Ustawa o e-sądach: Prezydent Komorowski podpisał zmiany

Praktyki windykowania przeterminowanych nawet o dekadę albo nieistniejących zobowiązań zauważyły już dawno organizacje konsumenckie twierdząc, że w sądowej praktyce zasadę domniemania niewinności wypiera się domniemaniem winy. To nie wierzyciel musi udowodnić, że ma prawa do roszczenia, a ofiara, że nie jest dłużnikiem.

- Argumentem rozstrzygającym o winie i długu stało się zapewnienie wierzyciela w e-sądzie, że ma niezapłaconą przez klienta fakturę. Nie musiał jej nawet sądowi przedstawiać - mówi Andrzej Bućko, prawnik z Federacji Konsumentów.

Co gorsza, faktycznego czy domniemanego dłużnika nikt nie pytał o zdanie. Sąd zakładał bowiem, że jest winny, skoro wierzyciel tak twierdzi i wystawiał nakaz zapłaty.

Jakby tego było mało, domniemany dłużnik zwykle nie ma zielonego pojęcia o tym, że toczy się przeciwko niemu jakaś sprawa. Ponieważ rozprawa odbywa się bez udziału stron. Jeśli wskazany w pozwie dłużnik nie odebrał sądowego nakazu zapłaty, komornik zajmował konto albo wynagrodzenie, zgodnie i z mocy prawa. A nierzadkie były przypadki podawania przez firmy windykacyjne zmyślonych adresów dłużników, na które szły pisma z sądu.

Taki tryb rozpraw działał od stycznia 2009 r. po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, umożliwiającego start sądom elektronicznym, czyli właśnie tzw. e-sądom.

Jak w praktyce działa machina e-sądów przekonała się Monika Ciemniejewska. Komornik zajął jej pensję i żądał w imieniu firmy windykacyjnej oddania 14,2 tys. złotych rzekomego długu. Dzięki szybkiej pomocy prawnika sprawę udało się odkręcić i udowodnić, że długu nie ma. Kobieta na tym jednak nie poprzestała.- Komornik ściągnął kilkaset złotych. Gdy już było jasne, że nie miał do tego podstaw, chciałam odzyskać pieniądze - tłumaczy.

Okazało się jednak, że część wypłaty zdążyła trafić do firmy windykacyjnej. Kilka tygodni zajęło wymienianie korespondencji i próba ich odzyskania. Zadziałało pismo z wezwaniem do zwrotu podpisane przez prawnika. Cała kwota wpłynęła na konto Ciemniejewskiej, jednak nie od razu, a po czasie i na dodatek w ratach.

Pani Monika nie dała za wygraną. Stwierdziła, że skoro firma windykacyjna żądała od niej pieniędzy za nieistniejący kredyt, to chciała ją oszukać i wyłudzić pieniądze. W związku z tym złożyła do prokuratury zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. - Odmówiliśmy wszczęcia dochodzenia. Zawiadomienie dotyczyło głównie czynności komornika, a działał on w ramach swoich uprawnień i toczącego się postępowania egzekucyjnego. Materiał dowodowy nie wskazywał na oszustwo - informuje prokurator Piotr Kotlarski, zastępca prokuratora rejonowego Poznań-Grunwald i dodaje, że postanowienie sądu, zgodnie z obowiązującymi przepisami, było dwukrotnie awizowane, ale nie zostało odebrane.
Prawnicy radzą, by każdy list polecony podejmować na poczcie, bo przynajmniej dowiemy się, czego dotyczy. Ignorując przesyłki nie dajemy sobie takiej szansy.

Co dalej? Pani Monice minął termin złożenia zażalenia, ale może domagać się przywrócenia tego prawa, jeżeli z przyczyn losowych nie mogła odebrać przesyłki poleconej.

Przypomnijmy, że e-sąd miał być w zamyśle lekarstwem na powolne ściąganie pieniędzy za niezapłacone alimenty albo rachunki. Być może wreszcie po nowelizacji przepisów i podpisie prezydenckim tak właśnie się stanie.

Oto zasadnicze zmiany w przepisach

Tak było dotychczas: Postępowanie elektroniczne z zasady miało być szybkie - bez zbędnych formalności i dowodów. Wystarczało oświadczenie, na przykład firmy, która uważa, że jesteśmy winni pieniądze. Do tego stary albo fikcyjny adres, pod którym nie można odebrać korespondencji i sprawa trafiała do komornika, bo po dwukrotnym awizowaniu wydany przez e-sąd nakaz zapłaty stawał się prawomocny, czyli miał klauzulę wykonalności. Egzekwowanie nieistniejących długów nie było rzadkością.

Tak ma być: Przede wszystkim przed e-sądem będzie można upominać się tylko o długi, które mają mniej niż trzy lata. Wszelkie inne wierzytelności muszą przejść procedurę w zwykłym sądzie. Dodatkowo pozew będzie musiał zawierać numer PESEL lub NIP dłużnika, aby można było go łatwo zidentyfikować. Przewidziano też możliwość ukarania przez sąd grzywną powoda lub jego pełnomocnika za wskazanie nieprawidłowego adresu lub PESEL-u pozwanego. Łatwiej będzie się też bronić przed komornikiem.

Co sądzisz o działalności e-sądów? Podyskutuj z autorem tekstu

*Operacja przeszczepu twarzy: Poznaj pacjenta i autorów sukcesu [ZDJĘCIA + OPINIE + KOMENTARZE]
*MISS ŚLĄSKA I ZAGŁĘBIA 2013: TEGO NIE ZOBACZYCIE W TELEWIZJI
*Maluch z Allegro: Fabrycznie nowy Fiat 126 z 1979 r. i wielki skandal
*Dni Miast 2013 [PROGRAM IMPREZ]: Chorzów, Będzin, Ruda, Sosnowiec, Wodzisław i inne!