Wieża Ciśnień w Zabrzu – wirtualny spacer po industrialnym symbolu miasta. Przy dobrej widoczności widać stąd Beskidy

Wieża Ciśnień w Zabrzu to miejsce, w którym można połączyć przyjemności łączą się z edukacją i odrobiną adrenaliny. Jedną z atrakcji obiektu jest czynna codziennie kawiarnia z niezwykłym przeszklonym tarasem wysuniętym poza bryłę budynku. Umieszczono w nim kawiarniany stolik.

- Osoba, która tam wejdzie będzie mieć wrażenie, jakby wisiała w powietrzu, ponieważ przeszklona jest również podłoga – mówi Dawid Wowra, rzecznik prasowy Urzędu Miasta.

Z wieży można również oglądać panoramę Zabrza, na samym szczycie znajduje się punkt obserwacyjny. Przy dobrej widoczności można zobaczyć stąd Beskidy, które w linii prostej oddalone są o niemal 100 kilometrów.

Z kolei w kopule wieży, w miejscu, które wcześniej mieściło zbiornik wodny, uruchomiona została nowoczesna, multimedialna wystawa zatytułowana „Carboneum”. Jako, że pieczę nad obiektem sprawuje Muzeum Górnictwa Węglowego, wystawa dotyczy węgla.

- Ale nie węgla, który wydobywa górnik, lecz o pierwiastku w przyrodzie, bez którego nie byłoby życia – wyjaśnia Małgorzata Mańka- Szulik, prezydent Zabrza.

Jak wyjaśnia Bartłomiej Szewczyk, dyrektor Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, na wystawie można poznać różne zastosowania węgla, także w nowoczesnych technologiach, np. grafenie.

W dolnej części poprzemysłowego obiektu powstały przestrzenie administracyjno-biurowe. Rewitalizacji poddany został również teren wokół obiektu. Spacerując po pobliskim parku, oprócz części rekreacyjnej z licznymi ławkami, można znaleźć elementy potężnych zaworów, które kiedyś były częścią wyposażenia wieży.

Małgorzata Mańka-Szulik podkreśliła w dniu otwarcia obiektu, że myśli o nim, jako o dziedzictwie zabrzan.

- Zabrze stara się przede wszystkim uratować to, co wielu Ślązaków zostawiło, jako swoje dziedzictwo. Wieża, która stała wiele lat i świadczyła o wielkiej myśli technicznej, była niedostępna. Najpierw została przekazana w ręce prywatne, miasto musiało ją odkupić, a później poszukać odważnego wykonawcy, który zmierzył się z pracami budowlanymi – mówiła prezydent Zabrza w październiku 2022.

Jako ciekawostkę warto dodać, że aktualnie powstaje edycja kultowej gry planszowej Monopoly, która w całości będzie poświęcona Zabrzu. Najdroższym polem w grze będzie właśnie Wieża Ciśnień.

- Cieszę się, że najcenniejszym polem w grze będzie Wieża Ciśnień. Zabrzanie w plebiscycie wybrali właśnie wieżę jako ikonę architektoniczną naszego miasta. Bazując na wieloletnim doświadczeniu pozyskaliśmy środki unijne i skutecznie przeprowadziliśmy remont tego pięknego zabytkowego obiektu. W ten sposób nie tylko zachowaliśmy dziedzictwo naszych przodków, ale także zrewitalizowaliśmy miejsce, które służy mieszkańcom w celach rekreacyjnych – komentuje Małgorzata Mańka-Szulik, prezydent Zabrza.

Więcej o samej grze można przeczytać w poniższym artykule.

Zabrzańska wieża została wybudowana w 1909 roku i stanowiła część miejskiej sieci wodociągowej. Zaprojektowali ją architekt August Kind i radca budowlany Friedrich Loose. Budowla ma 46 metrów wysokości i nieco ponad 23 metry średnicy. Podstawę jej konstrukcji stanowi osiem filarów ustawionych na foremnym ośmioboku oraz filar centralny. Jak informuje zabrzański Urząd Miasta, jeszcze niedawno niszczejącemu budynkowi groziła rozbiórka. Sześć lat temu miastu udało się pozyskać środki na rewitalizację zabytkowej budowli.

Wykonane prace objęły m.in. dostawienie do wieży żelbetowej konstrukcji pełniącej funkcję szybu windy oraz oplatającej go klatki schodowej. Podczas rewitalizacji budynek wieży poddano gruntownej przebudowie, przy jednoczesnym zachowaniu jej pierwotnego wyglądu. Zostawiono główne elementy konstrukcyjne, a także pozostałości elementów zbiornika oraz trzon wewnętrzny, w którym znajduje się techniczna klatka schodowa.

Na tym szkielecie wznoszą się pozostałości bębna dawnego zbiornika oraz dawna kondygnacja techniczna podwieszona pod zbiornikiem. Na tym poziomie powstała kawiarnia. By zapewnić konstrukcji odpowiednią sztywność, filary zewnętrzne spięto stalowymi kratownicami. Podczas renowacji starano się zachować charakter budowli, z tego powodu zewnętrzna dekoracja została ograniczona do absolutnego minimum.

Środki zainwestowane w odnowienie obiektu oraz cały wysiłek włożony w uchronienie wieży przez wyburzeniem zwróciły się z nawiązką. Obiekt zdobył tytuł „Budowy Roku” w konkursie Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa. Są w nim nagradzane najlepsze inwestycje zrealizowane w Polsce na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy. Rewitalizacja została wykonana na potrzeby Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, a otrzymała nagrodę I stopnia w kategorii „Obiekty przebudowane i rewitalizowane”.

Koszt inwestycji wyniósł 34 mln zł. Zabrze pozyskało na ten cel 24 mln zł środków zewnętrznych.