Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Wątroba: Chce nom i wom sie chcieć?

Bronisław Wątroba
Pamiyntom dobrze koniec czyrwca 2008 roku. Pamiyntom wielko konferyncyjo we sali Sejmu Ślonskego, tyczonco łodpowiedzi na take pytanie. Wtedy łodbyło sie to wszysko dziynki świynty pamiyńci pani marszałek Synatu Krystynie Bochenek.

Idymy do przodka

Ano, boł żech tam, mog żech se posłuchać tych naszych roz-tomajtych filologow, kierzy ło tym godali. Mog żech som ze mownicy cosik łod siebie pedzieć po naszymu, jako tyż pogodać krotko ze paniom marszałek. To łostatnie już niy bydzie mi dane, dyć wtedy ofyn godało sie tyż ło nastympny konferyncyji, a jako-sik do niej niy doszło. Przeca to, co zrychtowała potym jakosik małopolsko ferajna, niy miało nic wspolnego ze idejom, kero prziświycała ty piyrszy konferyncyji.

Na bezrok zaś przidzie czyrwiec, a z niym prawie pionto rocznica tego, co już za nami - "Czas pylo do przodka". Dyć niy mogymy przypomnieć, niy mogymy pociepnońć ideji, kero prziświycała pani Krystynie Bochenek, jako tyż wiynkszości tych, kierzy sie wtedy we Sejmie Ślons-kim trefili. Trza nom już terozki prawie ło tym medykować. Ło II Konferyncyji Ślonski Godki, kero pokozałaby ofyn, co tego czasu my jednak cołkym niy przekimali, co idymy do przodka, choć bergow na ty sztrasie ciyngym zdo sie za wiela. Przeca przez te piyńć rokow jednak niy stoli my we miejscu, a tym bardzi niy cof-nyli, yno prawie choć konszczyczek poszli do przodka.

Idzie sie poasić tym, co momy już zrychtowany porzondny, a przi tym prosty i klarowny muster zapisu (podparty autorytetym naukowcow Uniwersytetu Ślonskego), kery przydatny jest przi wszyskich dialektach naszy godki. Mnożom sie nom już tyż "jak grziby po deszczu" kolejne "ślabikorze" i ze tego mogymy być richtig radzi. Zdo sie co pokoże ich jeszcze wiyncy i kej już potrza ich bydzie szkolorzom, to rechtory bydom mieli we czym przebierać i wybierom najlepsze. Niy zdziwiyłoby mie, jakby za pora rokow kożdy ślonski dialekt mioł swoj "ślabikorz", a możno nawet pora - "łod przibytku gowa niy boli".

Starania sie ślimaczom

Rozkwito nom poleku ślonsko literatura piykno, co mie prawie cieszy i zowdy przi tymu we gowie sie telepiom walijske konkursy poezyji, dziynki, kerym tyn jynzyk prawie terozki na powrot rozkwito. A przeca już terozki wydowane som tomiki ze ślonskimi wierszami, nasze tragikomedyje, som konkursy ślonskich fraszek, limerykow, szpasek. Wiela taki literatury stoji we raji, coby yno je wydać. Jest sie richtig czym poasić.

Ja, tych bergow tyż niy brakuje. Starania ło zrownanie naszy godki ze kaszubskom, ciyngym sie ślimaczom. Zdo sie, co prawie miyndzy naszymi ślonskimi politykami durś błonko sie jakesik widmo, widmo ty ślonski "dupowatości" - tako pedziołby pewnikom synator Kutz. Przeca jakosik ciyngym niy poradzom cuzamyn ty naszy godki wspierać, choć zdo sie, co wszyscy chcom, yno "chcom inaczy". Niy darmo zeszytom idzie pedzieć - "Kej trefi sie dwoch Polokow to som trzi roztomajte zdania, a kej dwoch Ślonzokow to zdaniow jest piyńć". Ano, widać czasym ofyn jako te nasze polityki, zamiost sie w sprawie ślonski godki dogodać, to prawie na łodwyrtka - starajom sie bulić to, co inszy bajstluje.

Wszyske profity wyndki

No, dyć przeca i ze tym ździybko my som dali, niż prawie piyńć rokow nazad. Łostatnio dowiedzieli my sie, co ta "wyndka", kero erbli by my ze naszych podatkow nazad do regionu, to cosik wele poł miljarda złotkow rocznie. Tela wyszło ze porownania do Kaszubow, kierzy bierom 76 miljonow, a nos jest przeca ło wiela wiyncy.

Pierombol - ale by boło! No, zdo mi sie, co jakby my chyciyli szwongu, jakby my zaczli tom "wyndkom" za wiela łowić, to Polska juzaś i na tym bołaby możno we proficie. Rechtorow we szkołach by u nos myni zwolniali, kej uczyliby nowego jynzyka za budżetowo subwyncyjo - a to dałoby myńsze bezrobocie, czego sie ciyngym wszyscy łod rzondu we Warszawie domogomy. A że trzaby podryncznikow, lekturow, inszych pomocy szkolnych, to łopodatkowany gyszeft by ruszoł ze kopyta. Wiyncy roboty - myńsze bezrobocie. Przi tymu ślonsko literatura nogle mogłaby sie stać tyż toworym eksportowym - dociyrałaby możno tyż do naszy roztoliczny diaspory. Zdo sie, co trzaby jakiegoś ekonomisty, kery wyrachowałby wszyske profity ty "wyndki" i dlo Ślonzokow, i dlo państwa polskiego. A możno lepi niy - po jakimś czasie mogłoby sie richtig łokozać, co budżet zaś mo ze tego wiyncyj niż nom dowo. Jednak na dzisiaj niy ma co sie już tym tropić na forant.

Trza chuchać i dmuchać

A kej już bydzie ta II Kon-feryncyjo Ślonski Godki, ło co apeluja do ślonskich ferajnow, beamtrow wojewodzkich i naukowcow, to trza tyż prawie tam szyroko pokozać ta sztrasa, kero jest ciyngym przed nami. Jo łosobiście już terozki prawie chca wspomnieć ło tym, co ciyngym niy momy "ślonskoetniczny nagrody literacki". A przeca tych naszych ślonskich tworcow, jejich kunszt we prozie i poezyji po naszymu (niy jakesik tuplo-wania literatury niemiecki czy polski), trza nom ciyngym wspiyrać, trza nagrodzać, trza "chuchać i dmuchać", podlywać, coby ciyngym rozkwitoł. Możno ze tom nagrodom dałoby sie zrychtować prawie tako, coby świynty pamiyńci pani marszałek Krystyna Bochenek jyj patronowała.
Toż jako? "Chce nom i wom sie chcieć"?

Szczyńść Boże!

Bronisław Wątroba czytelnik DZ


*Plebiscyt Młoda Para 2012 ZOBACZ ZDJĘCIA KANDYDATÓW
*Budowa dworca w Katowicach: Hala, perony ZDJĘCIA i WIDEO
*Wielka Debata o Śląsku: Semka kontra Smolorz ZDJĘCIA i WIDEO

Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!