Wiśniewska: Węglowa rewolucja... ekologiczna

Dobiega końca paryski szczyt klimatyczny COP 21, gdzie światowi liderzy starają się osiągnąć globalne porozumienie dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych po roku 2020. Jako polska europoseł pracuję w Komisji ENVI zajmującej się sprawami Ochrony Środowiska, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności. Staram się tam znaleźć najlepszą dla Polski odpowiedź na pytanie o to, jak sprostać wymaganiom prawa Unii Europejskiej, przy jednoczesnym zachowaniu podstaw rozwoju przemysłowego i bezpieczeństwa energetycznego naszego państwa. W przeważającej mierze zależy ona od jednego: od możliwości samodzielnego kształtowania koszyka energetycznego w oparciu o rozwiązania, które są optymalne dla Polski. Optymalne - a więc wykorzystujące krajowe złoża węgla.

Stanowisko negocjacyjne Unii Europejskiej, jakie przedstawia ona podczas konferencji klimatycznej COP21, stanowi bezpośrednią konsekwencje decyzji dotychczas podjętych przez Parlament Europejski. Oficjalne dokumenty unijne proponują wkład państw członkowskich polegający na 40% redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. względem poziomu z 1990 r. Wnioski płynące z dotychczas przyjętych zobowiązań międzynarodowych - Protokołu z Kioto zawartego w 1997 r. - pokazują, że nawet najambitniejsze wysiłki UE niewiele są warte bez globalnego porozumienia. Dziś widać, że Protokół w ogóle nie zadziałał - ogólnoświatowe emisje wrosły niemal dwukrotnie względem roku 1990. Najwięksi emitenci: USA, Chiny i Indie nie ograniczały swoich gospodarek zobowiązaniami klimatycznymi. Natomiast Unia, odpowiadająca jedynie za 10% globalnej emisji CO2, podejmowała w ciągu ostatnich lat największy wysiłek w zakresie redukcji. Pragnę podkreślić, że Polska realizując postanowienia z Kioto w latach 1988 - 2005 ograniczyła emisję CO2 o ponad 30%, choć była zobowiązana dokonać jedynie 6% redukcji.

Zobowiązania Unii Europejskiej do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, jakie podjęto na unijnym szczycie klimatycznym w październiku 2014 r., pozostają faktem. Niezależnie od tego, co myślimy o walce ze zmianami klimatu, emisje ze spalania paliw kopalnych mają bezpośredni wpływ na nasze zdrowie. Jakość powietrza, którym oddychamy, przyczynia się do rozwoju wielu chorób i może przyczyniać się do przedwczesnej śmierci.

Jak można do tego problemu podejść? Wydaje się, że istnieją dwie strategie. Pierwsza jest radykalna, a jej symbolem jest polityka niemiecka. Postawiono w niej na program drastycznej przebudowy systemu energetycznego, planując oprzeć go w całości na odnawialnych źródłach energii. Jest to droga na skróty i wydawałoby się, że powinna przynosić radykalne rezultaty. Jej efekty są jednak dosyć dwuznaczne. Z jednej strony, generuje ona znaczne koszty, które niemiecki rząd musi rekompensować niemieckiemu przemysłowi. Za zielona rewolucję energetyczną płacą zwykli niemieccy obywatele. Z drugiej, co jeszcze ciekawsze, ostatnio wzrosła także emisyjność niemieckiej gospodarki. Elektrownie gazowe nie wytrzymały konkurencji z dotowaną energetyką ze źródeł odnawialnych, a zaczęła rozwijać się energetyka węglowa. Co zatem zrobił niemiecki rząd? Wyłożył kolejną masę pieniędzy, żeby przekonać firmy energetyczne do zamknięcia najstarszych bloków węglowych. Po raz kolejny zapłaci za to niemiecki podatnik.
Symbolem innego podejścia, opartego o racjonalne działania w ramach istniejących systemów energetycznych, może być rozwijająca się dynamicznie w Azji technologia nadkrytycznego spalania węgla. Redukuje ona emisje dwutlenku węgla o 25-40% w stosunku do tradycyjnych bloków węglowych, a także zmniejsza emisje dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłów. Międzynarodowa Agencja Energii z Paryża przebadała wpływ 670 takich instalacji w 10 krajach azjatyckich: Bangladeszu, Chinach, Filipinach, Indiach, Japonii, Korei Południowej, Malezji, Tajlandii, Tajwanie i Wietnamie. Ich łączna roczna redukcja emisji CO2 to blisko 500 milionów ton. Jeżeli dodać do tego ponad tysiąc rozpoczętych lub planowanych inwestycji w bloki tego typu, łączna redukcja emisji wyniesie około 2 mln ton. Stanowi to równowartość dzisiejszej rocznej emisji Indii, czyli 6% emisji globalnych. Bez radykalnych, oderwanych od rzeczywistości programów można zatem osiągać znacznie więcej.
Nie mam wątpliwości, że z opisanych tu dwóch strategii Polska powinna oprzeć się na tej drugiej, racjonalnej. Nie tylko dlatego, że w przeciwieństwie do Niemców nie stać nas na płacenie ogromnych rachunków. Przede wszystkim dlatego, że program radykalnej zmiany zagroziłby bezpieczeństwu energetycznemu Polski, a także naruszył podstawy naszego rozwoju gospodarczego i wpędził dużą część Polaków w stan ubóstwa energetycznego. Ponadto, jestem zdania, że zmiany w sektorze energetycznym powinny promować innowacje rozwijane w kraju, przez polskich naukowców i polskie instytucje. Zamiast kupować technologie z innych państw, niekoniecznie dostosowane są do naszych potrzeb, powinniśmy wspierać rodzime rozwiązania.

Węgiel także oferuje rewolucję ekologiczną i pozostanie czołowym nośnikiem energii zarówno w Polsce, jak i na świecie. Wymienię jedną z pionierskich metod, jaką jest podziemnie zgazowanie węgla, które pozwala na pozyskiwanie energii z węgla bezpośrednio w miejscu jego zalegania. W ubiegłym roku sukcesem zakończono projekt podziemnego zgazowania węgla w kopalni „Wieczorek” w Katowicach. W ciągu 7 tygodni udało się sprawnie zamienić w gaz procesowy 200 ton węgla. Zgazowanie węgla pod ziemią nie wymaga wysokonakładowej infrastruktury i - porównując z tradycyjnymi metodami eksploatacji węgla -technologia ta wypada korzystniej. Nie tylko umożliwia lepsze wykorzystanie pokładów węgla i tym samym zachowanie miejsc pracy w sektorze górniczym, lecz także może zdecydowanie poprawić bezpieczeństwo energetyczne Polski oraz przynieść jej korzyści środowiskowe. Ponadto, dzięki tej technologii można wykorzystać zamknięte szyby i pozostałe w nich resztki pokładów węgla, których eksploatacja dotychczas była niepewna ze względów bezpieczeństwa lub po prostu nieopłacalna.

Jakie programy powinniśmy zatem rozwijać? Wydaje się, że można podzielić je na trzy kategorie. Pierwsza to właśnie technologie zwiększające efektywność procesu spalania paliw kopalnych, przede wszystkim węgla. Jest on i długo jeszcze pozostanie podstawą naszego systemu energetycznego. Druga kategoria to rozwój odnawialnych źródeł energii, ale w stopniu, który uwzględnia lokalne potrzeby i możliwości. Nie ma zatem mowy o masowym zastępowaniu paliw kopalnych przez OZE. Należy badać lokalne możliwości, tj. energię geotermalną, biogazownie i możliwości produkcji energii przez gospodarstwa domowe dla ich własnych potrzeb. Trzecia kategoria to zmniejszanie zapotrzebowania na energię poprzez programy efektywności energetycznej, szczególnie w sektorze budowlanym, który w Polsce ma ogromny potencjał zmiany.
Węglowa rewolucja ekologiczna stanowi ciągłe wyzwanie. Dlatego niezbędne jest wsparcie z strony świata nauki na rzecz podniesienia innowacyjności i konkurencyjności polskiego sektora energetycznego. Obiecuję zadbać o to, aby ten głos był słyszany w unijnej debacie energetycznej.

Jadwiga Wiśniewska
europosłanka PiS

*Prezenty pod choinkę 2015 To najciekawsze propozycje
*Najbardziej patologiczne miasta w woj. śląskim RANKING 2015
*Roraty 215: Pytania i odpowiedzi z Małego Gościa Niedzielnego
*Makabryczny wypadek w Mierzęcicach na trasie S1: Zginęła matka i ojciec ZDJĘCIA
*Jesteś Ślązakiem, Zagłębiakiem, czy czystym gorolem? ROZWIĄŻ QUIZ