Bartłomiej Romanek: Nieznajomość Śląska wynika z ignorancji

Podstawą relacji z Czytelnikami powinna być szczerość. Bez niej autor staje się niewiarygodny, a zdanie niewiarygodnych ludzi nikogo nie obchodzi. Nie można za pustymi frazesami ukrywać swoich poglądów. Czytelnika nie da się oszukać, nieszczerość wykryje od razu. A bez szczerości trudno dyskutować, budować komunikację i wymieniać poglądy.

Dlatego będę z Państwem szczery. Nie jestem Ślązakiem. Pewnie nawet gdybym szukał śląskich korzeni do siódmego pokolenia wstecz, nie byłbym w stanie ich odnaleźć. To jednak nie oznacza, że Śląsk nie jest mi bliski. Ze Śląskiem nieprzerwanie związana jest moja praca, ze Ślązakami spotykam się niemal codziennie. Siłą naszego województwa jest jego różnorodność, dlatego wzajemnie możemy się uzupełniać. Dzięki Śląskowi i Ślązakom dużo się nauczyłem.

Poznałem ich historię, ale nie tę, którą można znaleźć w podręcznikach, a tę przekazywaną z pokolenia na pokolenie, pokazującą, jak trudna jest historia Śląska. Nie można jej upraszczać, mówiąc o jakichś ukrytych intencjach, albo traktować jej w wymiarze narodowej zdrady. Te zdania mogą wygłaszać jedynie ignoranci, którzy nigdy Śląska nie poznali. Może nie mogli, a może po prostu nie chcieli.

W środę w polskim Sejmie odbyło się pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw. Jednym z elementów tej ustawy jest uznanie języka śląskiego za język regionalny. Ta sprawa budzi emocje i dyskusje wśród językoznawców. Wiele autorytetów z tej dziedziny twierdzi, że można mówić o dialekcie, gwarze, ale nie o języku. Sami Ślązacy są w tej kwestii podzieleni. Być może wynika to z faktu, że w czasach globalizacji śląski coraz rzadziej słyszany jest na naszych podwórkach czy w galeriach handlowych.

To jednak nie zmienia faktu, że blisko 600 tysięcy osób podczas Narodowego Spisu Powszechnego określiło przynależność narodowo-etniczną jako śląską. Ponad 236 tysięcy wskazało ją jako pierwszą, a blisko 190 tysięcy jako jedyną. Najwięcej takich osób było rzecz jasna w samym województwie śląskim (ponad pół miliona) i opolskim, ale narodowość śląską wskazywali mieszkańcy wszystkich województw.

600 tysięcy osób identyfikuje się ze Śląskiem i narodowością śląską. Dlatego dobrze, że sprawa języka śląskiego w kontekście uznania go za język regionalny znalazła się zgodnie z wyborczymi obietnicami w Sejmie. Parlamentarzyści PiS i Konfederacji wnioskowali o odrzucenie projektu ustawy po pierwszym czytaniu. Sejm zdecydował jednak inaczej - ustawa będzie dalej procedowana.

W naszym serwisie publikujemy szczegóły tego głosowania, patrzymy rządzącym na ręce, zwłaszcza w tak istotnych kwestiach dla mieszkańców naszego regionu. Sprawdzamy, kto chciał wyrzucić ustawę do kosza, a kto chce rozmawiać o języku śląskim, bo znaczna część posłów PiS zagłosowała wbrew stanowisku swojego klubu. Parlamentarzyści mają obowiązek głosować w zgodzie z własnymi poglądami, ale i poglądami swoich wyborców. Liczę, że każdy z nich będzie w stanie wytłumaczyć nam powody swojej decyzji.

Nie zgadzam się z opiniami, że uznanie języka śląskiego za język regionalny będzie budowaniem barier i rowów między Śląskiem a pozostałymi regionami.

Przeciwnie, dyskusja o tym i projekt ustawy to najlepszy dowód, że głębokie rowy mogą zostać w końcu zasypane.