Nierówne prawo do emerytury

W przeciwieństwie do osób urodzonych później, w ich przypadku nie wystarczy ukończenie wieku emerytalnego 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn. Problem dotyczy przede wszystkim kobiet.

- Mam przepracowane 13 lat 2 miesiące i 16 dni. Obecnie jestem na utrzymaniu męża. Urodziłam troje dzieci i po ostatnim już nie wróciłam do pracy - mówi pani Janina ze Świętochłowic. - Mam 61 lat i żadnego pożytku z odprowadzanych kiedyś składek.

Tymczasem osoba urodzona kilka lat później, nawet przy tak niskim stażu, będzie mogła liczyć przynajmniej na kilkadziesiąt złotych świadczenia z ZUS-u.

- Osoby, które będą przechodzić na emerytury według zasad nowego systemu emerytalnego muszą spełnić tylko warunek wieku. Ich emerytura będzie wyliczona z kapitału początkowego i odprowadzonych po 1998 r. składek. Jeśli pozostawały w ubezpieczeniu społecznym nawet przez krótki okres, świadczenie będzie bardzo niskie, ale zostanie wypłacone - tłumaczy Iwona Żychowska, naczelniczka Wydziału Przyznawania Emerytur i Rent chorzowskiego ZUS. - Tymczasem warunkiem uzyskania emerytury niepełnej przez osoby urodzone przed 1949 r. jest, oprócz wieku, równie staż - co najmniej 15-letni okres składkowy i nieskładkowy w przypadku kobiet i 20 -letni dla mężczyzn.

Jest w tym pewna nierówność wobec prawa tym bardziej, że w obu grupach wiekowych minimalna emerytura została zagwarantowana po spełnieniu takich samych warunków. Żeby ją uzyskać trzeba wykazać się stażem co najmniej 20-letnim w przypadku kobiet i 25-letnim dla mężczyzn. - Ta kwestia nie była jak dotąd przedmiotem skarg kierowanych do biura Rzecznika Praw Obywatelskich ani naszych rozważań - przyznaje Lesław Nawacki, dyr. Zespołu Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego w biurze RPO w Warszawie. - Niewykluczone jednak, że się jej przyjrzymy. Sprawa wydaje się trudna, ponieważ każda grupa wiekowa objęta jest innym systemem emerytalnym - dodaje.

Sam argument braku korzyści z odprowadzanych w trakcie życia zawodowego składek może nie wystarczyć do stwierdzenia niekonstytucyjności tego przepisu. Składki rentowe również odprowadzamy wszyscy, a renty otrzymują tylko osoby niezdolne do pracy. Osoby urodzone przed 1949 r., żeby ratować swoje prawo do świadczeń mogą jedynie spróbować dopracować brakujące lata. W przeciwnym wypadku będą mogły liczyć tylko na świadczenia z pomocy społecznej lub rentę rodzinną po śmierci współmałżonka.