Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Wielkie budowy na Śląsku: Spodek, Stadion Śląski, Skarbek [ARCHIWALNE ZDJĘCIA]

Justyna Przybytek
Spodek to wciąż  jeszcze symbol Katowic. To także klasyka budowli inżynieryjnych
Spodek to wciąż jeszcze symbol Katowic. To także klasyka budowli inżynieryjnych arc.
Trwającą przebudowę centrum Katowic spowalniają kolejne podziemne niespodzianki. Internauci żartują, że być może prezydent Katowic powinien posłać po mapy geodezyjne śródmieścia do Niemiec, bo te polskie, powojenne nijak nie odpowiadają rzeczywistości. To nie pierwszy raz, gdy wlokące się inwestycje stają się przedmiotem anegdot i złośliwości. W poprzednim systemie było co prawda straszno, ale i śmieszno. I w PRL-u, i dziś budowlańcy i inwestorzy dawali i dają nam aż nadto powodów do śmiechu. Śmiechu przez łzy oczywiście.

Budowę Skarbka również zatrzymała woda

Przed 40 laty katowiczanie bezlitośnie żartowali z Jerzego Ziętka. - Powtarzali, że buduje sobie basen na katowickim rynku - wspomina Jurand Jarecki, architekt m.in. Zenita, Biblioteki Śląskiej i Skarbka. Ten ostatni - czyli Skarbek - uchodził za bardzo nowoczesny. Wszystko w nim było z najwyższej - jak na lata 70. - półki. Plus trochę zagranicznych gadżetów: ponad 6800 łusek, którymi pokryto fasadę domu oraz wykładziny sprowadzone z Francji. Zanim jednak budowa na dobre ruszyła w 1972 roku, wstrzymały ją wody gruntowe, które znajdowały się na wyższym poziomie, niż być powinny. Nie dało się więc wylać fundamentów. W końcu budynek postawiono na specjalnym postumencie i otwarto w 1975 r.

Współcześnie budowa centrum handlowego kończy się, zanim zauważymy, że ruszyła. Rozbudowa największego centrum w regionie, Silesia City Center, które rozrosło się o 30 procent, trwała zaledwie rok! Tyle samo budowa galerii handlowej - od 2004 do 2005 r.

Jednak bez względu na system polityczny wolno budują się w całym kraju drogi. 61-kilometrowy odcinek autostrady między Krakowem a Katowicami powstawał od początku lat 80., przez 13 lat. Ale rekordowa jest nasza Drogowa Trasa Średnicowa: od 27 lat udało się zbudować 20 km trasy, z Katowic do Zabrza. A w planach są jeszcze odcinki do Gliwic i do Dąbrowy Górniczej. Jak to z regułami bywa, są wyjątki: gierkówka. Trasa z Warszawy do Będzina powstała w cztery lata (1972 - 1976). Dziś nie do wiary.

Gdy komuna odeszła, nastały trudne czasy dla budowli użytku publicznego. Najdłużej budowaną biblioteką w kraju była - zdaje się - Biblioteka Śląska. Konkursy na jej koncepcję ogłaszano od zakończenia wojny. Do lat 80. aż czterokrotnie. W końcu budowa rozpoczęła się w 1991 r. Gmach otwarto 7 lat później. Dlaczego tak długo? - Pieniądze - przypomina Jarecki.

Pieniądze dzisiaj są. Jest też sporo problemów

Dziś są pieniądze, nawet unijne, ale budowy i tak się ślimaczą. Obok Spodka powstaje Międzynarodowe Centrum Kongresowe. Obie hale mają pomieścić w sumie 15 tysięcy osób. MCK ma podratować markę Spodka, który nie uchodzi już ani za najlepszą, ani za największą halę w kraju. Oby jednak nie ratowało tak, jak powstaje... A raczej nie powstaje. Problemy finansowe ma generalny wykonawca Centrum. Inwestycja ma już prawie siedem miesięcy opóźnienia. Jeśli wojewoda Ziętek widzi budowę z zaświatów, to najpewniej przewraca się w grobie , bo chciałby zwolnić robotników, pełnomocników i urzędników z prezydentem Katowic na czele. Jasne, budowa Spodka też się ślimaczyła (trwała sześć lat), jednak działo się to pod czujnym okiem generała, do tego wytłumaczenie opóźnień było solidne: konstrukcja hali była innowacyjna, do dziś zresztą należy do klasyki budowli inżynieryjnych.

A skoro już o obiektach inżynieryjnych mowa, to pora na Stadion Śląski. Budowa dumy Śląska trwała pięć lat, od 1951 r. Wiele wskazuje na to, że jego modernizacja potrwa dłużej. Remont trybuny zachodniej i budowa dachu rozpoczęły się w 2009 r. Leci czwarty rok, a modernizacja choć stoi, robi się coraz bardziej kosztowna (zaczęło się od 330 mln zł, a obecnie jest to ponad 500 mln zł). A przypomnijmy, że stadion "jak malowany" miał być gotowy w lipcu 2011 r. By poczuć grozę nieprzewidywalnego świata, wróćmy do słów poprzedniego marszałka województwa, Bogusława Śmigielskiego, który w maju 2009 r., po decyzji, że Euro 2012 ominie Śląski, mówił naszej dziennikarce: "Tylko nasz stadion po Euro będzie żył. Inne będą wegetować". No cóż... Marzenia o potędze zjadły legendarne już krokodyle, czyli uchwyty, które pękły podczas podnoszenia linowej konstrukcji dachu stadionu.

O rany, ratunek w czynie społecznym?

Czemu budowy dziś idą jak po grudzie? Może zaangażowanie już nie te. Na budowie osiedla Paderewskiego (1970 r.) w Katowicach - jednego z największych na Śląsku - brakowało rąk do pracy, dlatego zwożono tam do roboty więźniów. Teoretycznie mogli odwalać fuszerkę, ale trudno im było pod lufą karabinu. Z kolei na budowie "Kotła Czarownic" pracowali mieszkańcy regionu w czynie społecznym - przepracowali tu 600 tysięcy godzin. Kilkadziesiąt odrobił sam Gerard Cieślik, zanim na tym samym stadionie w 1957 r. dwukrotnie wbił piłkę do bramki ZSRR.

Pytanie - czym różnią się budowy sprzed lat od tych dzisiejszych - zadałam na jednej z trwających na Śląsku budów robotnikom. - Wtedy piło się gorzałę, teraz piwo - zażartowali.


*Śtowarzyszenie Ślązaków legalne. Sąd uznał narodowość śląską? CZYTAJ TUTAJ
*Gwarki 2012, czyli bez pochodu nie ma zabawy ZOBACZ ZDJĘCIA
*KONKURS MŁODA PARA: Przyślij zdjęcia, zgarnij nagrody!

Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera


emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera