Widzę, lubię, szanuję…

Misją Narodowego Instytutu Dziedzictwa jest upowszechnianie wiedzy o zabytkach, przeszłości oraz popularyzowanie przedsięwzięć służących ich zachowaniu i docenieniu. Stąd pomysł na kampanię społeczną pod hasłem „Chroniąc zabytki – wybierasz przyszłość”. Według inicjatora tego pomysłu Piotra Żuchowskiego, Generalnego Konserwatora Zabytków, sekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, „akcja społeczna ma na celu uświadomić społeczeństwu, że każdy z nas po części jest odpowiedzialny za dziedzictwo kulturowe. Bez naszego zaangażowania, zainteresowania, opieki będziemy tracić to co najcenniejsze w każdym narodzie czyli tożsamość kulturową. Każdy z nas może wnieść swój nawet niewielki wkład, by zatrzymać upływ czasu i nieodwracalne procesy degradacji zabytków i pamięci o nich”. Dziedzictwo to zasób nieodnawialny, jego wykorzystanie w duchu zrównoważonego rozwoju zapewnia mu przyszłość i możliwość korzystania z niego. Troska o dziedzictwo to decyzja jaką przyszłość wybieramy, również dlatego, że dziedzictwo kulturowe wpływa na to, jaką ścieżką rozwoju społecznego i gospodarczego podążymy. Przykładów na społeczne zainteresowanie i dbanie o dziedzictwo jest coraz więcej w całej Polsce, współcześnie obserwujemy prawdziwy przełom w podejściu do przeszłości. Społeczne zaangażowanie w ratowanie dziedzictwa kulturowego jest coraz bardziej widoczne, a możliwość wspierania lub wzięcia bezpośredniego udziału w tego typu działaniach jest dostępna dosłownie dla każdego. Przykładem są już tradycyjnie obchodzone Europejskie Dni Dziedzictwa, Industriada, Festiwal Kultury Kresowej i wiele innych. Dzięki takim programom, jak obecnie uruchamiany przez Narodowy Instytut Dziedzictwa „Wolontariat na rzecz dziedzictwa”, organizacje pozarządowe będą miały możliwość zrealizowania ciekawych i rozbudowanych projektów, angażujących wolontariuszy. Na stronie wolontariat.nid.pl będą publikowane informacje o odbywających się projektach, w których wolontariusze są mile widziani. Wzięcie udziału w programie to nie tylko możliwość stworzenia i zrealizowania ciekawego przedsięwzięcia. Wolontariusze, oprócz satysfakcji z wykonanej pracy, mogą zyskać umiejętności praktyczne, wiedzę oraz poznać ciekawych, inspirujących ludzi o podobnych zainteresowaniach. Można by rzec, że dziedzictwo łączy w słusznej sprawie.

Powoli zmienia się również podejście do tego, jakie wartości ekonomiczne posiada dziedzictwo, które coraz częściej traktowane jest nie jako ciężar, ale jako kapitał i inwestycja w przyszłość. Samorządy inwestują w konserwację zabytków, w ich udostępnianie, w działania edukacyjne i popularyzatorskie, widząc w tym szanse dla rozwoju swego regionu. Powstaje oferta edukacyjna i turystyczna w obiektach zabytkowych, z której korzystają zarówno mieszkańcy, jak i turyści. Z raportu Eurostatu Cultural Statistics edition 2011 wynika, że Polacy nadal jednak zdecydowanie rzadziej odwiedzają rodzime zabytki niż nasi sąsiedzi w Unii Europejskiej; jesteśmy na siódmym miejscu od końca. Również z badań Narodowego Instytutu Dziedzictwa wynika, że połowa Polaków nie zwiedziła w ostatnim czasie żadnego obiektu zabytkowego. _„– Dzięki kampanii społecznej »Chroniąc zabytki – wybierasz przyszłość« – mamy nadzieję – zainteresowanie dziedzictwem kulturowym wzrośnie a turyści zainteresują się naszą historią, docenią rodzime zabytki a także zechcą więcej czasu poświęcić na pogłębianie o nich wiedzy i podziwianiu pięknych budowli, parków, ogrodów czy zabytków techniki” _– podkreśla prof. Małgorzata Rozbicka, dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Mamy bardzo bogatą historię, a jej odzwierciedleniem są zabytki i dziedzictwo niematerialne, które bezwzględnie powinniśmy chronić dla przyszłych pokoleń.

Kampania społeczna „Chroniąc zabytki – wybierasz przyszłość” ma przede wszystkim na celu uświadomić nam, że dużo zależy od nas samych, naszej aktywności w działaniu na rzecz dziedzictwa. Warto także zastanowić się nad ochroną dziedzictwa ruchomego, w tym rodzinnych pamiątek czy fotografii. One również są swego rodzaju zabytkiem, który ocalony od zapomnienia może zaprocentować w przyszłości jako źródło do poznania historii naszej rodziny i kraju.
Wioletta Łabuda-Iwaniak

Europejskie Dni Dziedzictwa 2015. Sprawdź na stronie edd.nid.pl jakie wydarzenia są organizowane w Twoim regionie, w ramach tegorocznej edycji.