Zasada o wynikach wyborów prezydenckich: Jeśli znów można wierzyć sondażom, to Andrzej Duda ma problem przed II turą z Rafałem Trzaskowskim

Duda w pierwszej turze wziął swoje. 42 procent to dokładnie tyle, ile w wyborach parlamentarnych zagłosowałoby na PiS. Zero zaskoczeń. Trzaskowski? Odrobił straty po katastrofie z Małgorzatą Kidawą-Błońską? Być może, a być może również po prostu nie zdążył się znudzić i krótka kampania działała na jego korzyść.

W przeciwieństwie do np. Władysława Kosiniaka-Kamysza i Roberta Biedronia. Przypadek Biedronia będzie ciekawy, bo jego niespełna 3 procent przełożą się na wpływy środowiska Wiosny w nowej Lewicy. To znaczy będą adekwatne do tego, co Biedroń ugrał w wyborach. Przypominam: 5 lat temu Magdalena Ogórek wykręciła dla SLD wynik 2,4 proc. i był to dla lewicy kataklizm.

Co wydarzy się przed drugą turą i w drugiej turze? Spodziewany plebiscyt. Duda albo nie-Duda. Opozycji marzy się powtórka scenariusza z wyborów senackich i to coś więcej niż życzenia. Czy tak jak PiS stracił Senat, może też stracić prezydenta? Sondaże – te, którym być może znów można zaufać – wskazywały na minimalne różnice pomiędzy Dudą i Trzaskowskim, gdyby spotkali się w prezydenckiej dogrywce. Część dawała nawet nieznaczne zwycięstwo kandydatowi Koalicji Obywatelskiej. Nie dlatego, że większość wyborców uważa go za lepszego od Dudy. Dlatego, że większość może woleć innego, niż Duda.

Ku przestrodze urzędującemu prezydentowi i pretendentowi przypominam… przypadek chorzowski z 2010 roku. Marek Kopel wygrał pierwszą turę z jeszcze większą przewagą niż Duda nad Trzaskowskim (45-21 proc.). Ale w drugiej turze wygrał „nie-Kopel”, czyli Andrzej Kotala, bo zgromadził głosy wszystkich z tury pierwszej. Praktyka pokazuje, że – zwłaszcza przy takiej polaryzacji – w drugiej turze urzędującemu nie rośnie już bezwzględna liczba głosów. I tylko od skali mobilizacji drugiej strony zależy, czy żelazne poparcie dla niego wystarczy do wyniku 50+1.

Czy wystarczy Dudzie? Nie. Po pierwsze, nie jestem przekonany, czy 12 lipca, w środku wakacji, wszyscy jego wyborcy będą jeszcze w domach, czy już na plaży w Międzywodziu. Tak, wyborcy Trzaskowskiego też mogą być mniej zmobilizowani, ale on potencjalnego elektoratu ma więcej. Jeszcze raz: nie dlatego, że nazywa się Trzaskowski, ale dlatego, że nie nazywa się Duda.

Duda przez dwa tygodnie będzie więc uśmiechać się raczej do wyborców Konfederacji i Krzysztofa Bosaka, co widać było już w ostatnich tygodniach i słychać było kilkanaście minut temu na wieczorze wyborczym. Oznacza to zaostrzenie kursu, więcej złego LGBT, więcej złej Brukseli i innych zewnętrznych wrogów.

Problem w tym, że wyborcy Bosaka, pomijając poglądy, głosują i głosowali świadomie, często bardziej niż sympatycy innych kandydatów. I – co zresztą pokazywały badania (a także np. występ Bosaka w telewizyjnej debacie) – większości z nich bliżej do „nie-Dudy” niż Dudy. To samo dotyczy elektoratów Hołowni, Biedronia czy Kosiniaka-Kamysza.

Ale nie wystarczy dodać do swojego wyniku ich wyniki i nie zawsze bycie „nie-Dudą” wystarczy. Kandydat PiS flirtujący z Konfederacją będzie zmuszał Trzaskowskiego do jednoznacznych wyborów ideologicznych, również w sprawach tak „istotnych” dziś dla Polski, jak LGBT. A zadowolenie jednych, może zniechęcić drugich. Kandydata Koalicji Obywatelskiej czeka więc poglądowa gimnastyka na poziomie olimpijskim.

PS. Przed drugą turą warto oglądać TVP. Relacjonowania kampanii w mediach publicznych będzie case study dla pokoleń badających politykę, dziennikarstwo i zjawiska społeczne.