Matura 2023: lektury obowiązkowe podane przez CKE. Streszczenie i opracowanie tekstów. Kluczowe informacje o lekturach na egzamin

Matura z języka polskiego w 2023 roku ma wyglądać inaczej. Zadań w arkuszu będzie więcej, wydłuży się jednak czas pracy ucznia (maksymalnie 240 minut). Uczniowie zmierzą się z nową, krótszą formą wypowiedzi – notatką syntetyzującą, a także z nieco innym wypracowaniem maturalnym. Nowością jest również test historycznoliteracki. W zeszłym roku tzw. lektur z gwiazdką było tylko osiem, obecnie jest ich więcej. Lista lektur obowiązkowych na maturę 2023 (trzeba je znać w całości) przedstawia się w następujący sposób:

• Jan Parandowski - Mitologia, część I Grecja;
• Sofokles – „Antygona”
• Jan Kochanowski – „Odprawa posłów greckich”
• William Szekspir – „Makbet”
• Molier – „Skąpiec”
• Adam Mickiewicz – „Konrad Wallenrod”
• Adam Mickiewicz – „Dziady cz. III”
• Juliusz Słowacki – „Kordian”
• Bolesław Prus – „Lalka”
• Eliza Orzeszkowa – „Gloria victis”
• Henryk Sienkiewicz – „Potop”
• Fiodor Dostojewski – „Zbrodnia i kara”
• Stanisław Wyspiański – „Wesele”
• Stefan Żeromski – „Przedwiośnie”
• Tadeusz Borowski - opowiadania: „Proszę państwa do gazu”, „Ludzie, którzy szli”
• Gustaw Herling-Grudziński – „Inny świat”
• Hanna Krall – „Zdążyć przed Panem Bogiem”
• Albert Camus „Dżuma”
• George Orwell – „Rok 1984”
• Sławomir Mrożek – „Tango”
• Marek Nowakowski – „Raport o stanie wojennym” (wybrane opowiadanie)
• Marek Nowakowski – „Górą Edek” (z tomu Prawo prerii)
• Jacek Dukaj – „Katedra” (z tomu W kraju niewiernych)
• Andrzej Stasiuk – „Miejsce” (z tomu Opowieści galicyjskie)
• Olga Tokarczuk – „Profesor Andrews w Warszawie” (z tomu Gra na wielu bębenkach).

Jednak jak podkreślił Marcin Smolik – szef CKE – w trakcie konferencji prasowej na temat nowej matury, która odbyła się 26 stycznia 2023 roku, lista lektur została okrojona.

– W przypadku egzaminu z języka polskiego na poziomie podstawowym oprócz ograniczenia wymagań określonych w podstawie programowej, ograniczeniu uległ również katalog lektur obowiązkowych, których znajomość obowiązuje maturzystów – zaznaczył dyrektor CKE.

Uczniowie we fragmentach muszą zapoznać się z następującymi pozycjami:

• Biblia - w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana
• Homer – „Iliada” (fragmenty)
• „Lament świętokrzyski” (fragmenty)
• „Legenda o św. Aleksym” (fragmenty)
• „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” (fragmenty)
• „Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu” (fragmenty)
• „Pieśń o Rolandzie” (fragmenty)
• Gall Anonim – „Kronika polska” (fragmenty)
• Dante Alighieri – „Boska Komedia” (fragmenty)
• Piotr Skarga – „Kazania sejmowe” (fragmenty)
• Jan Chryzostom Pasek – „Pamiętniki” (fragmenty)
• wybrane utwory Jacka Kaczmarskiego oraz Agnieszki Osieckiej - powojenna piosenka literacka.

Uczniowie ostatnich klas szkół średnich zastanawiają się, ile jest lektur do matury 2023. Nie licząc tych, które trzeba znać jedynie we fragmentach, lista lektur zawiera 25 pozycji. Trzeba jednak podkreślić, że są wśród nich krótkie utwory, np. opowiadania. Maturzyści muszą jednak zmierzyć się też z dłuższymi utworami, np. „Lalką” Bolesława Prusa czy „Przedwiośniem” Stefana Żeromskiego.

Z myślą o wszystkich maturzystach, którzy intensywnie przygotowują się do egzaminu dojrzałości, na bieżąco zamieszczamy opracowania lektur obowiązkowych na maturę 2023. Zawierają one m.in. streszczenie, bohaterów utworu, motywy i konteksty. Te informacje warto przyswoić przed egzaminem dojrzałości z polskiego.

Oto spis lektur obowiązkowych wraz z opracowaniami (część z nich będzie wkrótce uzupełniana):

Zamieszczamy także listę utworów poetyckich, których znajomość może okazać się przydatna na maturze 2023:

• Horacy - wybrane utwory
• „Bogurodzica”
• Jan Kochanowski - wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; Tren IX, Tren X, Tren XI, Tren XIX
• Ignacy Krasicki – „Hymn do miłości ojczyzny”
• Ignacy Krasicki - wybrane satyry
• Franciszek Karpiński - wybór sielanek i liryki religijnej
• Adam Mickiewicz – „Oda do młodości”
• Adam Mickiewicz - wybrane ballady, w tym „Romantyczność”
• Adam Mickiewicz - wybrane sonety z cyklu „Sonety krymskie” oraz inne wiersze
• Juliusz Słowacki - wybrane wiersze, w tym „Grób Agamemnona” (fragmenty)
• Juliusz Słowacki – „Testament mój”
• wybrane wiersze następujących poetów: Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp-Szarzyński
• wybrane wiersze następujących poetów: Cyprian Kamil Norwid, Adam Asnyk, Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff, Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Julian Przyboś, Krzysztof Kamil Baczyński, Stanisław Baliński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Kazimierz Wierzyński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Czesław Miłosz, w tym wybrane wiersze z tomu „Ocalenie” oraz „Traktat moralny” (fragmenty), Tadeusz Różewicz, Jarosław Marek Rymkiewicz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, w tym wybrane wiersze z tomów „Pan Cogito” oraz „Raport z oblężonego Miasta”, Stanisław Barańczak, Wojciech Wencel
• wybrane utwory okresu stanu wojennego.