35 dni urlopu zamiast 26 dla wszystkich. Rewolucja w kodeksie pracy. Zmiany w urlopach ucieszą pracowników. Propozycje związków i rządu

Gdy mowa o zmianie przepisów prawa pracy najczęściej wymienia się te, które weszły w życie wraz z 2020 rokiem. Są to m.in.:

• podniesienie płacy minimalnej (podwyżka o 350 złotych netto w porównaniu z 2019)
• wprowadzenie zmian w zakresie urlopów macierzyńskich i rodzicielskich (od tego roku część urlopu macierzyńskiego, na odpowiednich zasadach, przysługuje już nie tylko matce i ojcu dziecka, ale także jego najbliższej rodzinie - babci, dziadkowi czy rodzeństwu matki).

Tymczasem w rządzie trwają prace nad stworzeniem programu, który miałby zachęcić Polaków w wieku 50 plus do dłuższej pracy. Resort rozwoju proponuje takie zmiany w prawie pracy 2020 dla osób 50 plus:

• dorabianie bez ograniczeń do wcześniejszej emerytury
• wprowadzenie elastycznych kontraktów dla starszych pracowników
• obniżenie dla nich składek ZUS.

Najbardziej kontrowersyjny wydaje się jednak pomysł zniesienia ochrony przedemerytalnej. Choć to dopiero koncepcje i nie zostały one jeszcze poddane procesowi legislacyjnemu, to przyjrzeliśmy się im bliżej.

Ochrona przedemerytalna
Objęci są nią obecnie pracownicy, którym do emerytury brakuje mniej niż cztery lata. Jedna z koncepcji wysuniętych podczas przeprowadzonych przez Ministerstwo Rozwoju konsultacji zakłada zniesienie ochrony przedemerytalnej w sytuacji, gdy wydajność pracownika spadłaby do poziomu poniżej 80 proc. produktywności z okresu przed nabyciem ochrony.

Elastyczny kontrakt
Propozycja zakłada, że zatrudniony na takiej podstawie sam miałby deklarować pracodawcy, w jakich godzinach jest dostępny i czekałby aż ten zleci mu wykonanie obowiązków. Dzięki takiemu rozwiązaniu - zdaniem wnioskodawców - osoby starsze mogłyby bez problemu łączyć pracę np. z opieką nad wnukami. Związki zawodowe obawiają się jednak, że w praktyce to firmy, a nie pracownicy, narzucaliby godziny pracy osobom starszym.

Praca a wcześniejsza emerytura
Obecnie osoby przebywające na wcześniejszej emeryturze mogą dorobić maksymalnie 3 452,20 zł. Jeśli przekroczą kwotę - Zakład Ubezpieczeń Społecznych pomniejszy im wypłatę emerytury. Gdyby zarobili ponad 6 411,10 zł – zawiesi wypłatę świadczenia. Po ewentualnej zmianie przepisów - mogliby pracować bez ograniczeń.

Praca w niedziele niehandlowe
Dziś za ladą w niedziele niehandlowe mogą stawać tylko właściciele sklepów. Jedna z wysuniętych propozycji zezwalałaby pracownikom powyżej 50. roku życia bez ograniczeń handlować.

Obniżenie składek ZUS dla pracowników po "pięćdziesiątce"
Obniżenie kosztów pracowniczych ma zachęcić pracodawców do zatrudniania osób starszych. Związkowcy jednak przypominają, że niższe stawki to w przyszłości niższa emerytura.

Urlop na godziny
Koncepcja przewiduje, że starsi pracownicy mogliby wybierać urlop na godziny, aby móc na przykład swobodnie wyjść na umówioną wizytę u lekarza.

Łatwiejsze zakładanie firm
Polacy po pięćdziesiątce zakładający własne działalności mogliby liczyć na niższy podatki i składki ZUS.

Uzależnienie pensji od wydajności
To jedna z bardziej kontrowersyjnych koncepcji. Zakłada bowiem, że pracodawca mógłby zróżnicować starszym pracownikom pensje dostosowując je do ich wydajności.

Jest też pomysł, który znajdzie wśród pracowników niejednego zwolennika. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych w ramach prac Rady Dialogu Społecznego wysunęło propozycję nie tylko zrównania urlopu wypoczynkowego, ale też wydłużenia go do 35 dni.

Związkowcy tłumaczą, że jesteśmy jednym z najbardziej zapracowanych narodów. Obecnie urlop wypoczynkowy w Polsce zależny jest od stażu pracy. Do 26 dni urlopu mają prawo tylko pracownicy z 10-letnim stażem pracy (do którego wliczają się też studia). Pozostali mogą liczyć tylko na 20 dni wolnego.

OPZZ chce również, aby pracownicy pracujący dłużej niż osiem godzin dziennie otrzymali dodatkową przerwę 15-minutową.
Z kolei osobom po pięćdziesiątce pracodawca mógłby zlecić pracę w nadgodzinach lub godzinach nocnych tylko za zgodą pracownika.

Związkowcy chcieliby także wprowadzić dedykowaną dla tych pracowników tzw. umowę mentorską, której celem byłoby nagradzanie pracowników za przekazywanie wiedzy, doświadczenia oraz umiejętności innym pracownikom.

"W ten sposób stworzono by środowisko pracy, które pozwoliłoby pracownikom wszystkich pokoleń i w każdym wieku na wspólną pracę, wspierającą współpracę i solidarność międzypokoleniową. Nie ulega jednak wątpliwości, iż dobrze zorganizowany proces mentoringu musi uwzględniać w miarę precyzyjnie obowiązki i uprawnienia mentora w ramach jego obowiązków pracowniczych czy też szkolenia dotyczące mentoringu" - przeczytamy na stronie OPZZ.