W bólach się rodzi śląska Karta Dużej Rodziny

Z danych statystycznych wynika, że w województwie śląskim ponad 176 tys. rodzin to rodziny wielodzietne, czyli od trójki dzieci wzwyż. W całej Polsce rodziny te stanowią ok. 17 proc. wszystkich rodzin. To one są najbardziej zagrożone ubóstwem, bezrobociem, wykluczeniem społecznym. Jednak już za 20 lat nasz region znajdzie się wśród tych, gdzie będzie najmniej dzieci do 14. roku życia.

Przewiduje się, że w 2035 r. w województwie urodzi się zaledwie 29,2 tys. noworodkówi umrze aż 56,1 tys. ludzi! Nie ma więc mowy o ziszczeniu się marzeń demografów i zastępowalności pokoleń. Samorząd województwa śląskiego chce, by dzietność się zwiększyła i promuje powstanie śląskiej Karty Dużej Rodziny. Intencje szlachetne, ale wykonanie napawa mniejszym optymizmem.

Rewolucji nie będzie

Z lektury propozycji przedstawionych radnym wynika, że przyrost naturalny zapewnią przede wszystkim zniżki na bilety do muzeów i teatrów (te trzeba zamawiać na dwa tygodnie przed przedstawieniem) oraz opieka medyczna w ramach... białych sobót, podczas których - jak wiadomo - liczba pacjentów jest znacznie ograniczona. Wśród "rewolucyjnych" propozycji są zabiegi z zakresu kosmetyki i wizażu oraz przeprowadzenie przeglądów jamy ustnej. Nie wiadomo tylko, kto i za co ma leczyć chore zęby.

- Ponieważ propozycje te oceniliśmy jako szczątkowe, niewystarczające, postanowiliśmy przyjąć tylko ustawę intencyjną w sprawie śląskiej Karty Dużej Rodziny, a szczegóły dopracować - wyjaśnia Małgorzata Ochęduszko-Ludwik, przewodnicząca sejmikowej komisji zdrowia. Chce rozszerzyć ofertę dla rodzin wielodzietnych w zakresie opieki medycznej oraz komunikacji, czyli korzystania z Kolei Śląskich, i w instytucjach zależnych od samorządu wojewódzkiego. - Z doświadczeń miast wynika, że właśnie usługi medyczne, komunikacja oraz sport cieszą się największą popularnością wśród rodzin. Chciałyby też zniżek w sieciówkach, ale łatwiej o nie w małych sklepikach. Muzea są na końcu stawki - dodaje Ochęduszko-Ludwik.

Prorodzinna polityka?

Karta Dużej Rodziny nie jest nowością. To element polityki prorodzinnej prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, który koordynuje działania w skali kraju. Już 25 miast województwa śląskiego (w całej Polsce sto) wprowadziło swoje własne karty dla rodzin wielodzietnych, ale zwykle propozycje nie są skoordynowane i choć karty funkcjonują np. w czterech sąsiadujących ze sobą gminach, nie pomyślano o wspólnych dla rodzin zniżkach na komunikację. Trudno jednak oczekiwać racjonalnych posunięć, skoro od tylu lat czekamy w regionie na wspólny bilet w aglomeracji.

Przyglądając się szczegółom niektórych miejskich programów można odnieść wrażenie, że rodziny wielodzietne, które chciałyby skorzystać z "atrakcji", powinny najpierw mocno zaciskać pasa, aby zaoszczędzić pieniądze na te zniżkowe bilety, a przecież wiadomo, że w tych domach często brakuje pieniędzy na rachunki i jedzenie. Trudno zatem liczyć, że uszlachetniający kontakt z kulturą przez duże "K" zapewni życiowy komfort. W województwie śląskim 60 proc. rodzin wielodzietnych pobiera zasiłki, co oznacza jeden z lepszych wyników w Polsce.

To wcale nie jest jednak pocieszająca informacja, bo w liczbach bezwzględnych to potężny problem. Przygotowywana przez samorząd wojewódzki śląska Karta Dużej Rodziny ma być uzupełnieniem miejskich programów. Marszałek Mirosław Sekuła zapowiedział, że będzie gotowa w ciągu dwóch miesięcy. Czy przyniesie, zgodnie z intencjami, odnowę demograficzną regionu? Cóż, tu sama wizyta w muzeum nie wystarczy. - To jak leczenie raka przez przyłożenie plastra. Pole do popisu ma rząd, który powinien dążyć do zmniejszenia bezrobocia, bo to główna przyczyna problemu - twierdzi prof. Jerzy Runge, geograf społeczny z Uniwersytetu Śląskiego.

- Jako samorząd chcemy uzupełnić ofertę miast, przyczynić się do zmiany wizerunku rodzin wielodzietnych - przyznaje. Proporcjonalnie najwięcej rodzin ze wsparcia miejskiej karty korzysta w Bielsku-Białej: na 8,5 tys. rodzin wielodzietnych aż 5,7 tys. oraz w Sosnowcu, gdzie żyje 6 tys. rodzin, a kartę ma 3,5 tys.

Fakty

Jak to robią inni?

Pierwsza Karta Dużej Rodziny powstała we Francji już w 1921 roku. Państwo to jednak dzisiaj nie potrafi sobie poradzić z ujemnym przyrostem naturalnym. Z przepisów zawartych w karcie może korzystać 7 mln obywateli, a robi to ok. 3 mln. Karta zapewnia m.in. zniżki na przejazdy koleją. Ich wysokość jest uzależniona od liczby dzieci, np. 30 proc. w rodzinie z trójką dzieci, 40 proc. dla rodziny z czwórką dzieci.

W Niemczech nie ma jednej ogólnokrajowej karty dużej rodziny, ale swoje karty ma każdy land. Karty są przeznaczone nie tylko dla rodzin wielodzietnych, ale również do rodziców samotnie wychowujących dzieci. Wprowadzane są zniżki na zakup podręczników czy usługi medyczne oraz imprezy kulturalne.

We Włoszech wielodzielne rodziny mają nawet zniżki w wybranych restauracjach, piekarniach oraz na zakupy w określonych sieciach handlowych.

Karty funkcjonują też w Austrii, Belgii. W Europie działa Europejska Federacja Dużych Rodzin.

Co sądzisz o pomocy dla rodzin wielodzietnych w naszym regionie? Porozmawiaj z autorką

*Próbny sprawdzian szóstoklasistów 2014 ARKUSZE + KLUCZ ODPOWIEDZI
*Horoskop 2014: Karty tarota ostrzegają [PRZEPOWIEDNIE NA 2014]
*Tabliczka mnożenia do wydrukowania [WZORY TABLICZEK MNOŻENIA]
*Urlop macierzyński 2014 [ZASADY I TERMINY: URLOP RODZICIELSKI]