Wieża Ciśnień w Zabrzu zaprasza na wystawę Carboneum. Nowoczesna ekspozycja poświęcona węglowi jest dostępna za darmo tylko do końca roku

W kopule zrewitalizowanej Wieży Ciśnień w Zabrzu, w miejscu, które wcześniej mieściło zbiornik wodny, działa nowoczesna, multimedialna wystawa zatytułowana „Carboneum”. Jako że pieczę nad obiektem sprawuje Muzeum Górnictwa Węglowego, wystawa na szczycie wieży dotyczy węgla.

- Ale nie węgla, który wydobywa górnik, lecz o pierwiastku w przyrodzie, bez którego nie byłoby życia – wyjaśnia Małgorzata Mańka-Szulik, prezydent Zabrza.

Bartłomiej Szewczyk, dyrektor Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, dodaje, że na wystawie można poznać różne zastosowania węgla, także w nowoczesnych technologiach, np. grafenie. Zostały ostatnie dni, by wiedzę na temat węgla poszerzyć bezpłatnie. Tylko do końca roku zabrzańska atrakcja będzie dostępna za darmo. Od 1 styczna 2023 wystawa będzie biletowana.

Odwiedzając wystawę, warto również wejść na sam szczyt wieży. Znajduje się tam punkt obserwacyjny, z którego przy dobrej widoczności można zobaczyć Beskidy oddalone w linii prostej o niemal 100 kilometrów.

Niewątpliwą atrakcją odrestaurowanego obiektu jest również kawiarnia z niezwykłym przeszklonym tarasem wysuniętym poza bryłę budynku. Umieszczono w nim kawiarniany stolik, a osoby korzystające z tarasu mogą mieć wrażenie zawieszenia w powietrzu, ponieważ przeszklona jest również podłoga tarasu.

Wieża ciśnień w Zabrzu została wybudowana w 1909 roku i stanowiła część miejskiej sieci wodociągowej. Zaprojektowali ją architekt August Kind i radca budowlany Friedrich Loose. Budowla ma 46 metrów wysokości i nieco ponad 23 metry średnicy. Podstawę jej konstrukcji stanowi osiem filarów ustawionych na foremnym ośmioboku oraz filar centralny. Jeszcze niedawno niszczejącemu budynkowi groziła rozbiórka.

Prace wykonane w ramach rewitalizacji objęły m.in. dostawienie do wieży żelbetowej konstrukcji pełniącej funkcję szybu windy oraz oplatającej go klatki schodowej. Podczas renowacji budynek wieży poddano gruntownej przebudowie, przy jednoczesnym zachowaniu jej pierwotnego wyglądu. Zostawiono główne elementy konstrukcyjne, a także pozostałości elementów zbiornika oraz trzon wewnętrzny, w którym znajduje się techniczna klatka schodowa.

Na tym szkielecie wznoszą się pozostałości bębna dawnego zbiornika oraz dawna kondygnacja techniczna podwieszona pod zbiornikiem. By zapewnić konstrukcji odpowiednią sztywność, filary zewnętrzne spięto stalowymi kratownicami. Podczas renowacji starano się zachować charakter budowli, z tego powodu zewnętrzna dekoracja została ograniczona do absolutnego minimum.

- Wieże ciśnień to bardzo trudne obiekty pod względem zagospodarowania ich na inne funkcje, niż przewidziane pierwotnie. Mam nadzieję, że ten pomysł jest dobry i że się sprawdzi – mówi Bartłomiej Szewczyk.

Koszt inwestycji wyniósł 34 mln zł. Zabrze pozyskało na ten cel 24 mln zł środków zewnętrznych.

Środki zainwestowane w odnowienie obiektu oraz cały wysiłek włożony w uchronienie wieży przez wyburzeniem zwróciły się z nawiązką. Obiekt zdobył tytuł „Budowy Roku” w konkursie Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa. Są w nim nagradzane najlepsze inwestycje zrealizowane w Polsce na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy. Rewitalizacja została wykonana na potrzeby Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, a otrzymała nagrodę I stopnia w kategorii „Obiekty przebudowane i rewitalizowane”.