Przegląd literacki Lipa 2023 w Bielsku-Białej. Podsumowano kolejną odsłonę kultowego konkursu dla młodych artystów

Lipa to najstarszy w Polsce przegląd dziecięcej i młodzieżowej twórczości literackiej. 4 czerwca 2023 r. minęło dokładnie 40 lat od pierwszego finału imprezy, która od 27 lat ma również wymiar ogólnopolski. W piątek, 20 października, w sali Spółdzielczego Centrum Kultury Best w Bielsku-Białej uroczyście podsumowano kolejną odsłonę wydarzenia.

W tegorocznym przeglądzie wzięło udział 391 autorów z całej Polski (o 30 więcej niż w roku ubiegłym), którzy nadesłali 971 utworów (dokładnie tyle samo, co w roku 2022). 215 uczniów szkół podstawowych przesłało 414 utworów. 158 uczniów szkół średnich zaprezentowało 493 prace. 18 dorosłych laureatów poprzednich lipowych przeglądów nadesłało 64 dzieła literackie.

Po zapoznaniu się z niemal tysiącem utworów – jury w składzie: Tomasz Jastrun (przewodniczący), Jan Picheta, Juliusz Wątroba, Irena Edelman (sekretarz) postanowiło uhonorować drukiem w „lipowej” antologii – głównej nagrodzie przeglądu – teksty 62 autorów. Jurorzy ze względu na wzrost kosztów odstąpili od przyznawania stu nagród dla setki laureatów – jak to bywało wcześniej.

Komisja konkursowa wyłoniła 17 laureatów spośród uczniów szkół podstawowych. Nagrodziła 36 licealistów oraz dziewięcioro osób dorosłych – laureatów Lipy w latach ubiegłych, którzy kontynuują twórczość zapoczątkowaną i prezentowaną w przeglądzie w czasach wczesnej młodości.

– Kondycję przeglądu oceniam bardzo dobrze. Nowe pokolenia nieustająco nadsyłają swoje wiersze. To pokazuje, że młodzi ludzie są wrażliwi. (…) Choć sam jestem zdumiony, jak to przez lata się zmieniało. Na początku poezja stanowiła 80 proc. nadsyłanych prac. W tym roku, jak w kilku poprzednich, górą była proza. (…) Tematyka zahaczała o współczesność, m.in. wojnę. Było sporo prac tragicznych: o samobójstwach, o chorobach. Pojawiło się też trochę optymizmu. Były prace o szkole, o przyjaźniach, wakacjach i pierwszych miłościach... bo każda miłość jest pierwsza, jak klasyk zauważył już dawno – powiedział w rozmowie z DZ Juliusz Wątroba, poeta, prozaik, satyryk.

Tradycyjnym finałem przeglądu były warsztaty w grupach z każdym z jurorów. Zdaniem Juliusza Wątroby, są one o tyle ciekawe, że spotykają się na nich ludzie z różnych kręgów i w różnym wieku.

– Warsztaty są przede wszystkim po to, aby wzbogacić tych młodych ludzi w nowe doświadczenia. W końcu pisanie to jest tak indywidualna rzecz, że wszelka ingerencja z zewnątrz – nawet prowadzącego – jest nie zawsze na miejscu. Każdy jest osobnym światem. Nie da się nauczyć kogoś pisać wierszy, jak nie ma tej wrażliwości i wyobraźni. (…) Ukierunkowanie twórczości już jest błędem w założeniu, ponieważ twórczość ma być indywidualna, czyli oryginalna – podkreślił juror.

Przewodniczący jury Tomasz Jastrun przyznał, że w tegorocznym przeglądzie wyróżniono kilka wierszy, które można sklasyfikować na poziomie dobrej poezji dorosłych, a są to dzieła autorstwa dzieci ze szkół podstawowych. Docenił także przypływ dobrej jakościowo prozy. Jego zdaniem, dobry poziom prac młodzieży może być związany z codziennym treningiem pisania w Internecie, przez różnego rodzaju komunikatory.

Podsumowanie już tradycyjnie poprzedził występ Czesława Mozila, który kilka lat temu dołączył do grona przyjaciół Lipy. O oprawę muzyczną podczas wręczania nagród zadbał z kolei pianista Janusz Kohut.

Prace konkursowe – wiersze, utwory prozatorskie i dramaty – można było składać do 20 czerwca br. Liczba prac została ograniczona do sześciu tekstów. W przypadku utworów prozatorskich lub prób dramatycznych objętość prac ograniczono do pięciu stron znormalizowanego maszynopisu (9 tys. znaków). Warunkiem udziału było nadesłanie samodzielnie napisanych utworów (nigdzie wcześniej niepublikowanych) w trzech egzemplarzach. Teksty należało opatrzyć słownym godłem (pseudonimem).

Przegląd zorganizowała Spółdzielnia Mieszkaniowa „Złote Łany” w Bielsku-Białej i działające przy niej Spółdzielcze Centrum Kultury Best, przy wsparciu m.in. Hotel Ibis Styles oraz AQUA S.A. Bielsko-Biała, a patronat nad konkursem objął prezydent Bielska-Białej Jarosław Klimaszewski.