Śląskie samorządy postulują zwiększenie dofinansowania środowiskowych domów samopomocy

Stanowisko ws. środowiskowych domów samopomocy przekazała PAP Dominika Tkocz z ŚZGiP, który zrzeszając 153 miasta, gminy i powiaty woj. śląskiego jest największą regionalną organizacją samorządową w Polsce. Prowadzenie tych ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi jest zadaniem gminy lub powiatu z zakresu administracji rządowej.

Jak przypomina zarząd ŚZGiP, środki na realizację prowadzenia tych ośrodków zapewnia budżet państwa, a zasady finansowania bieżących kosztów prowadzenia środowiskowych domów samopomocy reguluje ustawa o pomocy społecznej.

Miesięczną kwotę dotacji z budżetu państwa na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala wojewoda - przypomina Zarząd na początku stanowiska.

Jak wyjaśnił inicjator podjęcia stanowiska w tej sprawie prezydent Gliwic Adam Neumann, na 2022 r. miesięczna wojewódzka kwota dotacji na jednego uczestnika ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi wynosi 1940 zł, czyli 250 proc. kryterium dochodowego, o którym mowa w ustawie o pomocy społecznej.

Jednocześnie kwota miesięcznej dotacji na uczestników z niepełnosprawnościami sprzężonymi i spektrum autyzmu, którzy posiadają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności wraz ze wskazaniem stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, jest zwiększana w br. o kwotę 582 zł.

Wojewoda ma możliwość zwiększenia miesięcznej kwoty dotacji z budżetu państwa na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia środowiskowych domów samopomocy, do 20 proc. (w zależności od liczby uczestników oraz zakresu, jakości i rodzaju świadczonych usług). W praktyce, z uwagi na brak środków w budżecie, wojewoda śląski nie podejmuje takich działań – akcentuje zarząd ŚZGiP.

Neumann wskazuje, że otrzymywane przez środowiskowe domy samopomocy dofinansowanie z budżetu państwa na obecnym poziomie jest niewystarczające. "Wzrost kosztów utrzymania: bieżących opłat, wzrost płacy minimalnej od 2023 r. i konieczność spełnienia wymogów dotyczących zatrudnienia w sumie wiążą się z ciągłym ograniczaniem do minimum pozostałych wydatków" – wymienił prezydent Gliwic.

- Jednocześnie ogranicza to ofertę dla uczestników domu i wynagrodzenia pracowników. W wielu przypadkach zagraża to płynności finansowej tych placówek. Do tego dochodzą wymagania ustawowe, które narzucają środowiskowym domom samopomocy spełnienie do końca br. wymaganych standardów, które wynikają z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej. To wiąże się z dodatkowymi wysokimi kosztami. Mowa m.in. o wytycznych dotyczących konieczności zatrudnienia pracowników i zapewnienia odpowiedniego wskaźnika zatrudnienia – uściślił Neumann.

Jak zaakcentował, obecna dotacja pozwala na zabezpieczenie wynagrodzenia pracowników na minimalnym poziomie. Niedofinansowanie personelu budzi obawę o odpływ wykwalifikowanej kadry. W tej sytuacji maleją również szanse na zatrudnienie kolejnych osób.

Samorządowcy z ŚZGiP za niezrozumiałe uznają dysproporcje w wysokości dofinansowania podobnych do środowiskowych domów samopomocy placówek, np. warsztaty terapii zajęciowej dofinansowane są ze środków PFRON w wysokości ponad 24 tys. zł na uczestnika na rok (stanowi to 90 proc. kosztów rocznego pobytu, pozostałe 10 proc. jest dofinansowane z budżetu gminy).

Natomiast roczna dotacja na jednego uczestnika środowiskowych domów samopomocy wynosi 23,3 tys., o ponad 800 zł mniej na jednego uczestnika.

Środowiskowy dom samopomocy (podobnie, jak warsztaty terapii zajęciowej) to placówki zapewniająca osobom niepełnosprawnym, niezdolnym do pracy, możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej, pobyt dzienny, w ramach którego podejmowane są działania rehabilitacyjne – społeczne i zawodowe, przygotowujące do życia w społeczeństwie, funkcjonowania w środowisku, pozwalające na zdobycie umiejętności i kwalifikacji umożliwiających podjęcie pracy.

"Powinno nastąpić zrównanie dofinansowania środowiskowego domu samopomocy z warsztatami terapii zajęciowej. To też umożliwi uczestnikom środowiskowych domów samopomocy z niepełnosprawnościami uczestniczenie w działaniach rehabilitacyjnych na podobnym poziomie, jak ma to miejsce w przypadku uczestników warsztatów terapii zajęciowej" – skonkludował Neumann.