Narracja ekspozycji prowadzi przez 123 lata niewoli narodowej: począwszy od insurekcji kościuszkowskiej, poprzez walki Polaków po stronie Napoleona Bonapartego, powstania listopadowe i styczniowe, po wydarzenia roku 1905. Dotyczy ważnych wydarzeń ogólnokrajowych oraz regionalnym. Punktem kulminacyjnym opowieści jest rok 1918. Zagłębie Dąbrowskie było kluczowym obszarem w planach Józefa Piłsudskiego, który przy poparciu państw centralnych chciał tutaj rozpocząć antyrosyjskie powstanie, latem 1914 roku. Ostatecznie do powstania nie doszło z powodu wycofania wojsk rosyjskich.
Gabinet Bienia, karty pocztowe, sztuka
Niezwykle istotnym dla ówczesnej Europy miejscem był tzw. Trójkąt Trzech Cesarzy, stanowiący granicę trzech zaborów, który jest mocno zaznaczony w przestrzeni ekspozycji i dodatkowo ilustrowany bogatą kolekcją kart pocztowych. Inną ważną pamiątkę stanowi gabinet pierwszego prezydenta niepodległego Sosnowca – Aleksego Bienia oraz odtworzony salon mieszczański z końca XIX wieku. Wiele istotnych wydarzeń i postaci historycznych przedstawiają dzieła sztuki. Należą do nich: portret Stanisława Małachowskiego Marcella Baciarelli’ego, obrazy Wojciecha Kossaka, m.in. „Żołnierz z koniem”, „Ułan i dziewczyna” czy „Huzar z koniem”, rysunki Leopolda Gottlieba, wykonane podczas jego służby w Legionach. Niezwykle cennym i rzadko prezentowanym jest cykl siedmiu rysunków Juliusza Kossaka o wyjątkowych walorach artystycznych i emocjonalnych do „Pieśni Legionów” – od 1927 roku polskiego hymnu narodowego, o dobrze znanych tytułach: „Marsz, marsz Dąbrowski/Z ziemi włoskiej do Polski”, „Mówi ojciec do swej Basi/Cały zapłakany”, „Nauczy nas Bonaparte/Jak zwyciężać mamy”, „Tak Czarniecki do Poznania…”.
Eksponaty z wielu źródeł
Eksponaty i dokumenty na wystawie pochodzą ze zbiorów:, Archiwum Państwowego w Katowicach, Archiwum Państwowego w Krakowie, Muzeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum Historii Katowic, Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Muzeum Miejskiego Sztygarka w Dąbrowie Górniczej, Muzeum Narodowego w Kielcach, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Warszawy, Pałacu Schoena Muzeum w Sosnowcu, PTTK Oddział im. Aleksandra Janowskiego w Sosnowcu oraz Aliny Bień-Dudzińskiej.
Wystawa potrwa do 30 grudnia 2018 roku.
Konferencja naukowa Instytutu Zagłębia Dąbrowskiego
W ramach obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości Instytut Zagłębia Dąbrowskiego i Pałac Schoena Muzeum w Sosnowcu we współpracy z Instytutem Historii Uniwersytetu Śląskiego oraz Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Sosnowcu zorganizował konferencję naukową poświęconą temu tematowi pt. „Listopad 1918 roku w Zagłębiu Dąbrowskim”.
Oto jej program:
15 listopada 2018 roku, Pałac Schoena w Sosnowcu.
- 10.00-10.15 Otwarcie konferencji, powitanie Gości i Referentów
- Część I Referaty - Listopad 1918 roku w Zagłębiu Dąbrowskim
- 10.15-10.40 prof. dr hab. Dariusz Nawrot: Tworzenie struktur rządu polskiego w Zagłębiu Dąbrowskim w listopadzie 1918 roku
- 10.40-11.05 dr hab. Zygmunt Woźniczka: Rady Delegatów Robotniczych w Zagłębiu Dąbrowskim w 1918 roku
- 11.05-11.30 dr hab. Joanna Januszewska-Jurkiewicz: Harcerze w walce o Niepodległą w Zagłębiu Dąbrowskim w 1918 roku
- 11.30-11.50 mgr Joanna Sowa: Stan zachowanie materiałów administracyjnych do wydarzeń listopada 1918 roku w Zagłębiu Dąbrowskim w zasobach Archiwum Państwowym w Katowicach
- 11.50-12.00 Dyskusja
- 12.00-12.30 Przerwa kawowa (możliwość zwiedzania wystawy)
- Część II Referaty - Listopad 1918 roku wokół Zagłębia Dąbrowskiego
- 12.30-12.50 prof. zw. dr hab. Dariusz Złotkowski: Listopad 1918 roku w Częstochowskim
- 12.50-13.10 dr Tomasz Sawicki: Listopad 1918 roku w Olkuskim
- 13.10-13.30 dr Andrzej Szczypka: Rok 1918 w Zawierciu w świetle prasy lokalnej Zagłębia Dąbrowskiego i Częstochowy
- 13.30-14.00 Przerwa kawowa (koncert Zbigniewa Tepera)
- Część III Referaty - Bohaterowie niepodległości
- 14.00-14.15 dr Paweł Duda: Komisarz Ryszard Kunicki
- 14.15-14.30 mgr Tomasz Fortoński: Komisarz Stefan Falkowski
- 14.30-14.45 mgr Anna Makarska: Aleksy Bień
- 14.45.15.00 mgr Marcin Rudy: Antoni Sujkowski i Salomon Weinzieher
- 15.00-15.15 mgr Arkadiusz Rybak: Adam Piwowar – rewolucjonista, odkrywca, wolnomularz
- 15.15-15.30 mgr Iwona Szaleniec: Wincenty Frąckiewicz
- 15.30-15.45 mgr Anna Binek-Zajda: dr Zygmunt Kotarski
- 15.45-16.00 dr Magdalena Boczkowska: Stanisław Paderewski
- 16.00-16.15 mgr Daniel Kaznodziej: Władysław Ludomir Sujkowski i jego udział w walce o niepodległość
- 16.15-16.30 Dyskusja
- 16.30 Podsumowanie obrad i zakończenie konferencji
Wpisz miejscowość i sprawdź wyniki wyborów
POLECAMY PAŃSTWA UWADZE:
Wybory samorządowe w Zabrzu DRUGA TURA
Wybory samorządowe w Dąbrowie Górniczej DRUGA TURA
Wybory samorządowe w Bytomiu DRUGA TURA
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?