Województwo śląskie jest zielone! Czas skończyć z mitami o naszym regionie

Śląskie miasta m.in. Katowice, Jaworzno i Tychy od lat plasują się w czołówce najbardziej zielonych miast w kraju. Mimo tak dobrej pozycji w rankingach i ogólnodostępnych danych świadczących o bogactwie natury naszego regionu, Śląsk nieustannie musi mierzyć się ze stereotypami brudnego i czarnego województwa, w którym dominują przemysł, kominy fabryk, szyby kopalniane i huty.

Najwyższa pora uświadomić całej Polsce, że województwo śląskie jest pełne zieleni, pięknych obszarów przyrodniczych, rezerwatów, gór, zbiorników wodnych i lasów. A dowodów na to nie brakuje.

Katowice, stolica Górnego Śląska, to drugie najbardziej zielone miasto na mapie Polski. Na jego obszarze znajdują się m.in. Dolina Trzech Stawów, Lasy Panewnickie czy rezerwat przyrody Las Murckowski, który od 7 grudnia br. zostanie oficjalnie powiększony o 40 ha. Na północ od aglomeracji znajdują się piękne obszary przyrodnicze Jury Krakowsko-Częstochowskiej z rezerwatami, parkami krajobrazowymi, obszarami Natura 2000 i pomnikami przyrody.

Kierując się w drugą stronę - południową część naszego województwa - tereny zielone towarzyszą nam do samej granicy kraju. Począwszy od Jeziora Paprocańskiego w Tychach przez rezerwat przyrody Żubrowisko w Pszczynie i obszary przyrodnicze w Goczałkowicach-Zdroju, skończywszy na Beskidach, górach, które swoje szlaki w obrębie województwa śląskiego rozpościerają od Bielska-Białej do Zwardonia czy Korbielowa - miejscowości zlokalizowanych przy granicy polsko-słowackiej.

Południowo-zachodnia część województwa śląskiego to natomiast Graniczne Meandry Odry i piękne lasy, m.in. w Rudach Raciborskich. To jedynie przykłady zielonych obszarów przyrodniczych w Śląskiem. W rzeczywistości jest ich zdecydowanie więcej, a bogactwa natury w naszym województwie można mnożyć i mnożyć.

Lasy w Śląskiem

Obszar zalesiony na terenie Polski wynosi niemal 9500 tys. ha. Przekłada się to 29,6 proc. lesistości, co oznacza, że blisko jedna trzecia powierzchni naszego kraju, to lasy.

W Śląskiem stanowią one ponad 32 proc. całej powierzchni województwa, a to oznacza że zdecydowanie przekraczamy średnią. Dzięki czemu nasz region plasuje się w czołówce najbardziej zielonych województw. Więcej lasów jest tylko w lubuskim, podkarpackim, pomorskim i zachodniopomorskim.

Leśnicy z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach co roku powiększają obszar lasów, które znajdują się w granicach województwa śląskiego.

- Sadząc na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach ponad 25 mln drzew rocznie, doszliśmy do miejsca, w którym śląskie jest jednym z najbardziej zielonych województw w Polsce. Dawno wyprzedziliśmy pod tym względem regiony, w masowej świadomości mieszkańców naszego kraju uznawane za liderów w tym rankingu jak: lubelskie, małopolskie, świętokrzyskie czy nawet warmińsko-mazurskie i podlaskie – mówi Damian Sieber, dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach dodając, że dzięki leśnikom, mieszkańcy mogą mieć pewność nie tylko trwałości naszych lasów a przede wszystkim zachowaniu w nich różnorodności biologicznej.

W Polsce każdego roku sadzonych jest pół miliarda drzew. Hasłem przewodnim leśników w naszym kraju jest sformułowanie “Sadzimy, chronimy, udostępniamy”. Tymi słowami kierują się w swojej pracy. Są one jednocześnie kluczem do zrozumienia celów prowadzenia zrównoważonej gospodarki leśnej, której zadaniem jest bilansować potrzeby przyrody, ludzi i ekonomii.

We współpracy z naukowcami, leśnicy RDLP w Katowicach prowadzą na szeroką skalę reintrodukuję i restytucję zagrożonych gatunków zwierząt takich jak m.in. głuszce w Beskidach, żółwie i raki błotne na Jurze czy żubry na terenie dawnej Puszczy Pszczyńskiej. Przywracają środowisku, współpracując z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Katowicach - cisa, jarzęba brekinię, ale także wspomagają zwierzynę sadząc w lasach rośliny biocenotyczne w tym drzewa i krzewy owocowe. Od pierwszej połowy XX w. z inicjatywy leśników tworzone są rezerwaty przyrody, aby ochronić cenne stanowiska roślin i zwierząt.

To dzięki determinacji leśników w latach 1960-1980 posadzono wokół GOP Leśny Pas Ochronny, który stał się miejscem wypoczynku i weekendowych wyjazdów mieszkańców aglomeracji. Kto nie korzystał z Zielonej, Stargańca czy Zalewu Nakło-Chechło? W ramach tego pasa ochronnego powstały: Park Krajobrazowy Orlich Gniazd, Tenczyński Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich, wspominany już Katowicki Park Leśny, Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Uroczysko Buczyna” (pomiędzy Rudą Śląską, Chorzowem i Katowicami)

- W tej chwili w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach, możemy się pochwalić już 105 rezerwatami ścisłymi, z których ponad 80 proc. powstała z inicjatywy leśników. Prowadzimy też program pod nazwą „Leśne Gospodarstwa Węglowe”, których celem jest taka przebudowa gatunkowa naszych lasów, aby jeszcze lepiej pochłaniały i wiązały dwutlenek węgla z atmosfery – wylicza Marek Mróz, rzecznik RDLP w Katowicach.

To działania ekologiczne mające wpływ nie tylko na ograniczenie skutków efektu cieplarnianego, ale także jakość powietrza.

Uroki lasu na wyciągnięcie ręki

RDLP w Katowicach swoim zasięgiem obejmuje lasy nie tylko na terenie województwa śląskiego, ale również Opolszczyzny i części województw: małopolskiego, świętokrzyskiego, łódzkiego i dolnośląskiego.

Lasy na wszystkich z wymienionych obszarach są szeroko otwarte dla mieszkańców regionu, którzy nie tylko mogą korzystać ze spacerów, ale także zbierać grzyby i owoce runa leśnego. Fakt, że odbywa się to w bezpiecznych warunkach, jest zasługą leśników, którzy w sposób odpowiedzialny i planowy prowadzą gospodarkę leśną.

- O tym, że jesteśmy pewni, właściwego jej prowadzenia jest uruchomienie 1 maja 2021 r. programu „Zanocuj w Lesie”. W każdym nadleśnictwie udostępniliśmy co najmniej 1500 ha lasu, w którym można zgodnie z tytułem akcji, podczas wędrówek po województwie śląskim, pod namiotem, w hamaku albo pod gołym niebem w śpiworze - spędzić noc – mówi dyrektor Damian Sieber.

Aby ułatwić nawigację i wskazać ciekawe miejsca do zwiedzania, Lasy Państwowe stworzyły portal turystyczny czaswlas.pl. Dzięki niemu można wyznaczyć wycieczkę do lasu w dowolnej, nie tylko w naszym województwie, ale w każdej innej części Polski, na podstawie dostępność miejsc parkingowych, tras widokowych, zabytków czy atrakcji turystycznych i przyrodniczych.

Dlaczego lasy są tak ważne?

Lasy są niezbędnym czynnikiem równowagi ekologicznej. Są jednocześnie formą użytkowania gruntów, dobrem ogólnospołecznym, kształtującym jakość życia.

Dzięki swej zróżnicowanej strukturze, lasy wywierają pozytywny wpływ na środowisko życia człowieka. Lasy wpływa9ja korzystnie na kształtowanie klimatu, zarówno lokalnego, jak i globalnego.

Ekosystemy leśne pochłaniają ogromne ilości dwutlenku węgla, przez co zmniejszają jego udział w atmosferze i łagodzą skutki ocieplania się klimatu. Ograniczają stężenie wielu zanieczyszczeń gazowych oraz filtrują powietrze z pyłów.

W skali lokalnej występowanie lasów wpływa na zmniejszenie amplitudy temperatur - zarówno dobowych, jak i rocznych. Duże zdolności retencyjne lasów ograniczają zagrożenie powodziowe z drugiej strony ograniczają siłę wiatrów, dzięki czemu zmniejszają liczbę zagrożeń dla mieszkańców i infrastruktury strategicznej jak masztów telefonii komórkowej czy linii energetycznych.

- Wszystkie te działania prowadzone są w oparciu o wypracowane własne środki Lasów Państwowych i pozyskane fundusze zewnętrze. Nie korzystamy z pieniędzy budżetu państwa. Przeciwnie, płacimy podatki, których wysokość w skali kraju liczona jest nie w milionach a w miliardach złotych – kończy dyrektor Damian Sieber przypominając, że lasami w Śląskiem opiekują się leśnicy z Regionalnej Dyrekcji lasów Państwowych w Katowicach, która jest jedną z siedemnastu regionalnych dyrekcji w Polsce.