Trwa zazielenianie hałd. W Libiążu jak na poligonie doświadczalnym, naukowcy sadzą pierwsze rośliny. Będą ich setki

To istny roślinny poligon doświadczalny tworzony jest w ramach międzynarodowego projektu badawczego RECOVERY, którego celem jest opracowanie sposobu rekultywacji tzw. obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych i innych terenów zdegradowanych.

W ramach projektu przetestowane zostaną różnego rodzaju mieszanki glebowe, które powstały z ubocznych materiałów poprodukcyjnych z zakładów górniczych TAURON Wydobycie oraz z elektrowni Grupy TAURON.

- Aktywnie poszukujemy nowych kierunków działań wpisujących się w szeroko pojętą transformację regionów górniczych. Tym razem wykorzystujemy produkty uboczne powstające w procesach produkcyjnych w kopalniach i elektrowniach Grupy, aby stworzyć zamienniki mieszanek gleb dla różnych zbiorowisk roślinnych, z myślą o rekultywacji biologicznej hałd górniczych oraz innych terenów poprzemysłowych. Eskalujemy tym samym działania naprawcze z korzyścią dla środowiska naturalnego oraz lokalnych społeczności – mówi Tomasz Cudny, prezes zarządu TAURON Wydobycie.

Najpierw projektowani, później wykonanie tzw. podłoży antropogenicznych z użyciem produktów ubocznych wydobycia węgla i wytwarzania energii, na tzw. poligonie badawczym o powierzchni 4000 mkw.

Prace rekultywacyjne wykonywane są w sposób wariantowy, z zastosowaniem nowatorskich metod wykonania pokrywy glebowej, neutralizującej kwasowość odpadów górniczych. W ten sposób skutecznie ograniczony będzie potencjał do generowania kwaśnych odcieków mogących powstawać na hałdach lub innych obiektach poprzemysłowych.

Odzyskana roślinność
Opracowana przez naukowców z Głównego Instytutu Górnictwa metoda pozwoli docelowo na zainicjowanie zróżnicowanych siedlisk przyrodniczych o dużym potencjale do pełnienia funkcji przyrodniczych, rekreacyjnych i gospodarczych. Pozyskana wiedza praktyczna, pozwoli wypracować odpowiednie metody inicjowania zbiorowisk roślinnych na terenach zdegradowanych działalnością przemysłową, przywracając takie nieużytki środowisku. Priorytetem będzie wytworzenie ekosystemów o wysokim potencjale do pełnienia funkcji przyrodniczych jak i rekreacyjnych.

- Projekt RECOVERY wpisuje się w strategię środowiskową Unii Europejskiej i jest zgodny z założeniami inicjatywy Regionów Górniczych w Transformacji. Zostanie on zaprezentowany, jako projekt naukowy „rozwiązujący problemy środowiskowe na terenach pogórniczych”, w ramach spotkania Platformy sprawiedliwej transformacji - mówi dr hab. inż. Alicja Krzemień, kierownik projektu w Głównym Instytucie Górnictwa.

- Cieszy nas, że międzynarodowy projekt, który w głównej mierze realizowany jest w Polsce, przyciąga zainteresowanie innych regionów górniczych, które podobnie jak my muszą sprostać szczególnym wyzwaniom związanym z nadawaniem nowych funkcji terenom zdegradowanym działalnością przemysłową – dodaje Alicja Krzemień.

Nowy model działania

W ramach projektu RECOVERY wypracowany zostanie także innowacyjny model wyceny usług ekosystemowych, który pozwoli na planowanie i ustalanie optymalnego sposobu rekultywacji i zagospodarowania obiektów powstałych w wyniku prowadzonej działalności wydobywczej.

TAURON Wydobycie wraz z Głównym Instytutem Górnictwa na bieżąco będzie prowadził monitoring procesów przyrodniczych, w celu kontroli zastosowanego rozwiązania i wykona kompleksową analizę wody, gleby oraz zmian parametrów fizykochemicznych podłoża.

Ocena skuteczności zastosowanych metod rekultywacyjnych pozwoli na opracowanie optymalnych rozwiązań ekologicznych i ekonomicznych rewitalizacji hałd i innych zdegradowanych terenów przemysłowych.

Szczegółowy zakres prac projektu obejmuje zainicjowanie rozwoju czterech typów zbiorowisk roślinnych, tj.:

1. roślinności kserotermicznej, czyli sucho i ciepłolubne gatunki roślin,
2. roślinności siedlisk świeżych, czyli zbiorowiska ruderalne i łąkowe,
3. roślinności krzewiastej o funkcji przeciwerozyjnej,
4. roślinności siedlisk podmokłych w miejscach gromadzenia się wód opadowych.