Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Zapal świeczkę znanym Ślązakom na katowickich cmentarzach

Kamila Rożnowska
Na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach spoczywa między innymi Wojciech Korfanty
Na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach spoczywa między innymi Wojciech Korfanty Marzena Bugała-Azarko
Cmentarze przy ul. Francuskiej i Sienkiewicza w Katowicach to śląskie nekropolie, gdzie spoczęło wiele osób, zasłużonych dla regionu.

Pierwsze dni listopada to czas zadumy, wspomnienia naszych bliskich zmarłych, refleksji nad tym jak krucha jest granica między życiem i śmiercią. Odwiedzając cmentarze w naszych miastach, swoje kroki zazwyczaj kierujemy w te alejki, gdzie spoczywają nasi dziadkowe, rodzice, małżonkowie, dzieci, przyjaciele. Mijając cmentarne nagrobki, możemy znaleźć wśród nich nazwiska wielu znanych osobistości: działaczy politycznych i społecznych, muzyków i kompozytorów, pisarzy, aktorów.

I oni w pewien sposób stali się nam bliscy - ich twórczość artystyczna, aktywność charytatywna i zaangażowanie sprawiają, że nawet po swojej śmierci pozostawiają w naszym życiu swój ślad, są powodem do dumy, niejednokrotnie wpływali na bieg historii naszego regionu. Dlatego zachęcamy, by odwiedzając groby naszych najbliższych, przystanąć na chwilę przy grobach tych, którzy zasłużyli się dla Śląska. Gdzie szukać ich grobów? Oto kilka podpowiedzi.

Katowice, ul. Francuska

Cmentarz przy ul. Francuskiej i Sienkiewicza to dwie nekropolie w stolicy naszej aglomeracji, gdzie możemy znaleźć wiele grobów znanych osobistości.

Idąc główną aleją tej pierwszej, w drugim sektorze od wejścia przy Francuskiej znajduje się grób Konstantego Wolnego ( zm. 9 listopada 1940 r.). Był politykiem, pierwszym marszałkiem Sejmu Śląskiego oraz współautorem Statutu Organicznego Województwa Śląskiego. Wolny początkowo został pochowany na cmentarzu we Lwowie. Ale po 72 latach od swojej śmierci, jego szczątki zostały sprowadzone na Śląsk. 6 czerwca 2012 roku w katowickiej archikatedrze Chrystusa Króla została odprawiona uroczystość żałobna, której przewodniczył metropolita katowicki, abp. Wiktor Skworc. - To chwila niezwykła, historyczna - mówił wówczas metropolita katowicki.
Idąc niżej, w kierunku Biblioteki Śląskiej z pewnością nie umknie naszej uwadze grobowiec rodzinny, w którym spoczął przyjaciel Konstantego Wolnego - Wojciech Korfanty (zm. 17 sierpnia 1939 r.). Był przywódcą III powstania śląskiego, które wybuchło w nocy z 2 na 3 maja 1920 roku i trwało do lipca 1921 roku. W 1921 roku Korfanty wyjechał ze Śląska. Był posłem do Reichstagu oraz Sejmu odrodzonej Polski, od października do grudnia 1923 roku pełnił funkcję wicepremiera w rządzie Wincentego Witosa. Był również wydawcą „Rzeczpospolitej” oraz „Polonii”.

Naprzeciwko sektora, gdzie znajduje się mogiła Korfantego (węższy sektor, sąsiadujący z kaplicą cmentarną), spoczywa Józef Rymer (zm. 5 grudnia 1922 r.). Był jednym z przywódców III powstania śląskiego, w 1922 roku został pierwszym wojewodą śląskim.

Cmentarz przy ul. Francuskiej to również miejsce spoczynku Jerzego Ziętka (zm. 20 listopada 1985 r.), który po wojnie zajął się działalnością samorządową, w latach 1945-1950 był wojewodą śląskim, a w latach 70. wojewodą katowickim. Był posłem na Sejm Ustawodawczy, zasiadał również w ławach poselskich przez siedem kadencji Sejmu PRL.

Na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach pochowani są jeszcze m.in.: Jan Mitręga (wicepremier, minister górnictwa i energetyki), Adam Didur (śpiewak operowy, twórca i pierwszy dyrektor Opery Śląskiej w Bytomiu), Napoleon Siess (dyrygent i wieloletni dyrektor Opery Śląskiej w Bytomiu), Tadeusz Kalinowski (aktor teatralny i filmowy), Janusz Kidawa (reżyser filmowy, nakręcił m.in. „Grzeszny żywot Franciszka Buły”), prof. Kazimierz Popiołek (rektor Uniwersytetu Śląskiego), Kazimierz Skiba (ostatni sołtys wsi Katowice), Jan Smoleń (pedagog, śląski kurator oświaty) i Wilhelm Szewczyk (pisarz, publicysta, krytyk literacki. Pochowany jest w ewangelickiej części nekropolii).

Przy Francuskiej znajdują się również groby dziennikarzy i redaktorów związanych z „Dziennikiem Zachodnim”. W części ewangelickiej spoczął Bronisław Schmidt-Kowalski (zm. 3 czerwca 2000 r.), który w czasach PRL przez prawie 25 lat piastował funkcję redaktora naczelnego DZ.
Natomiast w sektorze naprzeciwko cmentarnej kaplicy znajduje się grób Bolesława Surówki - legendy śląskiego dziennikarstwa, krytyka teatralnego. Z DZ był związany od momentu powstania gazety do swojej śmierci. Surówka zmarł w 1980 roku. Jego rubryka „Pod włos” podpisywana „Niejaki X” była jedną z najbardziej popularnych w naszej gazecie.

Katowice, ul. Sienkiewicza

Nie mniej grobów znanych, śląskich osobistości znajdziemy również na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza. Spoczął tam m.in. Arka Bożek (zm. 28 listopada 1954 r.). Uczestniczył w powstaniach śląskich, brał udział w przygotowaniach do plebiscytu w 1921 roku. Gdy wybuchła II wojna światowa, wyjechał z kraju, a na Górny Śląsk wrócił po zakończeniu działań zbrojnych. W 1948 roku został wicewojewodą śląsko-dąbrowskim.

W sąsiedztwie jego mogiły, znajduje się grób Stanisława Ligonia (zm. 17 marca 1954 r.), znanego również pod pseudonimem „Karlik z Kocyndra”. Stanisław Ligoń był pisarzem, działaczem kulturowym i narodowym oraz radiowcem. Od 1934 do wybuchu II wojny światowej pełnił funkcję dyrektora katowickiego oddziału Polskiego Radia. W 1957 r. zostały wydane jego „Biery i bojki śląskie”.

Dodajmy, że dziadek Stanisława Ligonia - Juliusz (zm. 17 listopada 1889 r.) - publicysta i śląski poeta - został pochowany na cmentarzu przy ul. 3 maja w Chorzowie. W pobliżu cmentarza znajduje się liceum jego imienia.

Nekropolia przy ul. Sienkiewicza to również miejsce spoczynku dwóch wybitnych polskich kompozytorów - Henryka Mikołaja Góreckiego (zm. 12 listopada 2010), który w latach 70. był również rektorem katowickiej Akademii Muzycznej oraz Wojciecha Kilara (zm. 29 grudnia 2013 r.), autora muzyki m.in. do filmu „Pianista” w reżyserii Romana Polańskiego. Przy ul. Sienkiewicza znajdziemy też grób malarza, rysownika i scenografa - Jerzego Dudy -Gracza (zm. 5 listopada 2004r.), pisarza i autora książek przygodowych dla młodzieży - Alfreda Szklarskiego (zm. 9 kwietnia 1994 r.) czy aktora teatralnego i filmowego, często porównywanego do Jamesa Deana- Zbigniewa Cybulskiego (zm. 8 stycznia 1967 r.). Pochowani są tam również: Krystyna Bochenek (dziennikarka, senator), Jerzy „Kawa” Kawalec (muzyk bluesowy), Stefan Maria Kuczyński (historyk, mediewista), Józef Kurpas (pomocniczy biskup katowicki), Jacek Koraszewski (dyrektor Biblioteki Śląskiej) i rodzice ks. Jana Twardowskiego.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!