Wszędzie wybierają teraz sołtysów. Kto może nim zostać?

Jedną z najliczniejszych gmin, jeśli chodzi o sołectwa, jest gmina wiejska Białogard. Ma łącznie aż 33 takie jednostki pomocnicze. Bo sołectwo to właśnie jednostka pomocnicza dla gminy. Ekspertem w tych sprawach jest Jacek Smoliński, wójt gminy wiejskiej Białogard. To właśnie wójt zwołuje zawsze pierwsze takie zebranie. Ma na to trzy miesiące od zakończenia wyborów samorządowych. I taka zasada obowiązuje w całym kraju.

- Za mną już trzy zebrania, a więc 30 przede mną. To bez wątpienia ważne wydarzenia dla naszych społeczności, ale także dla demokracji w ogóle - mówi nam Smoliński. - Sołectwo to podstawowa jednostka organizacyjna w administracji samorządowej, wykazała się świetnie zwłaszcza w czasie pandemii, gdy trzeba było dotrzeć do ludzi, pomagać, informować. To w ogóle nieoceniona pomoc i wsparcie dla wójta i radnych, cieszę się, że w naszej gminie zebrania wiejskie cieszą się sporym zainteresowaniem, a kandydatów na sołtysów i członków Rady Sołeckiej nie brakuje - dodaje wójt.

Jak więc dokładnie wygląda zebranie wiejskie, na którym wybiera się sołtysa? Takie zebranie - jak już wspomnieliśmy - zarządza wójt. Może w nim wziąć udział każdy mieszkaniec danego sołectwa. Kandydatów zgłaszają uczestnicy zebrania. Wyboru sołtysa i członków rady sołeckiej dokonuje się już w głosowaniu tajnym, bezpośrednim, spośród nieograniczonej liczby kandydatów. - Nie ma obowiązku meldunku, więc osoby mieszkające w danym sołectwie, ale nie zameldowane, składają oświadczenie, że są mieszkańcami. To wystarczy. Tym bardziej, że inni uczestnicy mogą to potwierdzić- słyszymy od wójta Jacka Smolińskiego.

Czynne prawo wyborcze dla wyboru sołtysa i Rady Sołeckiej mają więc mieszkańcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat, przebywają w sołectwie z zamiarem stałego pobytu, nawet, jeśli nie są zameldowani na stałe. Na sołtysa i do Rady Sołeckiej wybrani zostają kandydaci, którzy uzyskali największą liczbę głosów. Uprawnionym mieszkańcom sołectwa, biorącym udział w wyborczym zebraniu wiejskim, przysługuje prawo wniesienia protestów dotyczących naruszenia procedury wyborczej. Protest wnosi się do wójta.

- Zakres obowiązków i uprawnień sołtysa jest szeroki. Razem z Radą Sołecką decyduje o podziale pieniędzy z funduszu sołeckiego, pobiera podatki lokalne, utrzymuje stały kontakt z wójtem - wylicza wójt Smoliński. W gminie wiejskiej Białogard sołtys otrzymuje miesięcznie ryczałt w wysokości 200 złotych.

I jeszcze jedno, w miastach najczęściej odpowiednikiem sołectwa jest osiedle lub dzielnica, a zebrania rad osiedli zwołują burmistrzowie lub prezydenci miast. Wybory przewodniczących rad przeprowadzane są identycznie jak w sołectwach.