Kryzys psychiczny wśród młodzieży największym wyzwaniem roku szkolnego 2023/2024. Co z uczniami ze specjalnymi potrzebami? Raport Nowej Ery

Przy okazji pierwszej edycji eduSensus Education Awards – ogólnopolskiego konkursu mającego na celu wyróżnienie najbardziej kreatywnych i innowacyjnych nauczycieli, pedagogów oraz dyrektorów, a także szkoły przyjazne uczniom o indywidualnych potrzebach edukacyjnych, wydawnictwo Nowa Era przeprowadziło sondaż, w którym zapytano o opinię na temat obecnej sytuacji uczniów ze SPE oraz wyzwań w roku szkolnym 2023/2024.

W badaniu udział wzięło 23 098 respondentów, w tym 270 dyrektorów szkół podstawowych, 5488 nauczycieli i specjalistów szkolnych (pedagogów specjalnych, terapeutów, psychologów, logopedów i neurologopedów), 10 799 rodziców oraz 6562 przedstawicieli innych instytucji, organów prowadzących oraz uczniów. Respondentów zapytano o:

• opinię na temat obecnej sytuacji uczniów z SPE (czy poprawiła się w ciągu ostatnich 3 lat) – było to pytanie jednokrotnego wyboru,
• największe wyzwania w roku szkolnym 2023/24 – w formie pytania wielokrotnego wyboru.

Jak wynika z danych, aż 82 proc. spośród ankietowanych dyrektorów pozytywnie ocenia zmiany, jakie zaszły w sytuacji uczniów ze SPE na przestrzeni ostatnich 3 lat.

– Raport jednoznacznie wskazuje, że zdecydowanie poprawiła się sytuacja uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Największy odsetek głosów potwierdzających to zjawisko pojawiło się wśród dyrektorów, a to oni organizują tę edukację na terenie szkoły. Być może nowe zapisy prawne regulujące sytuację uczniów ze SPE, pozwoliły na tak pozytywną zmianę w tym obszarze – komentuje Katarzyna Sirak, pedagog specjalny i terapeuta z ponad 20-letnim stażem pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych, przedstawicielka wydawnictwa Nowa Era.

Jednocześnie aż ¾ rodziców oraz 77 proc. nauczycieli i terapeutów wskazało problemy emocjonalno-społeczne jako największe wyzwanie dla szkół. Co najmniej jedna z wybieranych przez respondentów odpowiedzi dotyczyła kryzysów psychicznych, przemocy czy wpływu social mediów na ogólne funkcjonowanie uczniów.

– Największym wyzwaniem dla szkół okazuje się skala kryzysu psychicznego wśród dzieci i młodzieży oraz nierozważne korzystanie z mediów społecznościowych. Zostajemy więc z pytaniem: czy zmiany w obecnej sytuacji wymagają interwencji legislacyjnej, czy może pilnego wsparcia szkół poprzez dostarczanie odpowiednich narzędzi, rozwijanie świadomości, przekazanie aktualnych informacji i kształtowanie kompetencji emocjonalno-społecznych, a także pomocy w sytuacjach kryzysowych? – dodaje Sirak.

Najważniejsza jest profilaktyka dobrostanu psychicznego dzieci i młodzieży.

– O kryzysie psychicznym łatwiej nam powiedzieć niż o przemocy, wpływie mediów społecznościowych czy obciążeniu uczniów. Ma to związek z dużą rozbieżnością w zauważaniu dzisiejszych wyzwań wśród różnych grup społecznych. Problemy psychiczne i przemoc wysoko plasują się wśród opinii nauczycieli. Rodzice natomiast zdaje się nie być do końca świadomi sytuacji, która dotyka polską oświatę. Nie dowierzają, że braki kadrowe są istotnym problemem, nie widzą też negatywnego wpływu mediów społecznościowych na życie ich dzieci. Zdecydowanie brakuje pedagogizacji rodziców w naszych szkołach. Powinni oni ściśle współpracować ze sobą – komentuje wyniki sondażu Alicja Zielińska, facylitator z korczakowskim sercem, wieloletni nauczyciel, wykładowca akademicki na Uczelni Korczaka. Jak dodaje: – Wielu kryzysowych stanów udałoby się uniknąć, gdybyśmy reagowali na nie odpowiednio wcześnie. Profilaktyka dobrostanu psychicznego dzieci i młodzieży jest podstawą. Niestety specjalistów w dziedzinie psychiatrii jest zbyt mało, by pomoc mogła być skuteczna.

Źródło: informacja prasowa, Nowa Era