundacji zbierających na rzecz powodzian pieniądze żywność odzież i lekarstwa zbiórką darów zajęły się media, organizacje charytatywne, związki zawodowe.

Na Śląsku najpoważniej ucierpiała Raciborszczyzna, z miastem Racibórz. Właśnie tam 7 lipca 25 lat temu, w 1997 roku woda wdzierała się już do Studziennej, podtapiane były dzielnice Sudół i Markowice. Ale nikt nie wiedział, że miasto zaleje fala wysoka na 2,5 metra!

- Obrazu z godziny 4 nad ranem, z wtorku na środę, nie zapomnę nigdy. Jak przyjechałem z domu w środę, to urząd był pod wodą, więc nie było do niego dojścia. Dworzec w perspektywie ulicy Mickiewicza wystawał z wody, ale gdzieś na dwa metry. Do dworca dojścia nie było. Most Zamkowy był zalany. Dzielnica Ostróg była odcięta. Ludzie byli zaskoczeni. Tym, którym wcześniej proponowaliśmy ewakuację, raczej się na to nie godzili i dzisiaj ja to rozumiem. Mieli swoje historyczne doświadczenia, więc powiedzieli nie. Tak szczególnie było na Płoni. Na Ostrogu też woleli pilnować swojego dobytku. Do mostu docierali ludzie pływającymi różnymi obiektami, bo łodzi przecież nie było. Każdy płynął na tym, czym mógł. Jakimiś pontonami ludzie dopływali do czubku mostu, który wystawał i stamtąd przesiadali się na inny środek transportu, czepiali się liny i przez strażaków, ratowników i wszystkich, którzy chcieli zaangażować się w pomoc, przeprawiali tych ludzi - opowiadał nam 5 lat temu Andrzej Markowiak, w 1997 roku prezydent Raciborza.

Przede wszystkim był problem z pomocą ludziom, a zwłaszcza z tymi, którzy wymagali stałej opieki. Przykładem był Dom Złotej Jesieni, gdzie kilkadziesiąt osób trzeba było ewakuować śmigłowcami. Te helikoptery nigdzie na prowizorycznych lotniskach nie stały. One dopiero po jakimś czasie przylatywały – mówił Andrzej Markowiak.
- 9 lipca wysłałem fax do ówczesnego premiera Włodzimierza Cimoszewicza informując go o tym, że sytuacja jest zła i własnymi siłami nie damy sobie rady ze skutkami powodzi. Woda odeszła i wtedy zaczęły się problemy. To był jak krajobraz po bitwie – mówił nam Markowiak.