15 lipca: Dziyń Ślōnskij Fany, czyli Dzień Śląskiej Flagi. To także 102 rocznica nadania autonomii Górnego Śląska

Dzień Flagi Górnośląskiej, czy też Dziyń Ślōnskij Fany zapoczątkowany został przez deputowanego do Parlamentu Europejskiego Marka Plurę w 2011 roku, a data 15 lipca nie jest przypadkowa. Tego dnia w 1920 r. Sejm Ustawodawczy uchwalił pierwszą polską ustawę w randze konstytucji – Statut Organiczny Województwa Śląskiego. Miał on dać Ślązakom szeroką samorządność, przekonując ich do głosowania (w zbliżającym się wtedy plebiscycie) za Polską. Unikatowe i nowoczesne rozwiązania, które dały samorządowi swobodę działania, przyczyniły się nie tylko do rozwoju regionu, ale i gospodarki całej międzywojennej Polski.

Za flagę Górnego Śląska już od kilkuset lat uznawane są poziomo ułożone pasy o barwie żółtej (złotej) i niebieskiej (błękitnej). To kolory, którymi posługiwali się śląscy Piastowie. Oprócz herbu - czyli złotego orła piastowskiego na niebieskim tle - to właśnie flaga jest najbardziej rozpoznawalnym symbolem Górnego Śląska.
Żółto-niebieskie barwy nawiązują do tradycji heraldycznej Piastów śląskich. Po raz pierwszy złoty orzeł na niebieskiej tarczy pojawił się już w 1222 roku na pieczęci księcia Kazimierza I opolskiego. W przeciwieństwie do orła dolnośląskiego, godło władcy Górnego Śląska nawiązywało do herbów francuskich włoskich i francuskich. Symbolika ta została utrwalona przez Władysława Opolczyka, który w XIV wieku zarządzał m. in. Rusią Halicką. Z biegiem lat stała się symbolem piastowskiego księstwa opolsko-raciborskiego, a w konsekwencji flagą Górnego Śląska.

Złoty orzeł na błękitnym polu ustanowiony został herbem autonomicznego województwa śląskiego. Obecny był on również w herbie dawnego województwa katowickiego, a dziś odwołują się do niego oba województwa: opolskie i śląskie. Symbolika górnośląska przetrwała do czasów współczesnych.

Pierwszą w II Rzeczypospolitej ustawą konstytucyjną, uchwaloną jeszcze przed konstytucją dla całej Polski był Statut Organiczny Województwa Śląskiego z 15 lipca 1920 r. Nadano wtedy autonomię Górnemu Śląsku w obliczu zbliżającego się wielkimi krokami plebiscytu, podczas którego miano zdecydować o przynależności państwowej właśnie tego regionu.

Statut ten nadawał wtedy szeroką autonomię w wielu kwestiach. Na jego mocy powołano m.in. Sejm Śląski. Dążono do zachowania równowagi między samorządnością regionu, a zwierzchnictwem władzy państwowej.

Faktycznie autonomiczne woj. śląskie przestało działać we wrześniu 1939 r. wraz z okupacją i przyłączeniem do III Rzeszy. Formalnie – 6 maja 1945 r., kiedy komunistyczna Krajowa Rada Narodowa zniosła autonomię.